Tarwe met veilige gluten is mogelijk
Array
Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en Plant Research International, onderdeel van Wageningen UR, hebben ontdekt hoe tarwegluten gemaakt kan worden dat veilig is voor patienten met coeliakie. De onderzoekers publiceren hun bevindingen deze week in het wetenschappelijk tijdschrift PLoS ONE.
Bij ongeveer 1 procent van de Nederlandse bevolking veroorzaakt het eten van gluten – een mengsel van eiwitten in tarwe – een reactie van het afweersysteem die leidt tot de ziekte coeliakie, een chronische darmontsteking. De enige remedie is een levenslang strikt glutenvrij dieet waarvoor het voedingspatroon drastisch moet worden aangepast omdat alle producten waarin tarwe, gerst of rogge is verwerkt moeten worden vermeden.
Gluten eiwitten hebben ook goede eigenschappen: gluten in tarwe zorgt onder andere voor een goede bakkwaliteit van het deeg dat van tarwebloem gemaakt wordt. Dankzij gluten wordt brood bijvoorbeeld luchtig en zacht. Dit is een belangrijke reden waarom gluten in zoveel voedingsproducten aanwezig is. Daarnaast wordt gluten ook als bindmiddel en plakmiddel in talloze andere voedingsmiddelen gebruikt.
De onderzoekers hebben nu ontdekt dat er natuurlijke varianten van gluteneiwitten bestaan die verschillen in de mate waarin ze gevaarlijk zijn voor patienten met coeliakie. Verder laten de onderzoekers zien dat gluteneiwitten gemaakt kunnen worden die veilig zijn voor patienten met coeliakie, door de eigenschappen van de minder gevaarlijke gluteneiwitten met elkaar te combineren.
Dit biedt nu de mogelijkheid om veilige gluten te produceren. Allereerst zou de erfelijke code voor veilige gluten eiwitten ingebracht kunnen worden in gewassen die van nature al veilig zijn voor patienten met coeliakie zoals maïs, rijst of haver. Daarnaast stellen de onderzoekers dat via een systematische opgezette plantenveredeling zelfs tarwerassen ontwikkeld zouden kunnen worden die gluten eiwitten maken die veilig zijn voor patienten met coeliakie maar nog wel een goede bakkwaliteit hebben.
De realisatie hiervan zal nog zeker jaren duren maar de verwachting is dat dit zal leiden tot de ontwikkeling van kwalitatief veel betere voedselproducten voor patienten met coeliakie. In de toekomst zal daarom mogelijk niet langer gesproken worden over voedingsproducten die wel of niet glutenvrij zijn, maar over producten die al dan niet veilige gluten bevatten.
