Reactie IGZ op uitzending Argos
Array
Radioprogramma Argos meldde vandaag dat een slecht functionerende vaatchirurg met een alcoholprobleem jarenlang zijn werk heeft kunnen blijven doen omdat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) hem niet voor de tuchtrechter heeft gebracht. Hier volgt de reactie van de IGZ op deze uitzending.
Serieuze klachten over vaatchirurg, maar oud-inspecteur handelde onzorgvuldig
Er loopt sinds 2007 een inspectieonderzoek naar het medisch inhoudelijk handelen van vaatchirurg H. Er lagen enkele serieuze aantijgingen tegen de arts die inspectieonderzoek rechtvaardigden.
De inspecteur die destijds verantwoordelijk was voor het onderzoek werd echter in augustus 2008 van de zaak gehaald omdat hij onzorgvuldig had gehandeld. De oud-inspecteur had in juni 2008 op eigen houtje een spoedklacht ingediend bij het Medisch Tuchtcollege. Hij deed dat op basis van een concept onderzoeksrapport waarop nog geen hoor- en wederhoor had plaatsgevonden en waarop interne toetsing en besluitvorming nog niet was afgerond. Hoor- en wederhoor is een zorgvuldigheidsvereiste, immers betrokkene moet in kennis gesteld zijn van de maatregel van de inspectie en de grondslag daarvoor. Bovendien moeten degenen die bevraagd zijn door de inspectie de gelegenheid krijgen eventuele feitelijke onjuistheden in het rapport te corrigeren. Dat dit niet had plaatsgevonden was reden voor de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) om de spoedklacht bij het Medisch Tuchtcollege terug te trekken.
De destijds verantwoordelijke inspecteur had ook een onjuiste verklaring afgelegd aan het centrale Engelse tuchtcollege (General Medical Council, GMC) – overigens zonder de arts hierover te informeren – op grond waarvan de GMC besloot de arts te schorsen. De oud-inspecteur had de GMC in een brief laten weten dat de arts niet in Nederland mocht werken. Dit was echter niet juist, er was geen maatregel van de inspectie of tuchtrechtelijke maatregel op basis waarvan de arts niet mocht werken. Voor deze foutieve mededeling heeft de inspectie schadevergoeding moeten betalen aan de arts. De oud-inspecteur is, mede op grond van dit handelen, door de inspectie ontslagen. Die zaak ligt nog bij de rechter.
IGZ erkent dat onderzoek te lang duurt
Het onderzoek werd in augustus 2008 door een collega-inspecteur overgenomen. Het onderzoek verliep moeizaam, onder meer omdat een vergeefse poging is gedaan om het oordeel van de deskundige, dat onvoldoende hard was om de zaak rond te krijgen, zo concreet te maken dat de zaak voldoende kansrijk was voor een beroepsbeperkende maatregel door de tuchtrechter. Mede omdat de vaatchirurg niet in Nederland praktiseerde werden er bovendien andere prioriteiten gesteld.
In februari 2010 werd het onderzoek overgenomen door de programmaleider specialistische gezondheidszorg. In april 2010 was het onderzoeksrapport van bevindingen in concept gereed. Dit rapport werd, zoals gebruikelijk, voor hoor- en wederhoor aan het ziekenhuis en aan de vaatchirurg voorgelegd. In deze fase is het de gewoonte dat er alleen nog maar een rapport van bevindingen is. Pas als er geen discussie meer is over de feiten, trekt de IGZ haar conclusies en stelt zij de maatregelen op.
Dit hoor- en wederhoor heeft in deze zaak veel tijd gekost en werd pas in september 2010 afgerond. Vervolgens is, zonder dat dit de bedoeling was, de zaak tot december blijven liggen. In december 2010 konden de reacties op het concept-rapport worden verwerkt en konden de conclusies en maatregelen worden geformuleerd.
De inspectie erkent dat het lange duren van het onderzoek deels aan haar handelen (en opeenvolging van behandelaars van het dossier) heeft gelegen. Dit is onzorgvuldig naar zowel de arts H. als naar de personen die over de arts hebben geklaagd. Hiervoor wil de IGZ haar excuses aanbieden.
Onderzoek nu in afrondende fase
Nu is het onderzoek in de afrondende fase. De conclusies zijn geschreven en de maatregelen zijn in concept klaar. De maatregelen en het rapport stelt de inspectie definitief vast na een gesprek met de vaatchirurg; de te nemen maatregelen – gericht op waarborgen tegen mogelijk disfunctioneren in de toekomst - zijn namelijk afhankelijk van zijn opstelling en of hij inzicht toont in eigen functioneren in het verleden. Mede omdat de man in Engeland zit, is het tot op heden lastig gebleken een gesprek met hem te arrangeren. Daarom heeft de IGZ besloten op korte termijn zelf naar Schotland af te reizen om de man (en eventueel ook zijn werkgever en de GMC) daar op te zoeken. Wij willen dan van de arts horen wat zijn reactie is op onze conclusies en wat hij van plan is daar in de toekomst mee te doen.
Waarom (nog) geen tuchtklacht
Het feit dat de IGZ in juli 2008 de spoedklacht bij het Medisch Tuchtcollege introk, wilde - en wil – niet zeggen dat de IGZ de feiten niet potentieel tuchtwaardig vindt. Op dà t moment had de inspectie echter het onderzoek naar de feiten nog niet afgesloten volgens de bij de inspectie geldende kwaliteits- en zorgvuldigheidseisen (o.a. hoor- en wederhoor). Zonder zorgvuldige afronding van een onderzoek en aantoonbaar verwijtbare feiten kan de inspectie geen maatregelen nemen. Hierboven staat al beschreven waarom dit onderzoek zo lang duurde.
Het werk van de inspectie is erop gericht patientenschade te voorkomen. Alle maatregelen (en dus ook het eventueel starten van een tuchtzaak) zijn hierop gericht. Uitgangspunt in het handhavingskader dat wij sinds 2008 hanteren is dat aantoonbaar en blijvend disfunctioneren van BIG-geregistreerde zorgverleners leidt tot de weg van bevel, naar de tuchtrechter of College van Medisch toezicht. Wij schromen dus niet om dit zware middel in te zetten; in 2010 liepen zo’n dertig tuchtzaken die door de IGZ zijn ingediend.
Bij de beslissing om een tuchtklacht in te dienen spelen meerdere factoren een rol. De inspectie moet altijd een afweging maken welke maatregel doeltreffend, passend en proportioneel is: welk doel willen we bereiken en welke maatregel is dan het meest effectief? Het tuchtrecht is bedoeld om de kwaliteit van zorg te borgen en patienten te behoeden voor onveilige situaties. Het tuchtrecht is niet bedoeld om te straffen; daarvoor moet de gang naar de strafrechter worden gemaakt.
Patientveiligheid geborgd
In het geval van vaatchirurg H. is het de vraag wat het nut is van het aanspannen van de tuchtzaak, behalve dan de symbolische waarde. Vaatchirurg H. woont en werkt al vier jaar niet meer in Nederland, maar werkt op dit moment in Schotland onder supervisie. Daardoor is de patientenbelang in zowel Nederland als Schotland geborgd. Wij hebben regelmatig contact met de GMC in Engeland, die hem nauwlettend in de gaten houdt. De meerwaarde die tuchtrecht voor de veiligheid van patienten kan hebben is dat de vaatchirurg geschorst wordt (tijdelijk) of doorgehaald (permanent) wordt in het BIG-register. De IGZ is echter van mening dat de tot dusver bekende feiten niet zwaar genoeg zijn voor zo’n ingrijpende maatregel. Haar handelen is er echter steeds op gericht geweest de patientveiligheid zo goed mogelijk te borgen.
