Gebroken heup aanslag op oudere patiënt

Operaties vanwege een gebroken heup zijn berucht vanwege de vele complicaties en hoge sterfte. Van de bijna 18.000 patienten per jaar overlijdt één op de drie in het eerste jaar na opname. Een overdrachtsinstrument, een patientveiligheidskaart en een informatieboekje voor patienten lijken slechts deels effectief om hierin verbetering te brengen.

Heupfracturen komen vooral voor bij oudere mensen Рde gemiddelde leeftijd is 83 jaar. Deze patienten zijn al minder mobiel en extra kwetsbaar, en bovendien vaak minder mondig waardoor ze zelf niet tijdig aan de bel trekken als er complicaties optreden. Een gebroken heup betekent voor hen een ingrijpende operatie en een lang revalidatietraject met een onzekere uitkomst. Na de breuk en operatie gaan ze vaak hard achteruit. Van de bijna 18.000 patienten per jaar (bron RIVM) krijgt 43% procent complicaties, zoals decubitus, delier, longontsteking en wondinfecties, en ̩̩n op de drie overlijdt in het eerste jaar na opname. Door hun leeftijd zijn ze bovendien kwetsbaarder voor zorggerelateerde schade: 8% van de oudere patienten met een heupfractuur loopt schade op die potentieel vermijdbaar is, zo blijkt nu uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) en het EMGO+ instituut van VUmc. Voor alle ziekenhuispatienten is dit risico 2,9%.

Patientveiligheid
Juist voor deze extra kwetsbare groep patienten zou je dus moeten kijken naar verbetermogelijkheden. Naast dossieronderzoek naar potentieel vermijdbare schade bij heupfracturen, deed het NIVEL daarom ook onderzoek naar de effectiviteit van drie interventies om de onbedoelde schade bij ouderen met een heupfractuur terug te dringen. E̩n interventie, de SBAR (Situation, Background, Assessment, Recommendation), is een instrument om de overdracht tussen artsen en verpleegkundigen zo te structureren dat er geen informatie verloren gaat. De andere twee zijn gericht op patienten en hun familie. De patientveiligheidskaart Рontwikkeld door de NPCF Рen een speciaal ontwikkeld informatieboekje met aanbevelingen om complicaties na ontslag te voorkomen (bundles), moeten patienten en familie actiever bij de nazorg betrekken.

Interventies op maat
Verpleegkundigen en patienten zijn over het algemeen positief over de interventies. Verpleegkundigen zien de SBAR overdrachtschecklist als een welkome aanvulling bij de overdracht. Toch bleek de checklist tijdens de onderzoeksperiode weinig gebruikt te worden vanwege vooral praktische belemmeringen. Patienten waren bij het uitreiken van het materiaal ook overwegend positief en een deel heeft de patientveiligheidskaart en het boekje ook gelezen, toch kan ook een substantieel deel van de patienten zich later niet meer herinneren boekje en kaart te hebben gekregen. “Hoe kun je patienten het beste informatie aanbieden en controleren of deze beklijft? Wellicht dat informatiemateriaal per patientengroep nog meer op maat moet worden aangeboden”, stelt NIVEL-programmaleider prof. dr. Cordula Wagner. “Heel veel gaat schriftelijk, zodat patienten het kunnen nalezen. Maar ze lezen het niet na. Misschien moeten we het op een heel andere manier aanbieden, opdat het meer effect heeft.”

Onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd op de afdeling chirurgie/traumatologie van één academisch, één topklinisch en één algemeen ziekenhuis. Eén topklinisch ziekenhuis diende als referentie. Met informatie uit enqu(ee)tes onder (verpleeghuis)artsen, ambulancepersoneel, verpleegkundigen en verzorgenden zijn de vijf belangrijkste risicomomenten in kaart gebracht. Vervolgens werden meer dan 600 medische dossiers van mensen met een gebroken heup beoordeeld om aard en omvang van onbedoelde en potentieel vermijdbare schade te bepalen. Daarna werd onder bijna 200 ouderen met een gebroken heup een interventieonderzoek uitgevoerd. De effectiviteit van de SBAR werd beoordeeld tijdens overdrachtmomenten, de effectiviteit van de patientveiligheidskaart en het informatieboekje door interviews achteraf met patienten.

Subsidient
-ZonMw

Samenwerkingspartner
– EMGO+ VUmc

Bron: NIVEL

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.