Afschaffen persoonsgebonden budget: meerkosten 650 miljoen euro
Array
Uit de media hebben Per Saldo en andere patienten- en belangenorganisaties vernomen dat het kabinet van plan is om het persoonsgebonden budget (pgb) in de AWBZ vrijwel volledig (voor 90%) af te schaffen. De organisaties begrijpen niet dat dit plan als een serieus bezuinigingsvoorstel wordt gepresenteerd. Het is namelijk veel goedkoper om mensen zelf zorg op maat te laten inkopen dan om deze zorg in te kopen bij de veel duurdere reguliere zorginstellingen. Deze maatregel gaat de kosten voor de AWBZ met minstens 650 miljoen opdrijven.
Baan verliezen
Deze 650 miljoen euro zijn alleen nog maar de directe meerkosten van het afschaffen van het pgb. Er zijn nog andere kostenverhogende aspecten die niet direct in euro’s uit te drukken zijn. Zo wordt bij uitbetaling van het pgb de eigen bijdrage automatisch ingehouden, terwijl dit bij zorg in natura achteraf wordt gefactureerd, waardoor minder eigen bijdrage wordt geïnd.
Ten slotte zijn er nog indirecte meerkosten die buiten de AWBZ vallen.
Zo zullen budgethouders hun baan verliezen, wanneer zij niet meer in staat zijn met behulp van het pgb het leven zo in te richten, dat zij op tijd op hun werk kunnen verschijnen.
Onbehoorlijk bestuur!
Er leek brede politieke consensus te zijn over het behoud van het instrument pgb. In het laatste overleg in de Tweede Kamer is de wachtlijst op het pgb opgeheven, zegde de staatssecretaris nogmaals de wettelijke verankering van het pgb (motie van Miltenburg VVD) toe en kondigde de staatssecretaris aan om zomer 2011 met maatregelen te komen om de groei van het pgb in te perken.
De organisaties onderschrijven de noodzaak om de groei van het pgb in te dammen. Hierover heeft met name de belangenvereniging Per Saldo intensief contact gehad met het ministerie van VWS, de staatssecretaris en de leden van de vaste Kamercommissie van de Tweede Kamer. Per Saldo heeft voorstellen gedaan om het pgb meer solide te maken.
Het inperken van de groei en het toekomstbestendig maken van het pgb is echter totaal iets anders dan het vrijwel volledig afschaffen van het pgb! Dat is onbehoorlijk bestuur, maar bovenal duur!
Een simpele rekenoefening laat zien dat deze maatregel uiteindelijk de kosten van de AWBZ juist opdrijft. Bij deze berekening is slechts in beperkte mate rekening gehouden met toeslagen voor gespecialiseerde vormen van zorg. Dit is dus een uiterst conservatieve berekening.
De berekening:
Er zijn 130.000 budgethouders in de AWBZ. Daarvan hebben 13.000 personen een zorgzwaartepakket (hiermee hebben ze recht om te wonen in een instelling, maar met een pgb kunnen zij thuis blijven wonen), en zij worden niet getroffen door deze ‘bezuinigingsmaatregel’. Resteren 117.000 budgethouders die het pgb kwijtraken.
De gemiddelde kosten van zorg in natura zijn 16.596 euro per persoon per jaar.
Dat betekent dat kosten jaarlijks 117.000 x 16.596 euro = 1.941.732.158 euro bedragen.
De gemiddelde kosten van pgb zijn 12.000 euro per persoon per jaar.
Bij ongewijzigd beleid zijn de jaarlijkse kosten 117.000 x 12.000 = 1.404.000.000 euro aan uitgaven pgb.
Wanneer budgethouders gedwongen moeten overstappen van pgb naar zorg in natura, zal 8 procent van deze budgethouders afzien van AWBZ-zorg (bron: onderzoek van ITS). Dit zijn 9.360 mensen x 16.596 euro = -155.338.573 euro minder uitgaven.
Daar staat tegenover dat ongeveer 15 procent van het pgb-budget door de gebruiker niet wordt benut vanwege het goedkoper inkopen van zorg; dit wordt terugbetaald (de zogenaamde onderbesteding). Dit inkoopvoordeel hebben zorginstellingen niet. Dit betekent bij deze maatregel extra kosten = + 291.259.824.
Conclusie:
Meer kosten bij omzetting naar reguliere zorg   537.732.158 euro
Minder uitgaven 8% uitval    -155.338.573
Geen onderbesteding meer +291.259.824
Totaal 650.352.624 euro
Het resultaat is een minimale kostenverhoging van 650.352.624 euro per jaar.
Bronnen:
CG-Raad
CSO
MEE Nederland
NPCF
Per Saldo
Platform VG
