“Repetitie in de zorg leidt niet automatisch tot kwaliteit”
Array
Combined Quality Care: Specialisatie en transparantie ook in de orthopedie en fysiotherapie.
“Het is niet zo dat wanneer je eenzelfde operatie of behandeling vaker doet, dat je daar dan vanzelf kwalitatief beter in wordt”, zegt directeur Mooring van Combined Quality Care, een kwaliteitsnetwerk voor orthopedie en fysiotherapie. “Door iets vaak te doen kun je steeds slordiger worden en een eenmaal gekozen foute aanpak wordt niet beter door hem steeds te herhalen.” Toch is Mooring blij met het besluit van minister Schippers kwaliteit in de zorg te verbeteren door specialisaties te bevorderen. “Zij heeft de juiste afslag genomen, nu zal het erom gaan de kwaliteit ook inhoudelijk te garanderen. Specialisatie is een voorwaarde voor kosteneffectiviteit”.
Combined Quality Care (CQC) zag al in 2007 de groeiende behoefte aan specialisatie en transparantie in de zorg. Niet alleen voor de chronische of levensbedreigende operaties maar ook voor technisch moeilijke orthopedische en fysiotherapeutisch lastige voor- en nabehandelingen. Mooring ontwikkelde samen met professionals een netwerk van gecertificeerde orthopedische chirurgen en gespecialiseerde fysiotherapeuten van zowel ziekenhuizen als privé klinieken en zelfstandige behandelcentra met behandelpakketten voor orthopedische en niet- orthopedische operaties. “Wij hebben toen al het roer finaal omgegooid”, zegt Mooring, “bij ons staat sindsdien de patient centraal. Niet als nieuwsgierige buitenstaander, maar tijdens de behandeling zelf. Door een goede kwaliteitsbewaking wordt de incidentele behandeling wel wat duurder maar de zorg als geheel goedkoper en dat is precies wat Edith Schippers wil.”
Indicatoren
Combined Quality Care, kwaliteitszorg volgens afspraak, is het enige systeem dat een patient volwaardige transparantie biedt voor, tijdens en na een behandeling. CQC stelt behandelpakketten beschikbaar voor ingrepen aan onder meer schouder en knie. In ontwikkeling zijn pakketten voor de behandeling van hernia, meniscus, heup en artrose. De inspiratie komt uit de luchtvaartindustrie: met checklisten, meetinstrumenten, data en andere prestatie-indicatoren geeft Combined Quality Care op micro-niveau aan wat de kwaliteit is, gedurende de hele looptijd van de behandeling.
Het proces van specialisatie verloopt langzaam zegt Mooring. “Dat is ook belangrijk, er zal eerst aangetoond moeten worden wie gespecialiseerd is. Je kunt wel op basis van inhoudelijke prestatie-indicatoren onderscheid maken maar dan nog zal dit aantoonbaar moeten worden gemaaktâ€. De patient krijgt vanaf het begin inzage in het hele hersteltraject, zodat hij of zij weet waar de specialist en de fysiotherapeut het over hebben tijdens behandelingen en controles. Alles gaat volgens vaste protocollen. Per patient wordt een specialistische fysiotherapeut aangesteld voor bewaking van de procedure en het meten van de resultaten. Dit alleen al is een belangrijke voorwaarde om onbedoelde bijwerkingen te voorkomen.
Onbedoeld
Bij behandelaars die niet met CQC werken ontstaan bijvoorbeeld vaak onbedoelde bijwerkingen bij de aanpak van knieblessures. Na-controles zijn niet op vastgestelde tijden gepland, de ene fysiotherapeut behandelt anders dan de andere en de communicatie tussen orthopedisch chirurg, fysiotherapeut en patient verloopt in veel gevallen allerminst vlekkeloos. Een orthopedisch chirurg van een ziekenhuis: “We zagen hier wel eens patienten op een controle, van wie we niet eens wisten of hij de goede fysiotherapeutische begeleiding had gehad. Zelf wist die patient dat ook niet, die was wel naar de fysiotherapie geweest, maar of de behandeling de juiste was, kon hij ook niet zeggen.”
Orthopedisch chirurg Eric Raven zegt tegen een verslaggeefster van een plaatselijke krant : “Tot nu toe kreeg de patient op z’n best een briefje naar de fysiotherapeut mee van de orthopeed waarin stond wat er gebeurd was.” Fysiotherapeut Rinke van den Brink vulde daarbij aan: “Met een beetje geluk stond er ook nog op dat er een gedeelte van de meniscus verwijderd was. Dan konden wij tenminste conclusies trekken. Iemand die een deel van een meniscus kwijt is, reageert toch weer anders. Maar vaak werden dat soort dingen helemaal niet gemeld.”
Door het verloop en de resultaten van de behandelingen systematisch te meten en te evalueren is Combined Quality Care in staat de kwaliteit van de zorg steeds verder te verbeteren. Zij is de eerste partij in Nederland die op basis van prestaties van specialist en fysiotherapeut werkelijk kan zeggen hoe goed een professional presteert.
Goedkoper
De zorg als geheel wordt goedkoper wanneer alle betrokkenen betere kwaliteit leveren. Gespecialiseerde netwerken welke nu CQC gebruiken hebben zorgverzekeraars al weten over te halen specifieke behandelingen bij voorkeur via CQC behandelaars te laten verrichten. Maar het was tot nu toe een moeizame weg fypsiotherapeuten en orthopedisten van de noodzaak van kwaliteitscontrole te overtuigen. Minister Schippers heeft in de ogen van CQC een belangrijk besluit genomen door specialisatie af te dwingen. Voor de voorste kruisband operatie zou dat betekenen dat er in Nederland maar 35 ziekenhuizen hoeven te zijn welke deze operatie uitvoeren. Op een landelijk netwerk van zo’n 700 fysiotherapeuten is dat een verregaande specialisatie. Het landelijk netwerk voor de voorste kruisband zal in 2012 een feit zijn. Inmiddels is CQC ook druk bezig om een gespecialiseerd schoudernetwerk op te zetten voor 14 verschillende operaties.
Maar er kan nog veel meer bespaard worden door de protocollen te verbeteren. Als voorbeeld noemt Mooring het feit dat een fysiotherapeut heel goed, misschien wel beter dan een huisarts in staat is om een knie te diagnosticeren. Waarom dan toch altijd dat verwijsbriefje? “We zijn er nog lang niet, er zal nog veel moeten veranderen in de medische wereld maar het gaat ons wel lukken, zeker nu de minister deze initiatieven ondersteunt”, aldus Mooring.
