Paradox Gedreven Beleid (PGB)

In de categorie ‘zijn zij gek of ben ik het’: “Om de toeloop op de geestelijke gezondheidszorg te stuiten worden minder sessies bij de psycholoog vergoed” (VK, 9-6-2011). Vooral het woord ‘toeloop’ roept een beeld op van hordes doorgedraaide mensen die als zombies in een Michael Jackson clip op de gebouwen van de GGZ af strompelen. Alles bij elkaar wordt er op zo’n 40 fronten geschrapt in de zorg, waaronder een bijna gehele afschaffing van het PGB. Het zijn de nieuwste diagnose-behandel combinaties van het kabinet om het land economisch te helen, in het publiek belang natuurlijk.

De staatsecretaris van volksgezondheid wil mensen ‘minder afhankelijk maken’, want mensen lijden aan de Barthel-paradox. Die stelt dat mensen steeds afhankelijker worden naarmate je ze meer uit handen neemt. Al die hulp maakt mensen afhankelijk, dan gaan ze achterover leunen en laten de hoorn des overvloeds vloeien. Zelfredzaamheid daar is dit kabinet van, mensen die zo min mogelijk hulp van anderen nodig hebben en dus ook van de overheid.

 

Als je ernstig ziek wordt/bent of een gehandicapt kind krijgt valt je zelfredzaamheid onherroepelijk terug. Je wordt nog meer afhankelijk van technologie dan we nu al zijn, maar ook van mensen, financiering en omstandigheden. Dan mag je hopen dat er mensen in je omgeving zijn die je bijstaan op een manier die bij je past, mensen die je toestand kennen zonder dat jij – of als het ernstiger is iemand in je omgeving – die telkens moet uitleggen. En dan heb je het alleen nog maar over overleven, dat staat nog los van zingeving, dat je er toe doet, er bij hoort, voor jezelf, je familie, je vrienden, de maatschappij, dat je naar vermogen een bijdrage levert, in wat voor een vorm dan ook. En om die onafhankelijkheid te bevorderen heeft de staatssecretaris volgend jaar 1,35 miljard begroot om zorgaanbieders te stimuleren het aanbod te realiseren dat de burger wenst  (dat is wat het pgb al die tijd al doet) en 0,0009 miljard om de positie van de burger in het zorgstelsel te versterken.

 

Afschaffing van het pgb wordt nog moeilijker te begrijpen als je beseft wat het alternatief is: zorg in natura. Dat klinkt sympathiek, maar het komt er op neer dat anderen dan de patient of diens verzorgers (lees verzekeraars) gaan bepalen waar, wanneer, welke zorg door wie geleverd wordt. Wat de staatsecretaris in feite zegt is dat de zelfredzaamheid die het pgb biedt leidt tot verslaving aan hulp en afhankelijkheid bevordert en dat je de zorg beter aan door de overheid goedgekeurde professionals over kunt laten, liefst in een zorginstelling. Dat is pas een paradox. Kwalitatief hoge, contextgedreven zorg wordt overgeheveld naar systemische en per definitie duurdere productgedreven zorg. Kennelijk is controle toch belangrijker dan zelfredzaamheid.

 

De overheid lijkt steeds meer op een bediener van geldkranen. Die wat meer open, die wat meer dicht en daar een stop in. Daarbij wordt strak gekeken naar hoeveel er wegstroomt, hoeveel er effectief aankomt lijkt het probleem van anderen te zijn. In het geval van de geestelijke gezondheidszorg  blijkt bij de jaarlijkse opname van de meterstand dat er twee keer zoveel is ‘weggestroomd’ dan vorig jaar, dus moet de kraan flink dichtgedraaid worden. Hoe het komt dat er steeds meer mensen psychische hulp nodig hebben, daar hoor je geen Kamerlid – en trouwens ook geen journalist – over.

 

Ik vrees dat we het paradoxale beleid van deze regering voorlopig moeten accepteren. Dat betekent dat we het zelf gaan regelen en gelukkig hebben we de tijd en de technologie mee. Wie nu op internet rondkijkt ziet dat het pgb de zelfredzaamheid heeft gestimuleerd. Het streven daarnaar is niet meer te stoppen, ook niet als je het pgb om zeep brengt, laat verdorren wat er is ontstaan en iedereen wegzet als afhankelijke steun verslaafden, inclusief al die mensen die keihard werken om naar vermogen bij te dragen aan de samenleving. Dit Paradox Gedreven Beleid zal mensen aan de voet van de samenleving mondiger maken en de overheid naar het punt drijven waar haar legitimatie om macht over burgers uit te oefenen verdampt. Vanuit dat gezichtspunt kan ik me voorstellen dat er nogal wat mensen voor zulk soort maatregelen zijn. Weer zo’n paradox.

 

Rick Dekker

Rick Dekker

Ondernemer, publicist, nieuwlichter | www.appoo.nl | www.sezen.nl | www.bascole.nl

Recente artikelen