Mini-kweekkamer moet embryo’s optimale start geven
Arrayumc-Utrech
t-start-met-invriezen-eicellen
.Binnen vijf jaar heeft de IVF-afdeling van VUmc een kweekkamertje ter grootte van een luciferdoos, waarin eicellen samen met spermatozoa onder ideale omstandigheden kunnen uitgroeien tot embryo’s van acht cellen, voorspelt Nils Lambalk. Tenminste, als het onderzoek van hem en zijn collega’s positief uitpakt. Bij muizen werkt het inmiddels uitstekend; nu wordt gekeken hoe menselijke embryo’s reageren.
Jean-Pierre Jans Het idee om een speciale mini-kweekkamer met een microfluidische chip te ontwikkelen komt uit Enschede. Universitair docent Séverine Le Gac, verbonden aan de BIOS Lab-on-a-chip groep van Universiteit Twente, wilde dit ontwikkelen om embryo’s te kweken in een zeer compacte en controleerbare omgeving. Bovendien zou dit meer lijken op de natuurlijke situatie, waarbij vloeistofstromen kunnen worden spermatozoa nagebootst. Ze startte vier jaar geleden met muizenembryo’s in samenwerking met het Max Planck Institut in Münster, Duitsland. Nu is de mini kweekkamer zover dat het vervolgonderzoek met menselijke embryo’s kan beginnen.
Prijswinnend idee
Daarvoor zocht Le Gac contact met VUmc, dat immers op IVF-gebied een uitstekende reputatie heeft. Gynaecoloog Nils Lambalk, de klinisch embryologen Carlijn Vergouw en Hanna Kostelijk en klinisch embryoloog-in-opleiding Dorit Kieslinger pakten de uitdaging op. Het project wordt financieel ondersteund door Merck Serono, dat de wetenschappers onlangs de Grant for Fertility Innovation heeft toegekend. Het farmaceutisch bedrijf koos dit onderzoek samen met nog vier anderen uit 55 aanvragen uit 14 landen en schonk een bedrag van 200.000 euro voor verdere ontwikkeling van de mini-kweekkamer. Sinds de eerste IVF-baby in 1978 werd geboren, is de methode om een embryo op te kweken in de kern niet veranderd. “Eicellen waarbij spermacellen zijn gevoegd gaan in kweekmedium in een petrischaaltje in de broedstoof. Daar groeit het in het donker, bij een temperatuur van 37ºC binnen drie dagen uit tot een achtcellig embryo, dat in de baarmoeder kan worden geplaatst”, vertelt Lambalk. “Vooral het kweekmedium is door de jaren heen verbeterd.”
Eigen doosje
Het nadeel van de huidige werkwijze is, dat het embryo regelmatig uit de broedstoof moet worden gehaald om de groei te controleren. “We weten dat een embryo slecht tegen temperatuurveranderingen kan en ook daglicht is schadelijk. Toch moeten we de petrischaal uit de broedstoof halen om onder de microscoop te kijken of de embryo’s zich goed ontwikkelen.”
In een mini-kweekkamer kan het embryo onder constante en ideale omstandigheden groeien. “De kweekkamer heeft een inhoud van niet meer dan een paar honderd nanoliter. Deze kamer is verbonden met twee microscopisch kleine reservoirs: een met vers kweekmedium en een met het gebruikte kweekmedium, waarin de afvalstoffen zitten die het embryo heeft geproduceerd. De kweekkamer bevat onder meer zuurstofsensoren”, legt Lambalk uit.
Uiteindelijk wil het onderzoeksteam de mini-kweekkamer met chip uitbreiden tot tien kweekkamertjes, zodat alle bevruchte eitjes voor één IVF behandeling van een vrouw bij elkaar in een ‘doosje’ zitten. “Daarmee hopen we de kwaliteit van het embryo en daarmee de kans op een succesvolle zwangerschap, nog verder te verbeteren.”
