Ook intraoperatief bewustzijn met EEG
Array
Het maken van een EEG kan niet voorkomen dat sommige patienten tijdens een operatie bij bewustzijn komen. Dat schrijven Michael Avidan e.a. in The New England Journal of Medicine (NEJM). Avidan e.a. voerden een prospectieve gerandomiseerde trial uit met patienten die een hoog risico hebben om tijdens een operatie tot bewustzijn te komen (intraoperatief bewustzijn). Risicofactoren voor intraoperatief bewustzijn zijn onder meer het ondergaan van openhartchirurgie en dagelijkse alcoholconsumptie.
De onderzoekers verdeelden 6041 patienten met minstens één risicofactor voor intraoperatief bewustzijn willekeurig in twee groepen. Het bewustzijn van de ene groep werd tijdens de operatie met een bispectrale index (BIS) in de gaten gehouden. De BIS is een variabele die afgeleid wordt van een elektro-encefalogram (eeg). Het bewustzijn van de andere groep werd gemeten met de end-tidal anesthetic-agent concentration (ETAC). ETAC is een techniek waarmee de mate van bewustzijn wordt bepaald aan de hand van de concentratie van het verdovende gas in de uitademing van een patient. De hypothese van de onderzoekers was dat de BIS-methode een verlaagd risico op intraoperatief bewustzijn zou geven.
0,24 procent van de patienten die met BIS gemonitord werd, was zeker bij bewustzijn tijdens de operatie. Uit de ETAC-groep was 0,07 procent van de patienten zeker bij bewustzijn. 0,66 procent van de patienten uit de BIS-groep was tijdens de operatie mogelijk bij bewustzijn, tegenover 0,28 procent uit de ETAC-groep. De verschillen tussen de twee groepen waren niet statistisch significant.
De auteurs concluderen dat de superioriteit van het BIS-protocol met hun onderzoek niet bewezen is en stellen vast dat er zelfs meer patienten met intraoperatief bewustzijn in de BIS-groep zaten. Dit resultaat is in tegenspraak met onderzoek van Myles e.a. dat in 2004 in The Lancet werd gepubliceerd. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat het BIS-protocol wel beschermt tegen intraoperatief bewustzijn. In Nederland wordt het BIS-systeem vooral in Leiden veel gebruikt om de diepte van de anesthesie te monitoren. Albert Dahan, professor in de anesthesiologie van het LUMC: ‘Wij gebruiken BIS niet zozeer om intraoperatief bewustzijn tegen te gaan, maar om de anesthesie bij intraveneuze toediening beter te kunnen sturen. ETAC is namelijk alleen een maat waarop je kunt varen bij operaties met een inhalatieanestheticum.’
Volgens Dahan zijn er veel Nederlandse ziekenhuizen die BIS of een andere vorm van eeg gebruiken. ‘Maar er zijn ook genoeg ziekenhuizen waar geen eeg’s gemaakt worden tijdens operaties. Als er dan gewerkt wordt met een intraveneus anestheticum worden de bloeddruk en het ecg als indicatie voor de diepte van de anesthesie gebruikt.’
Bron: Medisch Contact
