Hele dunne mensen hebben DNA-stuk teveel
Array
Mensen met meerdere kopieen van een bepaald stuk DNA hebben meer kans op ernstig ondergewicht. Dat beschrijft een internationale groep onderzoekers, inclusief enkele Nederlandse groepen, in het tijdschrift Nature van vandaag. Klinisch geneticus dr. Mieke van Haelst en prof. dr. Nine Knoers van het UMC Utrecht werkten mee aan het onderzoek.
Patienten met meerdere kopieen van een stuk DNA op chromosoom nummer 16 hebben 8,3 keer zoveel kans op ernstig ondergewicht (BMI kleiner dan 18,5). Deze mensen hebben overigens ook meer kans op een kleinere schedelomvang en en op psychiatrische aandoeningen. De onderzoekers komen tot deze conclusie na genetische analyse van bijna 95.000 patienten.
Vorig jaar ontdekten deze onderzoekers al een verband tussen overgewicht en hetzelfde DNA-stuk (Nature, februari 2010). Als het stuk ontbreekt heeft iemand maar liefst 43 keer zoveel kans op zeer ernstig overgewicht. Het ontbreekt in 0,7 procent van mensen met zeer ernstig overgewicht. Dat zijn mensen met een BMI van meer dan 40.
Spiegelbeeld-effect
Het betekent dat het DNA-stuk een `spiegelbeeld-effect’ heeft. Mensen die het DNA-stuk missen hebben een grote kans om dik te worden. Terwijl mensen die hetzelfde DNA-stuk te vaak hebben, juist een grote kans hebben om extreen dun te zijn. Waarschijnlijk bestuurt het DNA-stuk niet direct eetgedrag, maar beïnvloedt het de ontwikkeling van bepaalde delen van de hersenen. In het gebied liggen meer dan dertig genen.
Klinisch geneticus dr. Mieke van Haelst van het UMC Utrecht leverde patienten aan het onderzoek. Zij heeft ook een aanstelling aan het Imperial College in Londen. “Genetisch onderzoek naar over- en ondergewicht is belangrijk voor de behandeling van overgewicht. Deze resultaten zijn belangrijke stap voorwaarts in het opsporen van patienten waarbij overgewicht een genetische basis heeft. Uiteindelijk kunnen we dankzij die kennis de behandeling van overgewicht verbeteren.”
Poli voor extreem dikke mensen
Van Haelst heeft in het UMC Utrecht een poli opgezet voor patienten met mogelijk een erfelijke vorm van ernstig overgewicht. Overgewicht kan erfelijk zijn als bijvoorbeeld sommige gezinsleden extreem dik zijn en andere gezinsleden een normaal gewicht hebben, terwijl de eetgewoonten vergelijkbaar zijn. Door vergelijkend genetisch onderzoek bij extreem dikke mensen en gezonde mensen hoopt Van Haelst nieuwe genen op te sporen die betrokken zijn bij overgewicht.
Zo’n 40 procent van de volwassen Nederlanders kampt met overgewicht. Daarnaast is 10 procent obees en 1 tot 1,5 procent heeft `morbide obesitas’ (een BMI van meer dan 40).
donderdag 1 september 2011
Bron: UMC Utrecht
