Samenwerking VUmc – GGZ inGeest: Van litteken naar taal
Array
Samenwerking VUmc – GGZ inGeest: Van litteken naar taal
Zelfbeschadiging en kunst komen samen in de expositie `Met mij alles goed: van litteken tot taal’, die 3 oktober geopend zal worden door een bekende Nederlandse cabaretière in het OZW-gebouw aan De Boelelaan. Vier dagen later eindigt de expositie met het symposium `Met ons alles goed’, over vernieuwing van zorg bij zelfbeschadiging.
Aandacht voor zelfbeschadiging is hard nodig, stelt Christien van Santen, hoofd bij- en nascholing bij GGZ inGeest en de Amstel Academie. “Een client die zichzelf beschadigt roept bij zorg- en hulpverleners vaak angst, weerzin of machteloosheid op. Het onbegrip is groot. Niet alleen in de GGZ, maar ook in de algemene gezondheidszorg.”
Verbinding
Van Santen haalde de expositie naar de Amstel Academie en is medeorganisator van het symposium. Daar ging een visioen twee jaar geleden aan vooraf, vertelt ze. “Toen ik het OZW-gebouw kwam binnenlopen, zag ik dat deze expositie de verbinding zou kunnen vormen tussen de verschillende opleidingen op gebied van zorg en welzijn, die in dit gebouw gehuisvest zijn. Door de expositie en de ontmoeting met ervaringsdeskundige kunstenaars kan een dialoog ontstaan over het ondraaglijk lijden dat zo vaak schuilgaat achter littekens.” Ongeveer 1 op de 20 Nederlanders, veelal jonge mensen, hebben persoonlijk ervaring met zelfbeschadiging. “We horen van hen, dat er vaak weinig begrip is bij hulpverleners. Bijvoorbeeld als ze op de spoedeisende hulp binnenkomen. Vaak is er afschuw over wat zij zichzelf hebben aangedaan, maar is ook het gevoel van onmacht bij de hulpverlener groot.”
Geen taal
“Over de uiterlijke verwondingen wordt gepraat en er wordt meteen gehandeld. Maar om te spreken over de psychische nood, oorzaak van zelfbeschadiging, lijkt bij beiden, zowel patient als hulpverlener geen taal te bestaan.” Volgens Van Santen liggen vaak tragische achtergronden van misbruik en mishandeling ten grondslag aan zelfverwonding. “Maar dat is niet het hele verhaal. Het gaat vaak om mensen met een enorme kracht die geen andere uitweg uit hun psychische nood zien dan zelfbeschadiging, en op deze manier overleven. Ik heb veel respect voor hen.”
Om begrip bij hulpverleners te bevorderen, ging de expositie en een trainingsprogramma vanaf juni 2009 langs tien psychiatrische instellingen. “Ervaringsdeskundigen en hulpverleners gaven de trainingen aan GGZ-medewerkers.” De opgedane kennis en ervaring in de projectperiode wordt gedeeld op het symposium, in de vorm van analyses, lezingen en workshops. “We hopen dat er een verhoogd bewustzijn ontstaat over zelfbeschadiging”, zegt Van Santen. In ieder geval is negeren uit den boze, zoals eens het devies was, concludeert ze. “Nu zeggen we: praat over het achterliggende leed en manieren om er anders mee om te gaan.”
bron: VU Medisch Centrum Amsterdam
