Antibiotica-onderzoek krijgt 24 miljoen
Array
UMC Utrecht
Het UMC Utrecht leidt twee wetenschappelijke consortia die met 24 miljoen euro onderzoek gaan doen naar antibioticaresistentie. De aftrap van het onderzoek vindt plaats op 13 oktober in Utrecht.
In het Zevende Kaderprogramma heeft de Europese Unie 36 miljoen euro beschikbaar gesteld voor onderzoek naar antibioticaresistentie. Daarvan gaat twee keer twaalf miljoen naar twee wetenschappelijke consortia die geleid worden door de afdelingen Medische Microbiologie en het Juliuscentrum van het UMC Utrecht. Het komt zelden voor dat twee zulke grote programma’s gelijktijdig door één centrum aangestuurd worden.
Bij project `EvoTAR’ zijn zeventien partners in zeven landen betrokken. Van de subsidie gaat 2,2 miljoen naar het UMC Utrecht, waar vijf mensen mee bezig zijn. Dr. Rob Willems en dr. Willem van Schaik leiden het project. In project `R-gnosis’ werken twintig partners uit negen landen samen. Van de subsidie komt drie miljoen euro naar het UMC Utrecht, negen mensen zijn daarbij betrokken. Prof. dr. Marc Bonten staat hiervan aan het hoofd.
Ziekenhuisbacterie
R-gnosis omvat vijf klinische onderzoeken naar maatregelen om in het ziekenhuis infecties, verspreiding en dragerschap van resistente bacterien tegen te gaan. Het gaat om het verminderen van voorschrijven van antibiotica door huisartsen; preventieve toediening van antibiotica aan IC-patienten; het nut van isolatie van patienten die de ESBL-bacterie bij zich dragen; en het voorkomen van infecties bij buikoperaties.
Antibioticaresistentie
Het doel van project EvoTAR is om de evolutie en verspreiding van antibioticaresistentie in ziekmakende bacterien beter te begrijpen. Utrechtse onderzoekers gaan onder meer het hele DNA in kaart brengen van honderden antibiotica-resistente bacterien die voorkomen in mens, dier en milieu. Zo willen ze uitvinden of dier en milieu belangrijke reservoirs vormen waar vandaan resistentie vaak wordt overgedragen op de mens. Óf dat resistente bacteriestammen simpelweg overal voorkomen en dus toenemen op plekken waar antibiotica gebruikt wordt.
Daarnaast gaan de onderzoekers in het DNA van darmbacterien van IC-patienten op zoek naar resistentiegenen. Ook onschuldige bacterien kunnen resistentie bij zich dragen, dat wordt pas een probleem als ziekmakende bacterien het overnemen. Onder welke omstandigheden bacterien resistentie aan elkaar overdragen is ook onderdeel van het onderzoek.
Bonten: “De klassieke verklaring voor het optreden van antibioticaresistentie is dat we te veel antibiotica voorschrijven en dat de veehouderij te veel antibiotica gebruikt. Maar resistentiegenen komen in bacterien overal op aarde voor. Het is dus meer de vraag hoe en onder welke omstandigheden ziekmakende bacterien de resistentie verwerven en hoe die zich verspreiden. Inzicht daarin gaat ons hopelijk helpen ziekenhuisbacterien te bestrijden.”
Dinsdag 11 oktober publiekslezing: Antibioticum, een levensredder die wordt bedreigd. Helpt antibiotica nog wel echt? Is ons voedsel veilig? Hoe veilig zijn onze ziekenhuizen? Prof.dr. Marc Bonten en dr. Miquel Ekkelenkamp, beiden arts-microbioloog in het UMC Utrecht, zullen aan de hand van voorbeelden uitleg geven over het belang van onderzoek naar antibioticaresistentie, de oorzaken van resistentie bij bacterien en mogelijke oplossingen.
