Nieuwe biomarker voor prognose bij reuma

LUMC 12 oktober 2011 - 10:39
Array

Door een nieuw ontdekte antistof valt het beloop van reuma bij patienten beter te voorspellen. Dat publiceren onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in het vooraanstaande tijdschrift PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences).

Slechtere prognose
De nieuw ontdekte antistof, anti-CarP (anti-gecarbamyleerd-eiwit), richt zich tegen gewijzigde eiwitten. Patienten bij wie anti-CarP in het bloed kan worden aangetoond, hebben een slechtere prognose. De ontdekking van anti-CarP sluit aan op de ontdekking van een andere antistof vijftien jaar terug, ACPA (anti-gecitrullineerd-eiwit-antilichaam), dat eveneens een slechter beloop bij reuma voorspelt. “Ongeveer de helft van de reumapatienten heeft ACPA-antistoffen”, vertelt prof. René Toes (LUMC). “Zij worden ernstiger ziek.” Maar een deel van de patienten zonder ACPA krijgt tóch ernstige klachten, vult dr. Leendert Trouw aan. “Daarvoor was nog geen voorspellende antistof bekend. Met anti-CarP is dat nu veranderd.”

Veranderde eiwitten
De antistoffen anti-CarP en ACPA herkennen eiwitten die door een enzym veranderd zijn. Anti-CarP herkent eiwitten die gecarbamyleerd zijn, bij ACPA gaat het om gecitrullineerde eiwitten. In beide gevallen is één aminozuur vervangen door een ander. De gewijzigde eiwitten kunnen alleen door antistoffen herkend worden als ze buiten de cel treden. Dat kan gebeuren bij ontstekingsreacties, zoals in de gewrichten van reumapatienten. Of de gewijzigde eiwitten zelf ook bijdragen aan het ziekteproces is nog onduidelijk. Voor ACPA zijn eerder al wel aanwijzigingen gevonden dat dat zo is. Zo bleken muizen die ACPA ingespoten kregen, ontstoken gewrichten te ontwikkelen.

Behandeling
Mochten andere studies de voorspellende waarde van anti-CarP bevestigen, dan zou de behandeling van reuma misschien aangepast kunnen worden als patienten positief scoren voor anti-CarP. “Als je ernstigere klachten verwacht, dan kun je wellicht meer en eerder medicijnen voorschrijven”, aldus Trouw. “Maar zover is het nog lang niet.”

Meer informatie over het artikel vindt u op de website van PNAS

LUMC

Als het centrum van medische vernieuwing streeft het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) naar een (inter)nationaal erkende vooraanstaande rol in de verbetering van de kwaliteit van de gezondheidszorg. De kerntaken van het LUMC zijn onderzoek, onderwijs, patiëntenzorg, opleiding en bij- en nascholing. Het LUMC maakt deel uit van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU). De NFU is een samenwerkingsverband van de acht universitair medische centra (UMC’s) in Nederland.

Recente artikelen