Terugdringen vrijheidsbeperking niet zonder dialoog met de cliënt
Array
De kwaliteit en veiligheid van zorg voor clienten die langdurig in hun vrijheid beperkt worden is niet altijd in orde. De uitvoering van het ondersteuningsplan en van de vrijheidsÂbeperking kan beter. Ook moeten clienten en hun vertegenwoordigers meer betrokken worden bij de invulling van het ondersteuningsplan en het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen. Dat blijkt uit onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ).
De Inspectie voor de Gezondheidszorg doet in 2011 en 2012 onderzoek naar de kwaliteit en veiligheid van zorg in de gehandicaptenzorg, met als een van de speerpunten het terugdringen van vrijheidsbeperking. Naar aanleiding van een televisie-uitzending over een jongeman met een verstandelijke beperking die afgezonderd en met een tuigje vastgebonden zat aan een muur, vroeg de staatssecretaris van VWS de inspectie om met voorrang de locaties te bezoeken met clienten die in mogelijk vergelijkbare omstandigheden leven.
Het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) inventariseerde deze locaties. De inspectie bezocht vervolgens 24 locaties waar in totaal 28 clienten verblijven die regelmatig worden afgezonderd of in afzondering leven en/of gefixeerd worden. Tijdens de bezoeken spraken inspecteurs met deze clienten en hun vertegenwoordigers.
Verbeteringen mogelijk
Voor elke client in de gehandicaptenzorg wordt een ondersteuningsplan opgesteld. Daarin is beschreven wat de problematiek is, wat de client aan zorg nodig heeft en hoe die zorg er in de dagelijkse praktijk uitziet. De inspectie concludeert dat het uitvoeren van het ondersteuningsplan beter kan. Het merendeel van de zorgaanbieders heeft bijvoorbeeld onvoldoende geïnventariseerd wat eventuele risico’s zijn. Ook het formuleren van haalbare, concrete werkdoelen voor de client verdient meer aandacht. Ook bij het toepassen van vrijheidsbeperking zijn verbeteringen mogelijk. Daarnaast gaat de helft van de bezochte locaties onvoldoende de dialoog aan met de client of zijn vertegenwoordiger. Men betrekt hen slechts passief bij het ondersteuningsplan of bij afstemming over het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen.
Positieve ontwikkelingen
Ook zijn er positieve ontwikkelingen die passen bij de cultuuromslag die de laatste jaren gaande is in de langdurige zorg. Zorgaanbieders gaan bijvoorbeeld bewuster om met het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen en staan ze stil bij de gevolgen ervan. Bovendien zoeken instellingen actiever naar alternatieven. Ook wordt multidisciplinair gewerkt aan de totstandkoming van het ondersteuningsplan en het toepassen of terugdringen van vrijheidsbeperking. Tot slot blijkt dat de kwaliteit en kwantiteit van personeel goed op orde is, maar wel kwetsbaar blijft.
Bron: IGZ
