Drank- en drugsgebruik extreem hoog in jeugdzorg en speciaal onderwijs

Eenderde van de 12- en 13-jarigen in de jeugdzorg blowde al eens
Jongeren in de jeugdzorg en het speciaal onderwijs drinken, blowen en roken aanzienlijk meer en éérder dan hun leeftijdgenoten in het regulier onderwijs. Dat blijkt uit de eerste resultaten van een onderzoek van het Trimbos–instituut en Universiteit Utrecht, gefinancierd door ZonMw.

De afgelopen drie jaar ondervroegen onderzoekers van het Trimbos-instituut zo’n 3.000 jongeren van 12 tot en met 18 jaar over hun gebruik van alcohol, tabak en drugs. Het onderzoek moet veel nieuwe en concrete gegevens opleveren over het middelengebruik in de jeugdzorg en het speciaal onderwijs. Op basis hiervan stellen de onderzoekers bruikbare adviezen en interventies voor hulpverleners op. Nu staan zij nog vaak met lege handen.

Kwetsbare groep
Jongeren in de jeugdzorg en speciaal onderwijs zijn ontvankelijk voor overmatig middelengebruik, zo blijkt uit de eerste resultaten van onderzoek Explore. Zo heeft 33 procent van de onderzochte 12- en 13-jarigen in de jeugdzorg al eens geblowd. In het speciaal onderwijs voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen – de vroegere ZMOK-scholen – is dat 20 procent. Ter vergelijking: in het regulier onderwijs geldt dat voor slechts 4 procent. Ook rookt bijna een kwart van deze leeftijdsgroep in de jeugdzorg dagelijks sigaretten. Buiten de jeugdzorg geldt dat voor maar zo’n 1 procent van de 12- en 13-jarigen. “Met het onderzoek willen we deze verschillen in kaart brengen”, aldus projectleider Karin Monshouwer. “Gezien de mogelijke gevolgen op latere leeftijd – verslaving, harddrugsgebruik – en de grote maatschappelijke impact is dat belangrijk.”

Risicofactoren
Peter Brand, teammanager bij jeugdhulpverlener Vitree in Almere en betrokken bij het onderzoek, vermoedde deze cijfers al langer. “Het bevestigt het onderbuikgevoel dat bij veel hulpverleners leeft. Vergeleken met jongeren in het reguliere onderwijs hebben jongeren in bijvoorbeeld de jeugdzorg vaker licht psychiatrische problemen, een risicofactor voor middelengebruik.” Maar dit verklaart volgens hem maar een deel van het hogere middelengebruik. “Ook de gevoeligheid voor groepsdruk en een tekort aan – sociale – vaardigheden verklaren waarom juist deze jongeren al op jonge leeftijd beginnen met roken, blowen en drinken. Pedagogisch medewerkers vinden het vaak moeilijk om de juiste aanpak en methode te vinden om met deze problematiek om te gaan. Hopelijk draagt onderzoek bij aan meer aandacht voor dit probleem.”

Situatie in Nederland
Er is nog maar weinig bekend over het middelengebruik in de jeugdzorg en speciaal onderwijs in Nederland. En dat terwijl juist de situatie hier erg interessant is. In Europa behoort Nederland tot de top wanneer het gaat om alcoholgebruik door jongeren. Veel jongeren beginnen al vroeg met alcohol drinken, zo rond hun elfde of twaalfde jaar. Ook drinkt de Nederlandse jeugd relatief veel. Het onderzoek sluit aan bij het beleid van het ministerie van VWS. In het regeerakkoord staan maatregelen die met name kwetsbare jongeren moeten beschermen tegen drugs- en alcoholgebruik en daarmee samenhangend probleemgedrag.

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

https://www.medicalfacts.nl

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.