Introductie van medische vaktaalspelling: minder taalverwarring

De gezondheidszorg in Nederland en Belgie heeft sinds kort een (taal)zorg minder door de introductie van de vaktaalspelling in de twaalfde druk van Pinkhof Geneeskundig woordenboek, een toonaangevend medisch-taalkundig naslagwerk. Redacteuren Van den Eerenbeemt, taalkundige, en Van Everdingen, arts, komen hiermee tegemoet aan de behoefte bij artsen, universiteitsdocenten en studenten aan meer houvast bij het spellen van Nederlandstalige medische termen.

De vaktaalspelling is door hen ontwikkeld in overleg met de Nederlandse Taalunie en het Nederlandse WHO-FIC-centrum, vormt een aanvulling op de officiele spellingregels van het ‘Groene boekje’ en wordt niet verplicht gesteld.
De medische beroepspopulatie en de artsentaal worden complexer en ‘internationaler’ van samenstelling. Daardoor varieert de uitspraak op de werkvloer en schieten standaardspellingregels voor het Nederlands tekort. Een medische term kan cijfers en Engelse, Griekse, Latijnse en andere vreemdtalige woorddelen bevatten, onderling verbonden met streepjes, haken en spaties. Eén spelfout in zo’n vakterm en de medische betekenis verandert soms onbedoeld.

Niet iedereen vindt foutloos schrijven tegenwoordig even belangrijk. Maar in de gezondheidszorg kan de foute spelling of uitspraak van een medisch begrip een misverstand opleveren. Veel vaktermen verschillen maar één letter of klank. Zo betreft ‘ureteraal’ de urineleider boven de blaas en ‘urethraal’ de afvoerbuis onder de blaas en suggereert een haastige uitspraak van ‘aclasie’ mogelijk ‘aplasie’, ‘aclusie’ of ‘occlusie’.

Bij het WHO-FIC-centrum van de Wereldgezondheidsorganisatie werkt een team van medisch terminologen en classificatiekundigen aan de Nederlandse editie van de ICD-10, wereldwijd in gebruik als officieel overzicht van ruim 80.000 ziekten. In hun vertaalwerk stuitten zij eerder dit jaar op beperkingen van de spellingregels in de Woordenlijst (het ‘Groene boekje’). Die regels zijn vooral bedoeld voor algemeen Nederlands en minder voor medische en technische termen. De terminologen zijn een samenwerking met de woordenboekredacteuren aangegaan, met als resultaat enkele voor artsentaal opgestelde spellingregels. Deze uitbreiding maakt de Nederlandstalige ICD-editie in 2012 consistent van spelling en digitaal beter raadpleegbaar.

Het woordenboek biedt nu bijvoorbeeld naast de officiele schrijfwijze ‘downsyndroom’ de vorm ‘Down-syndroom’. De persoonsnaam ‘Down’ hierin is weer herkenbaar, een verkeerde associatie met ‘down (somber) zijn’ is uitgesloten en het woordbeeld sluit beter aan bij Down syndrome, de Engelstalige vorm die artsen vaak in internationale vakliteratuur tegenkomen. Wat in lekentaal ‘drie hartfilmpjes’ heet, mag nu worden gespeld als “3 6-afleidingen-ECG’s” (met streepje en hoofdletters) naast “3 6 afleidingen-ecg’s”, de schrijfwijze op basis van de standaardregels in het ‘Groene boekje’.

In de nieuwe, ook medisch-inhoudelijk verregaand bijgewerkte druk van Pinkhof Geneeskundig woordenboek zijn ruim 3000 termen voorzien van deze aanvullende schrijfwijze en wordt de vaktaalspelling toegelicht in taalartikelen en taaltips.

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen