Sectorstudie medische hulpmiddelen: inkoop zorginstellingen kan beter
Array
Ziekenhuizen kunnen kosten besparen door krachten te bundelen bij de inkoop van medische hulpmiddelen. Betere informatie over de prijzen en de kwaliteit kan het inkoopproces verder versterken.
Dit zijn de belangrijkste conclusies van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), gebaseerd op onderzoek dat zij samen met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft laten uitvoeren naar de markt van medische hulpmiddelen (zoals kunstheupen, röntgenapparatuur, stomamateriaal en mondkapjes). Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoeksbureau Ecorys.
Ook al zijn de prijzen tussen landen moeilijk te vergelijken, de ziekenhuizen kunnen volgens de NMa wel leren van de wijze waarop de inkoopprocessen in Duitsland zijn georganiseerd. Daar zijn grote inkoopcombinaties actief, die soms wel meer dan 100 ziekenhuizen vertegenwoordigen. Dit heeft een groot effect heeft op de onderhandelingspositie. Wat opvalt, is dat deze inkoopcombinaties in sommige gevallen los staan van het ziekenhuis en een eigen winstoogmerk hebben. Ook zijn deze ziekenhuizen veel hierarchischer georganiseerd (artsen in loondienst). Dit heeft tot gevolg heeft dat inkopen meer van bovenaf wordt opgelegd (bijvoorbeeld een beperkt aantal type producten).Verder is in vergelijking met Nederland de mate van service en ondersteuning, bijvoorbeeld bij operaties, in Duitsland beperkter van omvang, wat zich uit in de prijs.
Versterken van de vraag kan volgens het rapport worden bereikt, door het opstellen van een strategische visie rondom inkopen door Raden van Bestuur en maatschappen (aanpakken van deelbelangen), het strategisch positioneren van de inkoopafdeling en aandacht te hebben voor ‘Total costs of ownership’ (kijken naar kosten van aanschaf , onderhoud, etc.). Het vergroten van de transparantie bij de inkopende partij over het productaanbod, de prijzen en kwaliteit, kan verder bijdragen aan een sterkere onderhandelingspositie.
Ecorys constateert dat de zorgverzekeraars totnogtoe een beperkte rol spelen bij de inkoop van medische hulpmiddelen. De zorgverzekeraars zouden meer aandacht kunnen besteden aan de kostenvoordelen die bij de inkoop zijn te behalen.
Markt regionaal afgeschermd
De NVZ herkent deze constateringen en kan zich vinden in de meeste conclusies en aanbevelingen van het rapport. De markt van medische hulpmiddelen is niet perfect georganiseerd. Zowel aan de aanbodzijde (industrie) – als aan de vraagzijde (ziekenhuizen) zijn verbeteringen mogelijk. Volgens de NVZ wordt de markt voor met name de high tech producten nu per land afgeschermd door de leveranciers. Service en nazorg zijn belangrijke aspecten die ziekenhuizen betrekken bij de aanschaf van het hulpmiddel, maar deze aspecten kunnen niet de prijsverschillen met bijvoorbeeld Duitsland verklaren. De inkoopmarkt hoort globaal (Europa, wereld) te zijn en de service lokaal (landelijk) geregeld.De NVZ wil de NMa en VWS vragen zo nodig maatregelen te treffen om deze markt beter te laten werken.
Professionalisering inkoop
Ook de inkoop door de ziekenhuizen zelf kan nog verder worden geprofessionaliseerd. De ziekenhuizen zijn al enkele jaren met deze verbeterslag bezig. Voorbeelden hiervan zijn procuratie, aanbesteding, en de formatie van multidisciplinaire inkoopteams die over aankoopbeslissingen gaan. Ook de strategische positionering van inkoop in de organisatie heeft aandacht. De ziekenhuizen zullen hier de komende jaren mee doorgaan. De externe druk van de zorgverzekeraars zal hieraan verder bijdragen.
Ziekenhuizen kopen steeds vaker in samenwerkingsverbanden in, om hierdoor schaalgrootte te krijgen en inkoopmacht verder te vergroten. Voorbeelden hiervan zijn Santeon, A12 , Intrakoop en InkoopAlliantie Ziekenhuizen. Ook het internationaal inkopen krijgt verder vorm. Meerdere ziekenhuizen hebben inmiddels, in navolging van het Elkerliek ziekenhuis, een overeenkomst gesloten met het Clinicpartner NL dat voortkomt uit het Duitse Clinicpartner eG. Ook die ontwikkeling zal doorgaan, waardoor er neerwaartse druk ontstaat op de prijzen.
De sector heeft een afspraak met de minister om de kosten te beheersen en zal zijn uiterste best doen om via slimme inkoop de kosten te drukken. De NVZ wil een pro-actieve rol op gebied van inkoop vervullen. De komende maanden gaat de NVZ alternatieven onderzoeken op welke wijze zij haar leden het beste kan ondersteunen bij het optimaliseren van het inkoopproces.
