Hysterica kiest voor amputatie
ArrayVeel vrouwen die hun borst laten afzetten wegens borstkanker, hadden net zo goed kunnen kiezen voor een borstsparende operatie, stellen onderzoekers van het NKI. Als de overlevingskansen gelijk zijn, waarom zou je je dan laten verminken gooit Hoogleraar Radiotherapie Harrie Bartelink van het NKI AVL daar overheen. Borstkankerchirurge Marie-Jeanne Vrancken-Peeters, bestuurslid van de Nederlandse vereniging van Heelkunde stelt in diezelfde volkskrant van 3 maart “Sommige vrouwen kiezen ook voor amputatie omdat ze opzien tegen de bestraling, ze hebben ten onrechte het idee dat bestraling teveel pijn geeft. Bovendien duurt die behandeling lang, vier tot vijf weken, en is die heel intensief”. En zo is er weer een beeld de ether ingestuurd van overdreven angstig en hysterisch gedrag bij de 50% van de vrouwen die een amputatie ondergaan.
Dat er vaak geen keuze is bij jonge vrouwen, bij tumoren groter dan 5 centimeter, als er meerdere tumoren worden gevonden of als er erfelijkheid speelt of een recidief, wordt nog even tussen de regels vermeld, maar dan vooral in het licht van cosmetische resultaten. Vrouwen zouden ten onrechte bang zijn voor pijn en vijf weken lang behandelen met radiotherapie te lang vinden; wat een zeurpieten, die vrouwen die zich zomaar laten verminken vanwege tijdgebrek! Hoe ontzettend ongenuanceerd.De maatschappelijke norm zelfs vervat in kwaliteitsrichtlijnen van de inspectie en van verzekeraars – is borstsparend opereren als dat enigszins mogelijk is met een goed cosmetisch resultaat. Dit lijkt een mannelijk chauvinistisch standpunt dat focust op overleven en cosmetiek. En dat terwijl een vrouw vooral niet dood wil gaan aan borstkanker, het niet wil terugkrijgen en bij voorkeur kwaliteit van leven overhoudt na de behandelingen.
Dat overlevingskansen gelijk zijn bij amputatie en borstsparend opereren is niets nieuws. Behandelingen zijn al jaren hierop gebaseerd. Er is echter ook onderzoek gedaan naar de restschade bij borstsparend opereren. In JAMA van 11 november 2009 verscheen een artikel van Deense onderzoekers ( Gartner e.a.) waarin werd aangetoond dat: …na 2-3 jaar de helft van de borstkankerpatienten na chirurgische behandeling pijnklachten heeft. De onderzoekers stelden vast dat adjuvante bestraling het risico op pijnklachten verhoogt (chemotherapie deed dat niet) en hoe jonger de vrouwen hoe hoger het risico op postoperatieve pijn, vooral bij patiënten die een borstsparende operatie hadden ondergaan… Dan zijn er ook nog gevolgen als lymfoedeem en gevoelsstoornissen na bestraling. Hoezo is een keuze voor amputatie, zoals Vrancken-Peeters stelt, dan ten onrechte?! Deze aspecten van restschade blijven altijd onbelicht, want je moet blij zijn dat je nog leeft en je je borst of wat daarvan resteert nog hebt. Het valt dan allemaal best mee. Maar dat doet het dus niet.
Amputatie is erg in de publieke opinie, ’t is echt erge borstkanker. Dat kan je zien. Maar in vergelijking met doodgaan valt het verliezen van een borst wel mee.
Het vermijden van bestraling en alle gevolgschade daarvan zou een serieuze afweging moeten zijn. Er moet meer aandacht zijn voor kwaliteit van leven na borstkankerbehandelingen. Er moet dus informatie worden verstrekt die ook de kwaliteit van leven na de behandeling meeneemt, zodat eerlijke keuzes mogelijk zijn. Laat de keuze welke restschade acceptabel is dan aan de patiënte. Het overheersende oordeel dat borstsparend opereren altijd beter is, is in het individuele geval niet zonder meer waar. Amputatie overdreven en onnodig vinden, is paternalistisch.
Sanne van Soelen
