Learning curve van de prostaat-MRI Jelle Barentsz, Nijmegen
ArrayBetere diagnostiek door internationale standaardisatie van prostaat-MRI
Voor opsporing van prostaatkanker wordt nu meestal nog de PSA-waarde (Prostaat Specifiek Antigeen) in bloed gemeten. Een te hoog PSA kan wijzen op een mogelijke kanker. Jelle Barentsz, hoogleraar radiologie in het UMC St Radboud: “De onzekerheid bij zo’n te hoge PSA-waarde is groot. Daarom is in zo’n geval aanvullende beeldvorming eventueel gevolgd door een gericht biopt nodig, om prostaatkanker op te sporen en te karakteriseren. MR-beelden zijn daar bijzonder geschikt voor. Met die beelden kunnen we niet alleen opsporen waar de tumor precies zit, maar is het ook mogelijk om met grote zekerheid vast te stellen of het inderdaad om een tumor gaat, en hoe agressief deze is.â€Met speciale MRI-technieken is prostaatkanker inmiddels veel beter op te sporen, zo blijkt uit onderzoek van het UMC St Radboud. In een Europees – Amerikaanse samenwerking wordt nu een kwaliteitsstandaard voor prostaatkanker MRI verder ontwikkeld en verspreid. MRI kan in combinatie met MRSI (Magnetic Resonance Spectroscopic Imaging) nog meer informatie geven. Met name kan de uitgebreidheid van de gelocaliseerde tumor nauwkeuriger worden vastgesteld en is er de mogelijkheid om toename van de tumor, door herhaling van het onderzoek, vast te stellen. Het biedt ook de potentiele mogelijkheid om na behandeling bij een stijgend PSA te zoeken naar afwijkende gebieden.
Bij MRSI worden de concentraties van zgn. metabolieten in de prostaatcellen gemeten. Het betreffen citraat, creatine en choline. Normale prostaatcellen bevatten veel citraat en prostaatkankercellen veel choline en vaak minder citraat. Door de verhouding tussen deze stoffen te bepalen (de toegenomen choline-naar-citraat ratio) is in principe een afwijkend gebied te ontdekken.
Wereldwijde standaard
Een groot probleem tot dusverre voor het meer algemene gebruik van MRI bij prostaatkankerdiagnostiek wordt gevormd door het gebrek aan standaarden om de MR-beelden te maken en te beoordelen. Voor de ontwikkeling en verspreiding van deze standaarden zijn de European Society of Urogenital Radiology (ESUR), het American College of Radiology (ACR) en de AdMeTech Foundation daarom een samenwerking aangegaan.
Barentsz, co-voorzitter van de ACR stuurgroep en voorzitter van de Prostate Cancer Working Group van ESUR: “Het ACR heeft in het verleden ook soortgelijke richtlijnen voor de screening en diagnostiek van borstkanker ontwikkeld en mondiaal geïmplementeerd. Deze zogeheten BI-RADS richtlijnen hebben bij de diagnostiek van borstkanker een enorme verbetering teweeg gebracht. Wij willen nu met het Magnetic Resonance Prostate Imaging Reporting and Data System, kortweg MR PI-RADS, een vergelijkbare verbetering van de prostaatkankerdiagnostiek mogelijk maken. Deze standaard is door onze radiologiegroep in Nijmegen ontwikkeld en via het ACR gaan we die nu zo snel mogelijk wereldwijd valideren en implementeren.â€
De mogelijkheden van MRSI worden op dit moment in diverse onderzoeken verder uitgezocht.