Sterfte door borstkanker kan wellicht verder omlaag
Array
Effect van eerder en vaker screenen is kleiner dan verwacht
Het aantal vrouwen dat jaarlijks overlijdt aan borstkanker kan verder omlaag. Dat kan door hen op jongere leeftijd te laten deelnemen aan het bevolkingsonderzoek en tussen de 40 en 49 jaar vaker te screenen. Dit blijkt uit onderzoek van Rianne de Gelder van de afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg van Erasmus MC, waarop zij woensdag 4 april promoveert. De effecten van vaker screenen en op jongere leeftijd zijn kleiner dan verwacht.
In Nederland doen jaarlijks ongeveer 900.000 vrouwen tussen de 50 en 75 jaar mee aan het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Dit onderzoek voorkomt ieder jaar dat 750 vrouwen aan borstkanker overlijden. Het aantal sterfgevallen kan verder omlaag, zo blijkt uit het promotieonderzoek van onderzoeker Rianne de Gelder. “Eén extra screeningsronde op 48-jarige leeftijd kan nog eens 40 vrouwen per jaar redden.â€
Screening van jonge vrouwen is minder effectief, omdat borstkanker op jongere leeftijd minder vaak voor komt en het moeilijker is afwijkingen vroeg vast te stellen. Prof.dr. Harry de Koning, bijzonder hoogleraar Evaluatie Vroegopsporing van ziekten: “Je zult twee keer zo weinig tumoren ontdekken dan bij oudere vrouwen. Tien extra onderzoeken tussen de 40 en 49 jaar verlaagt het aantal sterfgevallen met 150 tot 200, maar niet met de verwachte 400 (10×40).” Bij verlaging van de leeftijd is het belangrijk verder onderzoek te doen naar eventuele nadelige effecten. Onder jongere vrouwen laat het onderzoek vaker een afwijking zien, terwijl het niet om kanker gaat. Dit kan leiden tot meer ongerustheid. Ook straling is in de leeftijdsgroep van 40 tot 45 jaar een risicofactor. Deze effecten moeten allemaal worden meegewogen voordat besloten kan worden vrouwen eerder te gaan uitnodigen.
De huidige risico’s op overdiagnose en overbehandeling bij screening zijn gering. Bij oudere vrouwen neemt deze kans toe. Het gaat om ongeveer 3 op de 100 vrouwen met borstkanker. Zij hebben borstkanker die zo langzaam groeit dat zij er tijdens hun leven geen last van zouden hebben gehad, maar daar nu wel voor behandeld worden. Naar verwachting zal overdiagnose iets toenemen naarmate de methode van screening verder verbetert. Rianne de Gelder: “Het bevolkingsonderzoek naar borstkanker kent belangrijke nadelen, maar de gunstige effecten wegen ruimschoots op tegen de nadelen.â€
Borstkanker is de meest voorkomende kanker bij vrouwen in westerse landen. Ongeveer één op de zeven ontwikkelt borstkanker en een derde van hen overlijdt hieraan. Hierdoor is borstkanker de meest voorkomende oorzaak van kankersterfte bij vrouwen in Europa. De Gelder baseerde haar onderzoek op de uitkomsten van het microsimulatie model MISCAN (Micro-simulation Screening Analysis). Dit model kan gegevens analyseren van vrouwen die hebben deelgenomen aan het borstkankeronderzoek in de afgelopen twintig jaar.
