Verzorgenden in verzet

“De kruik gaat zo lang te water tot ze barst” zegt een goed Nederlands spreekwoord. De kruik staat in dit artikel symbool voor de institutionele ouderenzorg in ons land.
Vorig jaar april werden de eerste scheuren zichtbaar. Zeshonderd medewerkers van Cordaan boden hun werkgever een petitie aan, waarin geklaagd werd over bezettingsproblemen en hoge werkdruk. De kwaliteit van de zorg is in hun ogen onder de maat. Ze gaan iedere dag met een rotgevoel naar huis, omdat ze niet de zorg kunnen bieden die hun clienten nodig hebben. Voor het eerst in de geschiedenis tekenden verzorgenden op zo grote schaal protest aan bij hun eigen werkgever. Nota bene amper drie maanden nadat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) verklaarde behoorlijk tevreden te zijn over de maatregelen van Cordaan om de kwaliteit van zorg te verbeteren.

Dit jaar kwamen er nieuwe scheuren bij. In januari boden medewerkers van HWW Zorg Den Haag het bestuur een breed gedragen petitie aan. Ze ervaren dat ze steeds minder tijd krijgen om zorg te verlenen. Vaste collega’s worden vervangen door flexwerkers. De resterende vaste medewerkers raken overbelast.

Het ziekteverzuim stijgt. Tot overmaat van ramp besluit het bestuur om het nachtpersoneel te halveren en de voedingsassistenten op te doeken. Zo neemt de werkdruk steeds verder toe en blijft er steeds minder tijd over voor zorg. De medewerkers van HWW Zorg willen goede zorg kunnen verlenen in een gezonde werkomgeving en na een dag werken met een goed en tevreden gevoel naar huis kunnen gaan.

In maart hebben medewerkers van Osira samen met collega’s van Amsta en Cordaan een tentenkamp opgeslagen naast verpleeghuis Sint Jacob om te protesteren tegen de flexibiliteit die hun werkgever van hen vraagt. Diensten worden ingekort. Personeel moet meer dagen in de week gaan werken. “Als we dan toch 24 uur per dag, 7 dagen in de week paraat moeten staan, dan kunnen we net zo goed onze slaapzak voor ons werk uitrollen.” is de boodschap. De klachten zijn vergelijkbaar met die van de medewerkers van HWW Zorg. Vaste teams die door flexibilisering steeds kleiner worden. Kleinere contracten. Personeel dat gedwongen wordt om op verschillende afdelingen en vestigingen te werken. Bewoners die vaste gezichten missen. Werkdruk die steeds hoger wordt.

Deze klachten komen niet uit de lucht vallen. Er wordt al jarenlang aandacht voor gevraagd. Een deel van de problemen in de institutionele ouderenzorg mag je op het conto schrijven van de rijksoverheid. De sector is jarenlang stelselmatig uitgekleed. Het extra geld dat dit jaar ter beschikking is gesteld, is een sigaar uit eigen doos. De overheid heeft zorgbestuurders voortdurend geprikkeld om te concurreren en efficienter te werken, heeft zorgconcerns risicodragend gemaakt en is schromelijk tekortgeschoten in het bewaken van de kwaliteit van leven in de zorgcentra.

De hoofdverantwoordelijken zijn echter de zorgbestuurders. Zij hebben dit alles zonder enig protest laten passeren en geen enkele weerstand geboden aan het marktdenken. Sterker nog, ze hebben geestdriftig gehoor gegeven aan de uitnodiging om ondernemer te worden. We hebben gezien waartoe dat geleid heeft. Bestuurders die hun tijd en energie steken in fusies, reorganisaties en efficiencyvergroting. Daarvan hebben vooral externe adviesbureaus en interim-managers geprofiteerd. De beloning van bestuurders is omhoog geschoten. Bestuurders zonder specifieke ervaring zijn massaal naar de ouderenzorg getrokken. En als het mis ging, wachtte er een goudgerande vertrekpremie.

Niemand weet hoeveel geld er op deze wijze de afgelopen jaren onttrokken is aan de directe zorgverlening, maar het moet in heel Nederland om vele tientallen miljoenen gaan. Met als gevolg dat er bij voortduring te weinig mensen zijn om goed voor de bewoners te kunnen zorgen. Als het Nederlands Elftal zou bestaan uit 6 volwaardige internationals, 2 jeugdspelers, 2 uitzendkrachten en 1 vrijwilliger zou het land te klein zijn. In de ouderenzorg is dat de normaalste zaak van de wereld. Waarom vinden we het daar wel acceptabel?

Signalen dat het met de institutionele ouderenzorg de verkeerde kant opgaat, worden al jaren genegeerd. Hoe lang protesteren we nu al tegen de geldverkwisting door bestuurders? Het gaat gewoon door, tot op de dag van vandaag. Zorgcentra moeten de beschikking krijgen over al het geld dat vanuit de AWBZ voor zorg aan bewoners beschikbaar wordt gesteld en het ook tot op de laatste cent aan zorg kunnen besteden. Dat zal niet gebeuren zolang er mega zorgconcerns bestaan, waarin de dienst wordt uitgemaakt door zorgbestuurders. Dat vereist een omwenteling!

Van wie zijn de zorgcentra eigenlijk? Van de Raad van Bestuur of van de mensen die er werken en wonen?

wiezorgt