8 op de 10 zorginstellingen niet klaar voor marktwerking
Array
Onderzoek BDO naar marktwerking in de zorg:
8 op de 10 zorginstellingen niet klaar voor marktwerking
De zorg bereidt zich onvoldoende voor op de sterk opkomende marktwerking in de sector. Het daadwerkelijk maken van strategische keuzes en adequaat portfoliomanagement zijn de belangrijkste uitdagingen, concluderen de onderzoekers van BDO. In combinatie met de onzekerheid rond de regelgeving zorgt dit voor grote continuïteitsrisico’s.
Gemiddeld 80% van de onderzochte zorginstellingen blijkt nog niet klaar voor de tucht van de markt. Daarentegen zijn AWBZ-instellingen het best voorbereid: 90% zegt tenminste stappen in gang te hebben gezet. Eerstelijnshulporganisaties en jeugdzorg scoren het slechts: bijna de helft moet nog grote stappen zetten om zich tegen de al ingezette marktwerking te wapenen.
Het onderzoek noemt de beperkte grip van veel zorginstellingen op de eigen strategie, of de gebrekkige vertaling van die strategie in keuzes rond samenstelling van de dienstenportfolio, de grootste bottleneck voor de slechte overall score van de zorg. “Om een goede marktpositie te behouden of te verwerven, dienen zorginstellingen strategische keuzes te maken in de activiteiten waarop ze zich concentreren. 56% van de ondervraagde zorginstellingen geeft aan die keuze voor zich uit te schuiven”, aldus Chris van den Haak en Rob Karlas, onderzoekers en verbonden aan de BDO Branchegroep Zorg.
Domino-effect
Het uitstellen van het maken van portfoliokeuzes veroorzaakt een negatief domino-effect op andere terreinen, zoals talentmanagement, innovatie en investeringsbeleid. Van den Haak: “Als een instelling niet weet waar zij in de toekomst op gaat focussen, wordt het lastig om de organisatiestructuur, het talentmanagement of investeringen goed te stroomlijnen. We zien die strategische besluiteloosheid dan ook terug in de resultaten van die kerngebieden.”
Het formuleren van een heldere strategie en visie begint bij inzicht in kosten en opbrengsten per zorgproduct. Ruim de helft (51%) van de instellingen zegt dit niet in het vizier te hebben. “Zonder dat inzicht is er onvoldoende basis voor een gedegen bedrijfseconomische analyse en is adequaat portfoliomanagement op basis van bedrijfseconomisch inzicht naar onze mening onmogelijk. In de huidige transitiefase naar gereguleerde marktwerking is dit spelen met vuur”, vindt Karlas.
Faillissementen
Voor de zorginstellingen waarbij sprake is van zowel een onduidelijke strategie als een zwak financieel weerstandsvermogen, zien de onderzoekers van BDO het somber in. Karlas: “De zorgsector staat voor een grote opgave. Op het gebied van bedrijfsmatig werken, is een forse inhaalslag nodig, net als bij flexibilisering om tot substantieel lagere organisatiekosten te komen. De omvang van de organisatie zal bovendien bepalend kunnen zijn voor het succes. Onze inschatting is dat niet iedereen deze opgave met succes zal volbrengen. We verwachten dan ook een toename van het aantal faillissementen in de zorg.”
Kernuitdagingen
Naast grote eisen aan zorginstellingen biedt marktwerking volgens BDO echter ook kansen. De BDO Branchegroep Zorg onderscheidt vijf kernuitdagingen om toenemende gereguleerde marktwerking het hoofd te bieden en nieuwe kansen te benutten:
1. Duidelijke strategie en beleid
2. Meer bedrijfsmatig werken
3. Kwaliteit en innovatie
4. Organisatiestructuur en good governance
5. Investeringsstrategie
Van den Haak: “Het is wel van cruciaal belang dat genoeg mensen binnen de instellingen openstaan voor verandering. Zonder die open houding zullen initiatieven, hoe goed ze conceptueel ook zijn, op onvruchtbare bodem stuiten in de organisatie. Op dit punt scoren zorginstellingen – en met name ziekenhuizen – nog te laag.”
Over het onderzoek
Het onderzoek is gebaseerd op de door de BDO Branchegroep Zorg opgestelde vragenlijst die op de website van de BDO Branchegroep Zorg beschikbaar is gesteld (zie http://www.bdo.nl/ zorg en het thema “marktwerking in de zorg”). Alle ingevulde vragenlijsten zijn door de BDO Branchegroep Zorg kritisch getoetst op plausibiliteit en betrouwbaarheid. 185 instellingen uit verschillende zorgsectoren hebben bruikbare vragenlijsten ingevuld.
Alle resultaten en aanvullende informatie staan in het onderzoeksrapport dat u via www.bdo.nl/zorg kunt downloaden of aanvragen.
bron: ANP Pers Support
