Langere progressievrije overleving bij weke delen tumoren

Nieuwe toepassing voor middel dat nieuwvorming van bloedvaten remt
Weke delen tumoren zijn vaak agressief en moeilijk te behandelen. Bovendien zijn er weinig middelen beschikbaar wanneer de tumor is uitgezaaid. Een internationaal onderzoek onder leiding van de Nijmeegse hoogleraar medische oncologie Winette van der Graaf laat nu zien dat het medicijn pazopanib de progressievrije overleving verlengt met drie maanden. Het onderzoek is op 16 mei online gepubliceerd in The Lancet

Weke delen tumoren (soft tissue sarcomas) zijn tumoren van het steun- en bindweefsel. Dit weefsel is overal in het lichaam te vinden, dus kunnen dergelijke tumoren ook overal ontstaan. “Het zijn vaak agressieve tumoren, waarvan zeker vijftig procent uitzaait”, zegt Winette van der Graaf, medisch oncoloog in het UMC St Radboud. “Dan is de kans op genezing bijzonder klein. Minder dan vijf procent van de patienten met een uitgezaaide vorm van weke delen sarcoom is na vijf jaar nog in leven. Na uitzaaiingen is de gemiddelde overlevingstijd ongeveer een jaar. Met toepassing van alle vormen van chemotherapie die voor deze aandoening nu beschikbaar zijn.”

Drie maanden
Voor uitgezaaide weke delen tumoren zijn op dit moment twee belangrijke medicijnen beschikbaar: doxorubicine en ifosfamide. Van der Graaf: “Die kun je achter elkaar of tegelijkertijd geven. Daarna zijn de mogelijkheden om de tumoren te bestrijden beperkt. In The Lancet hebben we nu de onderzoeksresultaten van het middel pazopanib gepubliceerd. Pazopanib is een angiogeneseremmer, een middel dat de vorming van nieuwe bloedvaatjes remt. Je kunt het als tablet slikken en het wordt al gebruikt bij de behandeling van niercelkanker. Via intensieve samenwerking tussen centra aangesloten bij de sarcomen groep van de EORTC – the European Organisation for Research and Treatment of Cancer -, en diverse andere centra wereldwijd, hebben we gekeken naar het effect van dit middel bij uitgezaaide weke delen tumoren.”

In vergelijking met een placebo verlengt pazopanib de progressievrije overleving – de tijd dat de uitzaaiingen niet groeien – met drie maanden. “Dat is goed nieuws voor patienten,” zegt Van der Graaf, “ook al, omdat de patient voor deze behandeling niet aan het infuus hoeft. Aan de andere kant heeft het middel – dat dagelijks geslikt moet worden – ook bijwerkingen zoals vermoeidheid, misselijkheid, diarree, hoge bloeddruk en gewichtsverlies.”

Brede werking
Er bestaat een grote diversiteit in weke delen tumoren, maar opmerkelijk genoeg geeft het middel bij vrijwel elke type tumor hetzelfde resultaat, met uitzondering van de liposarcomen, de tumoren van het vetweefsel. Van der Graaf, die het onderzoek coördineerde en voorzitter is van de EORTC Soft Tissue and Bone Sarcoma-groep: “Mogelijk remt het middel bij al deze tumortypen de aanmaak van nieuwe bloedvaten. Dat is ook de reden waarom het effectief is bij niercelkanker. Maar het middel heeft een bredere werking en pakt tumoren ook op andere manieren aan. We weten op dit moment nog niet precies waarom het voor al die verschillende typen weke delen tumoren zo effectief is.”

Opmerkelijk genoeg werd tussen de placebogroep en de pazopanibgroep maar een klein verschil gevonden in de algemene overleving: gemiddeld 10,7 maanden tegenover 12,5 maanden tot aan het overlijden. Van der Graaf: “De opzet van het onderzoek was zo, dat pazopanib zou fungeren als laatste middel, als last resort. Dat klopte niet. Vaker dan verwacht gebruikten patienten als ze in de studie eenmaal progressie van hun ziekte hadden, daarna toch nog chemotherapie of een ander middel. Dat verklaart mede het beperkte verschil.”

Registratie
Van der Graaf wijst op het belang van de EORTC voor dit soort onderzoek. “Alleen in een groot internationaal samenwerkingsverband kunnen we studies in zulke zeldzame tumortypes snel en met goed resultaat afsluiten en de EORTC heeft hier veel ervaring mee”, zegt Van der Graaf. “In totaal deden 72 instellingen uit 13 landen mee.” Op 26 april – net voor publicatie van het onderzoek in The Lancet – maakte de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) bekend dat pazopanib in de VS is geregistreerd voor de behandeling van weke delen tumoren. De EMA – de Europese tegenhanger van de FDA – neemt deze zomer een besluit.

Bron: UMC St Radboud

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

https://www.medicalfacts.nl

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.