Bijwerkingen chemotherapie zwaarder ingeschat dan ervaren

Onderzoek Communicatiewetenschap van de Universiteit van Amsterdam toont aan: Bijwerkingen chemotherapie zwaarder ingeschat dan ervaren
Mensen die nog nooit chemotherapie hebben ondergaan schatten de meeste bijwerkingen erger in dan dat ze worden ervaren door mensen die daadwerkelijk chemotherapie hebben gekregen. Dit is de belangrijkste conclusie uit het onderzoek Chemotherapie, wat  weet u ervan? dat afgelopen voorjaar is gehouden onder Nederlanders onder leiding van dr. Julia van Weert, universitair hoofddocent communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam.

Haaruitval, vermoeidheid, misselijkheid en braken zijn de meest bekende bijwerkingen van chemotherapie. Bloedingen, koorts en infecties zijn minder bekende bijwerkingen die wel veelvoorkomend zijn en waar tijdige actie van de patient vereist is om complicaties te voorkomen. Julia van Weert: “Er is grote behoefte aan informatie over de behandeling, omgaan met bijwerkingen in het dagelijkse leven en de prognose, maar ook aan affectieve (emotionele) communicatie.” Verder blijkt dat mensen onder de 65 jaar meer kennis over chemotherapie hebben dan ouderen. De uitkomsten van het onderzoek kunnen in de praktijk worden ingezet om de voorlichting aan mensen die voor het eerst behandeld worden met chemotherapie te verbeteren.

Onder het motto ‘Chemotherapie: Wat weet u ervan?’ heeft de afdeling communicatiewetenschap van de Universiteit van Amsterdam (UvA) een onderzoek verricht naar de kennis en beeldvorming over het doorlopen van chemotherapie in Nederland. Het onderzoek heeft plaatsgevonden van 4 februari 2012 (Wereldkankerdag) tot 4 april 2012. Gedurende deze periode hebben meer dan 3.000 Nederlanders aan dit onderzoek meegedaan.

Hoofdonderzoeker Dr. Julia van Weert: “Dit onderzoek geeft aan dat er veel onvervulde informatie- en communicatiebehoeften zijn. Er is vooral een duidelijke noodzaak tot verbetering gevonden wat betreft informatie over het omgaan met de bijwerkingen in het dagelijks leven, aandacht voor naasten en bespreken van de realistische verwachtingen en prognose. Heel belangrijk is dat aan de voorwaarde van goede affectieve communicatie voldaan wordt, omdat de informatie anders minder goed opgenomen zal worden.”

Verpleegkundig specialist Sylvia Verhage: “Voor een zorgverlening op maat is het van belang om op de hoogte te zijn van de kennis en verwachtingen van patienten over de bijwerkingen van chemotherapie. Als professional kun je daar de voorlichting op afstemmen.”

Resultaten
De resultaten van het onderzoek zijn samengevat in een rapport Chemotherapie, wat weet u ervan? Nog enkele opvallende conclusies zijn:

• Factoren die invloed hebben op kennis over chemotherapie:
  • Hoe ouder, hoe minder kennis over chemotherapie
  • Vrouwen hebben meer kennis over chemotherapie dan mannen
  • Middelhoog en hoogopgeleiden hebben meer kennis over chemotherapie
  • Hoe tevredener chemotherapiepatienten zijn over de informatie en communicatie, hoe meer kennis over chemotherapie
• Jongere en oudere patienten verschillen weinig in hun informatie- en communicatiebehoeften, maar jongere patienten gaan vaker zelf op zoek naar bronnen dan dat ouderen dat doen
• Affectieve communicatie is voor ouderen nog belangrijker dan voor jongeren. Zorgverleners kunnen oudere patienten daarin ondersteunen

Aan de hand van de resultaten uit dit onderzoek kunnen zorgverleners gerichte adviezen geven over het raadplegen van informatiebronnen. Want er is in de ogen van patienten nog veel ruimte voor verbetering in de informatievoorziening.

Het onderzoek werd uitgevoerd door de UvA in opdracht van Public Eyes BV en is financieel mogelijk gemaakt door Amgen BV en KWF Kankerbestrijding.

Over chemotherapie
In 2010 werden er in Nederland ruim 107.000 nieuwe gevallen van kanker vastgesteld ¹. Dit percentage zal vanwege de vergrijzing en een hogere levensverwachting de komende decennia in rap tempo stijgen. Eén van de drie meest gebruikte behandelingen voor kanker is de behandeling met chemotherapie. Meer informatie hierover is in te zien op www.chemotherapie.nl.

Klik hier voor de volledige rapportage

1. Bron: Nederlandse Kankerregistratie beheerd door IKNL

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

https://www.medicalfacts.nl

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.