ACR: Stimulatie met chip lijkt effect te hebben bij reuma
Array
Reumapatienten kunnen in de toekomst mogelijk zonder medicijnen behandeld worden. Wetenschappers van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam (AMC) hebben een implanteerbare chip ontwikkeld die de zenuwen stimuleert en zo de klachten van reuma bestrijdt.Dat bleek uit de presentatie van Frieda Koopman(AMC) tijdens de ACR. Ruim een jaar geleden werd op de afdeling Klinische Immunologie en Reumatologie gestart met onderzoek naar een nieuwe vorm van behandeling voor reumatoïde artritis (RA): stimulatie van de hoofdzenuw nervus vagus om de ontstekingsactiviteit te remmen. Dit is een grote stap naar een totaal nieuwe behandeling’, aldus Frieda Koopman. Het onderzoek is onder leiding van de AMC reumatoloog Paul-Peter Tak.
De nervus vagus speelt een belangrijke rol bij het reguleren van onder andere ademhaling en hartslag. Bij patienten met RA is bekend dat deze zenuw bij een deel van de patienten minder actief is. Het doel van nervus vagus-stimulatie is deze zenuw te activeren om de balans te herstellen.
Uit eerder onderzoek in het laboratorium bleek dat stimulering van deze zenuw ontstekingsremmend werkt.Nervus vagus-stimulatie is geen nieuwe therapie binnen de geneeskunde; het wordt bij de behandeling van epilepsie al vijftien jaar succesvol toegepast. De zenuw wordt gestimuleerd door een soort pacemaker (‘de chip’) die door de neurochirurg wordt geimplanteerd, waarna patienten zelf via een magneet de zenuw kunnen stimuleren.
Binnen het onderzoek zijn acht patienten gedurende 1,5 maand met een toenemende intensiteit behandeld, waarbij de ontstekingsactiviteit in de gewrichten en in het bloed werd gemeten. Bij zes van de acht patienten was er sprake van een verbetering van de RA-activiteit. Hoewel het een kleine onderzoeksgroep betreft, is het een belangrijke stap naar de ontwikkeling van een geheel nieuwe vorm van behandeling voor RA. In de hals van de patient wordt een chip geïmplanteerd die elektrische signalen afgeeft. Neurochirurgen plaatsten bij acht patienten in Nederland, Kroatie en Bosnie de ‘chip’ om de nervus vagus. Na implantatie bleken patienten minder last te hebben van gezwollen en pijnlijke gewrichten en de ontstekingswaarden in het bloed zakten bij zes van de acht patienten. Bij vijf van de acht was het respons (zeer) goed. Bij een patient was de ziekte zo goed als verdwenen. Er was veel belangstelling voor de onderzoeksresultaten op de ACR.
Het volgende onderzoek wordt nu gedaan bij RA-patienten bij wie twee soorten biologicals (zowel anti-TNF middelen als minimaal een van de volgende middelen: rituximab, abatacept of tocilizumab) onvoldoende verbetering gaven. ‘Het Reumafonds was financier van het vooronderzoek voor deze proef. Professor Paul-Peter Tak, die dit onderzoek begeleidde, vond enkele jaren geleden uit dat stimulatie van de hoofdzenuw nervus vagus ontstekingen bij reuma kan remmen’, aldus drs. Ingrid Lether, manager Onderzoek en Innovatie van het Reumafonds. ‘Verder onderzoek moet uitwijzen hoe de chip een plaats in de behandeling van RA kan veroveren.’
Vervolgonderzoek
Het volgende onderzoek van het AMC naar de werking van de chip wordt gehouden onder mensen met RA bij wie minstens 2 soorten biologicals onvoldoende verbetering geven. Het gaat dan om zowel TNF-alfaremmers als om minimaal een van de volgende middelen: rituximab, abatacept of tocilizumab.
Bent u geintesseerd in deelname aan dit onderzoek dan kunt u een e-mail sturen naar [email protected] of bellen met 020Â 566 23 37.
