Verhalen van pleegkinderen en pleeggezinnen als bron voor optimale pleegzorg
Array
Nooit meer zo alleen. Wennen in een pleeggezin
Voor het eerst zijn verhalen samengebracht van vier partijen die betrokken zijn bij de plaatsing van een kind in een pleeggezin in het onderzoeksrapport Nooit meer zo alleen. Wennen in een pleeggezin. Het gaat om de verhalen van pleegzorgwerkers, pleegouders, pleegkinderen en eigen kinderen van pleegouders. In het rapport:
-Â Â Â Â Â Â Â Vertellen pleegzorgwerkers over hun inzet en de grenzen van hun kunnen.
-       Doen pleegouders verslag van hun betrokkenheid bij het pleegkind, hun contact met pleegzorg, hun krachtbronnen en emotionele dilemma’s.
-       Vertellen pleegkinderen hoe het voelt om in een nieuw huis aan nieuwe gezinsgenoten te moeten wennen. Ze zitten na de plaatsing in een ouderloos vacuüm en vinden het moeilijk om hun verdriet en angst te laten zien.
-       Geven eigen kinderen van pleegouders blijk van inlevingsvermogen en bereidheid zelf wat in te schikken terwijl hun pleegzus of -broer een plek zoekt in het gezin.
Inzicht van binnenuit verwerven in het wenproces
Pleegkinderen staan de eerste tijd in een nieuw pleeggezin voor een zware aanpassingstaak, terwijl ze zich dan heel alleen voelen. Ze missen hun ouders, kennen hun pleegouders nog niet en ontberen vaak een vertrouwenspersoon. Dat maakt hun positie kwetsbaar en maakt het urgent om deze kinderen een stem te geven. De uitkomsten van het onderzoek van de commissie-Samson onderstrepen dit belang. De Universiteit van Amsterdam, afdeling Pedagogiek, en Stichting Alexander hebben daarom onderzocht wat een langdurige plaatsing in een pleeggezin doet met pleegkinderen, pleegouders en eigen kinderen van pleegouders. Het doel was inzicht van binnenuit te krijgen in het wederzijdse wenproces, om daarmee de condities voor de wenperiode te kunnen verbeteren. De onderzoekers spraken uitgebreid met pleegkinderen, hun pleegouders en eigen kinderen van pleegouders. Daarnaast voerden ze forumgesprekken met groepjes pleegouders en pleegzorgwerkers en volgden ze twee pleeggezinnen een paar weken intensief.
Het onderzoek is financieel mogelijk gemaakt door Stichting Kinderpostzegels Nederland.
Ervaringsdeskundigheid van cruciale waarde
Uit de som van de verhalen in dit onderzoek is een aantal aanbevelingen af te leiden, waaronder de volgende:
·        Erken pleegkinderen als gesprekspartners, betrek hen op tijd bij de overplaatsing en bespreek wat die vanuit hun perspectief betekent.
·        Betrek eigen kinderen bij de beslissing of een pleegkind in een pleeggezin kan blijven.
·        Erken de kracht van pleegkinderen en de kracht van het pleeggezin door oog en oor te hebben voor wat goed gaat en voor de wil om er samen uit te komen.
·        Faciliteer ontmoetingen tussen ervaren en onervaren pleegouders, zodat ze elkaar kunnen steunen en van elkaar kunnen leren.
Stichting Kinderpostzegels Nederland
Stichting Kinderpostzegels is een kinderhulporganisatie met als motto: ‘voor kinderen door kinderen’. Met de opbrengst van de Kinderpostzegelactie steunt Kinderpostzegels projecten in binnen- en buitenland waarin de veiligheid en ontwikkeling van kwetsbare kinderen centraal staan. Kinderpostzegels heeft dit bijzondere onderzoek mogelijk gemaakt vanuit haar Pleegzorgprogramma. Zij vindt het belangrijk dat kinderen en jongeren die tijdelijk of voor langere tijd niet thuis kunnen wonen liefdevol worden opgevangen in een gezinssituatie, zodat zij zich gezond kunnen ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen.
Stichting Alexander
Stichting Alexander is een niet-commercieel landelijk instituut voor jeugdparticipatie en participatief jongerenonderzoek en zet zich in voor dialoog tussen generaties, voor empowerment en voor invloed van jeugd op beleid en uitvoering van beleid. Kinderen en jongeren worden bij de vormgeving en de uitvoering van het onderzoek betrokken. In de jeugdzorg zet Stichting Alexander zich al jaren in voor verschillende vormen van clientenparticipatie. Zo werden bijvoorbeeld samen met kinderen en jongeren die niet thuis kunnen wonen de Q4C-Kwaliteitsstandaarden ontwikkeld: standaarden waaraan de zorg vanuit het perspectief van de clienten moet voldoen. Zie voor meer informatie en publicaties onze website www.st-alexander.nl
Â
Universiteit van Amsterdam
De Universiteit van Amsterdam, afdeling Pedagogiek, Opvoedingsondersteuning houdt zich bezig met onderzoek en theorievorming gericht op het vergroten van de ontwikkelingskansen van kinderen en jongeren met diverse sociale achtergronden, en op het voorkomen, signaleren en oplossen van opvoedingsproblemen in (pleeg)gezinnen en kinderopvang.
