Verloskundige spoedzorg in Nederland is nog steeds een ramp
Array
In 2009 op 21 september, 2009 schreven we al dat de verloskundige spoedzorg in Nederland een ramp was. En als we de cijfers bekijken zijn we weinig opgeschoten In 2009 deed een gewoon Nederlandse ziekenhuis jaarlijks zo’n 2000 verlossingen. De helft daarvan zijn geplande sectio’s en vallen buiten de spoedzorg. De andere 1000 vallen daar wel onder. Ongeveer 500 tot 600 komen binnen buiten kantoortijd:’s avonds, ’s nachts of in het weekeinde. Dat wil zeggen dat elk ziekenhuis één tot twee spoedbevallingen heeft per nacht of avond.
In De Vijfde Dag leggen gynaecologen uit elk jaar bij bevallingen ‘s nachts 35 tot 40 kinderen meer overlijden dan overdag. In de meeste ziekenhuizen is er ‘s nachts nog steeds geen gynaecoloog aanwezig maar begeleidt een arts-assistent de bevalling. Bovendien duurt het ’s nachts vaak een half uur voordat er geopereerd kan worden. Ook in het geval van Tristan had de aanwezigheid van een ervaren gynaecoloog het verschil kunnen maken, stellen de gynaecologen.
En dat is tegen de aanbeveling in van januari 2010, aanbevelingen die door de toenmalige minister van VWS zijn overgenomen. Verloskundigen en gynaecologen zou inmiddels beter moeten samenwerken en communiceren. Gebeurt dat niet, dan moet de inspectie ingrijpen, zo was de zonclusie van de Stuurgroep Zwangerschap en geboorte. Een van de maatregelen die Klink nam, was het faciliteren van de zogenaamde perinatale audit. Met dit instrument beoordelen gynaecologen, kinderartsen en verloskundigen de verleende zorg op een kritische en gestructureerde manier en gaan na welke verbeteringen kunnen worden uitgevoerd. Deze aanpak moets er toe leiden dat de babysterfte werd teruggedrongen. Maar nog immer ken Nederland een hogere babysterfte dan andere Europese landen.
Klink legde destijds de verantwoordelijkheid neer bij de beroepsgroep omdat die de voorwaarden voor verantwoorde zorg vaststelt en vastlegt in behandelrichtlijnen. Voor de Nederlandse vereniging van gynaecologen (NVOG) is de maat vol. Al jaren pleit de vereniging ervoor om de verloskunde zorg ‘s nachts te verbeteren. Zij vinden dat minister Schippers met een plan moet komen om er voor te zorgen dat ziekenhuizen in de toekomst ‘s nachts dezelfde zorg gaan leveren als overdag. Helaas is het beeld wat Bruijnse schetste in 2009 nog steeds aan de orde.
Om een team van drie specialisten (één gynaecoloog, één anaesthesist en één kinderarts) in de lucht te houden is geen regel maar eerder een uitzondering die is voorgehouden aan de grotere ziekenhuizen. Zijn de arbeidskosten van zo’n team te hoog voor een gewoon ziekenhuis? Want nog steeds moet het team voor elke spoedbevalling ’s nachts van huis moet komen.
Soms leidt dit tot uren vertraging voordat de drie genoemde specialisten samen de sectio of kunstverlossing kunnen uitvoeren. Die vertraging leidt ertoe dat in de nacht in Nederland nog onnodig vaak baby’s sterven bij de geboorte. Het gevolg is dat in Europese statistieken van perinatale sterfte van pasgeborenen en moeders Nederland nog steeds onderaan bungelt.
Bruijnse noemde als oplossing om de hoge perinatale sterfte tegen te gaan het concentreren van de verloskundige zorg in ziekenhuizen met minimaal 7000 verlossingen per jaar. Dat is het beleid in landen als Portugal en Engeland. Dan heeft een team van specialisten genoeg te doen om continu aanwezig te zijn en is snelle hulpverlening mogelijk. Die centralisatie is wel ingezet maar leidt niet tot een reductie van de babysterft bij nachtelijke calamiteiten tijdens een bevalling.
Zoals Bruijnse toe al zei: “Als er dagelijks in zwembaden twee zuigelingen onnodig zouden verdrinken, zouden De Telegraaf en het parlement onmiddellijk maatregelen eisen. En dit blijft maar doorgaan.
We zijn benieuwd hoe en wanneer de minister en IGZ nu eindelijk eens serieus aan de slag gaan met deze probematiek
