Nieuwe huidkankermodellen zijn realistischer en sparen dieren

proefdieren

De Leidse promovenda Suzan Commandeur ontwikkelde revolutionaire testmodellen voor de ontwikkeling van medicijnen tegen huidkanker. Ze zijn realistischer en er worden geen levende dieren voor opgeofferd. Promotie op 16 januari.

Oude modellen minder representatief
Suzan Commandeur is de eerste onderzoeker die erin slaagde in vitro huidkankermodellen te ontwikkelen met een heterogene groep tumorcellen. Bij in vitro modellen worden alleen levende cellen van een mens of dier gebruikt, bij in vivo modellen worden medicijnen rechtstreeks getest op levende mensen of dieren. Tot dusver gebruiken onderzoekers voornamelijk in vitro huidkankermodellen met cellen die al jaren eerder zijn gekweekt. Dat maakt de modellen minder realistisch omdat alleen de sterkste cellen overleven en zich vermenigvuldigen en zij al na enkele weken een homogene groep vormen.

Tumoren direct op kweek
Commandeur wist de heterogene samenstelling te bewaren door verwijderde tumoren direct op kweek te zetten en binnen enkele uren te integreren in haar modellen. Dit zorgt ervoor dat specifieke eigenschappen van de kankercellen behouden blijven tijdens het kweken. Deze methode is daarom zeer geschikt voor het onderzoek naar de bestrijding van plaveiselcelcarcinoom. Ongeveer 15 procent van alle patiënten met huidkanker heeft dit type tumor die meestal een heterogene samenstelling heeft doordat hij uit verschillende populaties kankercellen bestaat. Onderzoekers gebruiken vaak tweedimensionale kweeksystemen die slechts een cellaag bevatten. Voor een betere bestudering van de interactie tussen cellen bouwde Commandeur driedimensionale kweekmodellen met meerdere cellagen. Dat deed zij met de onderzoeksgroep van dr. Abdoel El Ghalbzouri in het researchlab van de afdeling Huidziekten van het LUMC. Het lab werkt nauw samen met de Leidse polikliniek Huidziekten waar de dermatoloog huidkanker verwijdert.

Medicijnen testen
De promovenda onderzocht ook of haar in vitro huidkankermodellen geschikt zijn om nieuwe medicijnen te testen. Medicijnen ter behandeling van kanker worden altijd eerst getest op dieren voordat ze op de markt komen. Bij dergelijke in vivo modellen gebruiken onderzoekers meestal muizen die huidkanker ontwikkelen doordat ze zijn blootgesteld aan schadelijke stoffen of UV-straling. Naast ethische bezwaren waar deze methode op stuit zijn er ook beperkingen: de huid van muizen en die van mensen verschillen sterk van elkaar. Commandeur maakte huidkankermodellen met plaveiselcelcarcinoom-cellen en behandelde deze met het voor huidkanker experimentele medicijn erlotinib. De effecten van het middel kwamen duidelijk naar voren in de testen. Het medicijn zorgde voor een verminderde groei van huidkankercellen in het huidmodel en er waren ook duidelijke bijwerkingen waarneembaar zoals een sterke schilfering van de hoornlaag.

bron: Leiden Universiteit

Testfase goedkoper en diervriendelijker
Commandeur meent dat deze nieuwe modellen de testfase van medicijnen voor huidkanker aanzienlijk kan veranderen. `De testfase kan goedkoper en sneller omdat er geen levende dieren voor nodig zijn. Dat wil niet zeggen dat dierproeven helemaal afgeschaft kunnen worden, maar ze kunnen op termijn wel pas in een later stadium nodig zijn dan nu meestal het geval is.’ Geneesmiddelenfabrikanten hebben interesse in deze nieuwe huidkankermodellen en Commandeur werkt sinds juli 2012 bij het Leidse bedrijf Aeon Astron Europe B.V. om de modellen via een spin-offonderneming op de markt te brengen.

(15 januari 2012 – LvP)
Promotie
Mw. S. Commandeur – Organotypic in vitro models of human cutaneous squamous cell carcinoma

 

bron:

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen