Over vertrouwen en vrijblijvendheid en een IGZ waar na 3 jaar nog weinig is verbeterd

Ik herinner mij de Toespraak van Inspecteur-generaal Gerrit van der Wal tijdens het Rode Hoed symposium ‘Over vertrouwen en vrijblijvendheid’ op 7 oktober 2009 nog goed. Het ging over vertrouwen en transparantie. Hij vertelde toen dat, als hij een boek over de gezondheidszorg zou schrijven, hij al een passende titel had: “Van black box naar glazen huis”. Als we nu naar de feiten kijken is van een dergelijk beeld nog maar weinig over. Wat rest is een gebrekkig functionerende inspectie die wordt gedomineerd paniek voetbal vanwege slecht nieuws over dealtjes met falende artsen, een incomplete en incompetente zwarte lijst, een falend BIG register, lekken van privacygevoelige gegevens en maar weinig effect van rapport die keer op keer zeggen dat het vanaf nu echt beter moet en zal gaan bij IGZ. Het afgelopen jaar kwamen er in het glazen huis van IGZ niet méér ramen bij maar bleken de ramen en deuren niet op het nachtslot te staan en bleek deze openingen privacygevoelige informatie te lekken, iets teveel transparantie op plekken waar je dat juist niet wil. wantrouwenMeer kwestie dan voorheen zorgden in het huis van IGZ voor opschudding. Zo was er de disfunctionerende neuroloog in het Medisch Spectrum Twente die keer op keer in Duitse Ziekenhuizen opdook waar IGZ en VWS niets aan hadden gedaan om dat te voorkomen de de arts opnieuw schade aan patiënten kon berokkenen. Dan hadden we we nog de dealtjes met andere falende artsen. Privacyschending op SEH van het VUmc. De kwestie van Jannetje Koelewijn en haar loslippige dokter die onjuiste informatie over Prins Friso de wereld in stuurde, van enig adequaat handelen hebben we weinig vernomen.  Problemen bij het Ruwaard van Puttenziekenhuis die te lang onder de pet bleven, de maagchirurg uit het Scheperziekenhuis die in Duitsland aan het werk was, en zo voorts. En het gekke is dat veel van deze kwesties ook al door Gerrit van der Wal in die bewuste toespraak in 2009 aan de orde kwamen, en dus ruim 3 jaar later blijkt er niets te zijn verbeterd maar ook blijkt er niet veel te zijn gedaan om die kwesties van toen aan te pakken. Alleen bij de privé-klinieken Silhouette en Citykliniek is er iets veranderd. Silhoutte heet inmiddels Acura en alleen bij de Citykliniek is er iets geberud. Die bestaat niet meer en Dr. Rock G. werd voor het leven geschorst, maar van veel andere falende artsen en prutsende klinieken kunnen we dat niet zeggen. De ophef rond deze kwesties zijn kennelijk nog steeds iets waarvan alleen het publiek wat van vond. Bij IGZ blijkt er nog altijd veel te weinig aandacht voor deze kwesties waarvan het publiek vond dat ze drastisch zouden moeten worden aangepakt. Wanneer gaat IGZ nu eens echt aan de slag met onderwerpen waar al jaren geleden de vinger op werd gelegd? Kennelijk is de mening van het publiek niet belangrijk genoeg voor IGZ en VWS?  Vandaag werden we op pijnlijke wijze geconfronteerd met de kwetsbaarheid van patiënten die nog altijd niet serieus genoeg wordt behartigd door IGZ. Hoe lang houden potentiële patiënten vertrouwen in ons zorgstelsel als er keer op keer informatie naar buiten komt die het blind vertrouwen in de zorg en in de artsen door falend beleid van IGZ  wordt aangetast.

Als ik eerlijk ben geloof ik niet meer zo in een inspectie die bij dergelijke kwesties betrokken – reactief, adviserend, rapporterend, maatregelen treffend aan de slag gaat. Daar is de afgelopen maanden teveel, of liever gezegd, te weinig voor gebeurd. En van het in 2009 geroemde proactieve toezicht is niets terecht gekomen.  Als er een inspectie op de Inspectie zou zijn, zou die al snel constateren dat het BIG registeren niet voldoet aan de essentiële voorwaarden om patiënten te vrijwaren van artsen keer op keer falen of een of meer veroordelingen hebben die niet verenigbaar zijn met de vertrouwensrelatie tussen arts en patient. IGZ beschikt niet over een zwarte lijst waar  je als patiënt van op aan kan. En buitenlandse werkgevers worden door de minister van VWS geadviseerd om ze maar te googlen in plaats van het CBG te raadplegen, al hebben ze wel een engelse site.. IGZ bezit onvoldoende daadkracht en deskundigheid om de veiligheid van zorg te borgen, zo blijkt uit de recente ontwikkelingen met het Ruwaard van Putten ziekenhuis en het camera debacle op de SEH van het VUmc. Waar is de veiligheidsmeerwaarde van IGZ voor de de patiënt? Wat is de meerwaarde van IGZ?

IGZ is zich veel te weinig bewust van de risico’s die een falende IGZ met zich meebrengt. De patiëntveiligheid is hierdoor met de huidige staat van IGZ onvoldoende gewaarborgd. Ik vraag me dan ook af wie in het veld zijn verantwoordelijkheid neemt en zorgt dat IGZ wel die veiligheidsmeerwaarde krijgt die zo essentieel is voor de patiënt en het imago van al de artsen die wel goed functioneren en onterecht in een kwaad daglicht komen door alle schandalen. Ik vraag me af of er wel aan verbeteringen is gewerkt want in 2009 zei Gerrit van der Wal ook al dat het beter kan en moet.

Als ik kijk naar de disfunctionerende neuroloog in het Medisch Spectrum Twente zijn patiënten lang niet serieus genomen door IGZ, en is drie jaar laten nog steeds de onderste steen niet boven en zijn de kritische noten van de commissie Lemstra over ieders rol in de gang van zaken rondom deze neuroloog bij IGZ en Raad van Bestuur van het MST het ene oor in en het andere uit gegaan. Volgens Lemstra hadden de vakgroep neurologie, de medische staf, de Raad van Bestuur, de Raad van Toezicht en ook de inspectie onvoldoende hun verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van zorg waargemaakt en daar is nog steeds heel weinig aan veranderd. Er is alleen een neurochirurg sinds november 2012 op non actief gezet, de rest van de betrokkenen hieven in 2009 het glas, deden een plas en in 2012 was alles nog zoals het was. Het systeem dat de kwaliteit van zorg moet borgen functioneert nog steeds niet. Er zijn te weinig lessen geleerd -door betrokkenen van IGZ. En vandaag zijn we nog nooit zo ver weg geweest van “eerder herkennen en erkennen en  beeindigen” van misstanden in de zorg door IGZ.

Als ik vanuit mijn virtuele helikopter door de ramen van het glazen huis van IGZ kijk, dan zie ik dat IGZ weinig actief is bezig geweest aan het brogen van kwaliteit en veiligheid van de zorg. Het was de afgelopen jaren vooral veel beloven en weinig doen.

De basis van het toezicht door de inspectie is vertrouwen en dat is met het lekken van deze privacygegevens ernstig en misschien wel onherstelbaar geschaad. Geen enkele intrinsieke motivatie van IGZ en weinig bereidheid tot verantwoording over het eigen handelen van IGZ. Om maar te zwijgen over openheid en transparantie. Het lijkt erop dat de minister van VWS teveel vertrouwt op de blauwe ogen van IGZ en de loze beloften van verbetering.

De minister heeft teveel vertrouwd op de professionaliteit en op de goede bedoelingen van IGZ. In plaats van dat er vertrouwen is ontstaan tussen IGZ, de patienten en de zorgverlener door vrijwillige transparantie, is vooral het vertrouwen beschaamd en het imago van vele artsen geschaad.

Wanneer patiënten en burgers problemen signaleren en melden bij IGZ. Moet IGZ zorgen dat professionals en of bestuurders die problemen ontkennen, en zeker geen privacygevoelige informatie van patiënten op straat laten komen, dan verliezen de patient, de maatschappij, en artsen het vertrouwen.

Het handelen van IGZ moet toetsbaar zijn. Zij moeten zich verantwoorden tegenover patiënten,  zorgverleners en de politiek. Het is zeer ernstig als een minister weet heeft van een disfunctionerende IGZ, maar deze daar niet of onvoldoende op aanspreekt en bij onvoldoende resultaat niet overgaat tot drastische maatregelen.

De minister van VWS moet zich ervan vergewissen dat het professionele kwaliteitsysteem goed en effectief functioneert. Zij moet zich ervan vergewissen dat IGZ alle falende artsen aanspreekt, en ze slechte zorg niet in stand houden, dat IGZ haar taak naar behoren uitvoert.

De kwaliteit van de zorg in een ziekenhuis is afhankelijk van een goed functionerende IGZ. Alleen een goed samenspel tussen IGZ en zorgprofessionals leidt tot veilige zorg. De werkelijkheid is helaas dat IGZ haar beloften niet kan waarmaken. En waar ligt dat aan?  Gebrek aan bevoegdheden?  Gebrek aan gezag?  Gebrek aan durf? Met de onthulling van RTL blijkt het niet aan een gebrek aan informatie te liggen?  De Informatie ontbreekt niet, want die ligt nu op straat. En die situatie is onaanvaardbaar.

De inspectie vond het in 2009 belangrijk dat zorgaanbieders van elkaar leren maar van wie leert de inspectie?. Één van de beleidsdoelen was het stimuleren van best gerealiseerde kwaliteit. Maar nu kijken we vooral naar een IGZ die door een diep dal is gegaan en die weinig van heeft geleerd van haar fouten, zoals de afgelopen maanden pijnlijk bleek. Het boek waar Gerrit van der Wal op zinspeelde kan dus beter ‘Van black box naar zwart gat’ worden genoemd. Ik hoop van harte dat we volgend jaar het boek “Van zwarte dag naar naar gerechtvaardigd vertrouwen” kunnen schrijven. Maar wie moet en kan de problemen bij IGZ oplossen? Ik weet niemand die dat kan en ik ben de moed en het vertrouwen in de IGZ en de minister verloren.

Janine Budding, MedicalFacts

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen