Groot deel verstandelijk gehandicapten in groepshuizen dupe van AWBZ-hervorming

Wetenschappelijke analyse bewijst dat duizenden mensen het niet gaan redden
Een groot deel van de mensen met een verstandelijke handicap die volgens de nieuwe AWBZ-plannen zelfstandig moeten gaan wonen, zal dat niet redden. Een zelfstandig bestaan is niet mogelijk vanwege hun handicaps en hun slechte gezondheid. Dat concludeert prof. dr. Heleen Evenhuis, hoogleraar Geneeskunde voor Verstandelijk Gehandicapten, verbonden aan het Erasmus MC, uit een wetenschappelijke analyse.

Een flink deel van de Nederlandse verstandelijk gehandicapten zal na de geplande hervormingen in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) zelfstandig moeten gaan wonen, met ondersteuning van mantelzorg, huishoudelijke hulp en thuiszorg. Als de plannen van het kabinet onveranderd door gaan, gaat het om 53 procent van de 65.000 volwassenen die nu wonen in een groepshuis van een zorgorganisatie. Een fors deel van hen kampt echter met een gebrekkige gezondheid en heeft teveel of te gecompliceerde ondersteuning nodig.

AWBZEvenhuis en haar mede-onderzoeker Heidi Hermans concluderen dit uit een wetenschappelijke analyse van de GOUD-studie, waarin de gezondheid is onderzocht van ruim duizend verstandelijk gehandicapte 50-plussers, allen cliënten van de zorgorganisaties Ipse de Bruggen, Abrona en Amarant. Evenhuis en Hermans pleiten ervoor om de zorg en het verblijf voor een deel van deze groep binnen de AWBZ te houden. Twee rapporten met hun bevindingen zijn naar de Tweede Kamer gestuurd.

Alle Nederlanders met een verstandelijke handicap die op dit moment in een woonvorm van een zorgorganisatie wonen, zijn voor de AWBZ ingedeeld in acht zogenaamde zorgzwaartepaketten (ZZP-VG).  Bij de indeling wordt vooral bekeken hoeveel hulp mensen nodig hebben bij de zogeheten algemene dagelijkse levensverrichtingen, zoals aan- en uitkleden, persoonlijke verzorging, opstaan en naar bed gaan, boodschappen doen, eten koken etc. Mensen in ZZP-VG 1 hebben maar weinig ondersteuning nodig en mensen in ZZP-VG 8 moeten compleet worden verzorgd.

Over de mensen in de categorie ZZP-VG 5 tot en met 8 wordt niet gediscussieerd. Het gaat daarin om mensen met ernstige verstandelijke beperkingen of ernstige lichamelijke of geestelijke problemen. Zij blijven gewoon in hun groepshuis wonen met alle zorg die daarmee gepaard gaat.

De groep waarop Evenhuis en Hermans zich hebben gericht, zijn mensen uit ZZP-categorie 1 tot en met 4. ,,Dat zijn vooral mensen met een matige of lichte verstandelijke handicap, die nu in groepshuizen in de wijk wonen. Mensen met het syndroom van Down bijvoorbeeld. Ze zijn redelijk zelfredzaam, gaan overdag naar dagbesteding of hebben aangepast werk.’’

Uit de analyse blijkt echter dat veel van deze mensen de vaardigheden die nodig zijn om een huishouden te voeren (boodschappen doen, eten klaarmaken, de was doen, medicijnen innemen, met geld omgaan) nooit hebben kunnen leren. Bovendien hebben zij door een opeenstapeling van motorische en zintuiglijke beperkingen en chronische ziekten toch vaak veel zorg nodig. Evenhuis: ,,Wij denken dat die complexe zorg teveel gevraagd is van huisartsen, thuiszorg en zeker de mantelzorg. Vandaar dat wij ervoor pleiten de zorg voor ZZP-VG 4 in de AWBZ te houden. Mensen in ZZP-VG 1-3 zouden op individuele basis moeten worden beoordeeld.’’

Heleen Evenhuis werd in 2000 aangesteld als hoogleraar Geneeskunde voor Verstandelijk Gehandicapten, destijds de eerste hoogleraar ter wereld op het gebied van dit specialisme. Zij volgt voor haar onderzoeken en analyses een groep van ruim 1000 verstandelijk gehandicapte 50-plussers, ook wel de GOUD-studie genoemd.

De rapporten zijn te lezen op www.vgn.nl en onbeperktgezond.nl.

bron: Erasmus MC

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen