‘Legaliseren online gokken leidt tot meer verslavingsproblematiek’
ArrayHolland Casino wil in 2014 online gokspellen gaan aanbieden. Op dit moment is online gokken in Nederland verboden, maar het staatsbedrijf rekent erop dat de wet nog dit jaar wordt aangepast. ‘Het aantal kansspelverslaafden zal daarmee onvermijdelijk toenemen’, stelt Arie Dijkstra, hoogleraar sociale psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Het is dus heel belangrijk om tijdig stil te staan bij manieren om deze nadelen te monitoren en te verkleinen.’
‘Door het huidige verbod is online gokken beland in een circuit waarmee een heleboel mensen niet in aanraking komen’, aldus Dijkstra. ‘Door online gokken te legaliseren, wordt de drempel ineens veel lager. Ook mensen die eerder nooit in de gelegenheid waren om een gokje te wagen, komen er ineens mee in aanraking. Bijvoorbeeld omdat er straks reclame voor wordt gemaakt of omdat er op straat meer over gesproken wordt.’
Eenvoudig even uitproberen
Op dat moment werkt het net als met drugs. De meeste mensen hebben nooit harddrugs gebruikt, omdat ze er niet mee in aanraking komen. Dijkstra: ‘Als het heel normaal is om harddrugs te gebruiken en jouw vrienden doen het ook, is de kans veel groter dat jij zelf ook eens harddrugs zult uitproberen. En misschien blijk je er vervolgens wel bijzonder kwetsbaar voor te zijn. Bij online goksites werkt het vermoedelijk net zo. Die websites zien er ongetwijfeld mooi en aantrekkelijk uit, zodat mensen die er – dankzij de lage drempel – mee in aanraking komen, eerder geneigd zijn om het eens te proberen. Dat geldt ook voor mensen die normaal gesproken niet in een casino zouden komen.’
Geen sociale controle
Het gevaar bij online gokken is dat de sociale drempels helemaal wegvallen, stelt Dijkstra. ‘Iemand die alleen achter zijn computer zit, kan ongestoord op zo’n goksite kijken. En als hij vervolgens een gokje waagt, ontbreekt de sociale controle. In een gewoon casino zijn er altijd mensen die je opmerken. Online is dat veel minder snel het geval. Zo boor je met het legaliseren van online gokken een hele nieuwe doelgroep aan.’
‘Natuurlijk hoeft dat niet direct een probleem te zijn. Maar je kunt veilig concluderen dat zodra er meer mensen gaan gokken, er ook meer mensen verslaafd kunnen raken. Of dat zij in elk geval zodanig gaan gokken dat het nadelig voor hen is. Tot die nieuwe doelgroep behoort ook een groot aantal kwetsbare mensen.’
Online observatiesysteem
Holland Casino is een staatsbedrijf en valt onder direct toezicht van de overheid. Casino’s zijn gebonden aan strenge regels, die erop gericht zijn om kansspelverslaving te voorkomen. Maar hoe kan de overheid online gokken reguleren? Dijkstra: ‘In ‘gewone’ casino’s worden bezoekers gemonitord. Als iemand verliest, teveel inzet en toch blijft terugkomen en verliezen, kan het casino die persoon de toegang ontzeggen. Zo’n observatiesysteem is in principe ook mogelijk via internet. Bijvoorbeeld door een rekensysteem in de website te integreren, dat een speler waarschuwt als hij stelselmatig verliest. Uiteindelijk zou iemand op die manier zelfs de toegang tot de website kunnen worden ontzegd.’
Een meer persoonlijke controle is ook mogelijk, aldus Dijkstra. ‘Denk bijvoorbeeld aan het monitoren van bezoekers die meer dan 1.000 euro hebben verloren. Een deskundige zou een lijst van die speciale groep bezoekers kunnen onderzoeken. De deskundige kan per individu de gokgeschiedenis bekijken om vast te stellen of het gokgedrag verloopt via bepaalde patronen. De betreffende gokker kan vervolgens een specifieke waarschuwing krijgen of zelfs de toegang tot een gokwebsite worden ontzegd.’
Informeren over verslavingsrisico
Een andere belangrijke mogelijkheid om kansspelverslaving te voorkomen, is om gokkers op de goksite te informeren over het rverslavingsrisico. Dijkstra: ‘Informeer mensen over het risico dat ze verslaafd kunnen raken en geef daarbij aan wat de kenmerken van een verslaving zijn. En ga nog een stap verder door ook een oplossing aan te reiken. Dat kan bijvoorbeeld met de volgende boodschap: “Als u denkt dat u verslaafd bent, doe dan eens deze test”. Of verwijs gokkers naar een website met een anti-verslavingscursus. De overheid kan daar stuk voor stuk regels voor opstellen.’
Eerst een pilotjaar
Alvorens de overheid online gokken inderdaad legaliseert, is het volgens Dijkstra belangrijk om er achter te komen hoe groot het probleem van gokverslaving zal (kunnen) worden. ‘Zorg dat je eerst veel kennis verzamelt, bijvoorbeeld tijdens een pilotjaar. Op dit moment is het nog heel moeilijk om een inschatting te maken van de risico’s. Dat maakt het moeilijk om nu al te bepalen op welke manier de toenemende verslavingsproblematiek als gevolg van online gokken kan worden voorkomen.’
Curriculum vitae
Prof.dr. Arie Dijkstra (Hoogeveen, 1961) is hoogleraar sociale psychologie van gezondheid en ziekte aan de Rijksuniversiteit Groningen en gespecialiseerd in verslavingen. Hij publiceert hierover onder meer in toptijdschriften als Addiction en Health Psychology.
