Maakt technologie minder kwetsbaar?
Array
Nieuwste boek coeckelbergh: ‘human being @ risk’
Nieuwe technologische ontwikkelingen gaan gepaard met grote beloftes en roepen ethische vragen op. De laatste jaren is er vaak sprake van het verbeteren van de mens door technologie, zogenaamd ‘human enhancement’, bijvoorbeeld door de mens genetisch te veranderen of hem ‘uit te breiden’ met elektronica. We lijken hard op weg naar een bestaan als ‘cyborg’: half mens, half machine. Maar mag dat wel? En vooral: wat willen we daarmee bereiken? Dr. Mark Coeckelbergh, docent aan de Universiteit Twente stelt deze vragen aan de orde in zijn nieuwste boek – Human Being @ Risk. Coeckelbergh: ‘We moeten beseffen dat nieuwe technologie steeds nieuwe kwetsbaarheden creëert, de wereld
Transhumanisten omarmen de nieuwe technologische mogelijkheden en beloven dat we met nieuwe technologie minder kwetsbaar zullen worden, misschien zelfs onsterfelijk. Coeckelbergh, de auteur van het boek vindt ook wel dat technologie de mens zal veranderen (en altijd al heeft veranderd). Toch gaat hij in tegen het idee dat dit ons minder kwetsbaar zal maken – laat staan onsterfelijk. Met zijn filosofisch onderzoek van existentiële kwetsbaarheid en hoe die verandert door technologie laat hij zien dat onze strijd tegen kwetsbaarheid steeds nieuwe kwetsbaarheden creëert. Daardoor transformeren we onszelf en onze omgeving steeds weer opnieuw.
Nieuwe Achilleshielen
Zo lijkt het alsof we door informatietechnologie kunnen ontsnappen naar een risicoloze wereld. Maar volgens Coeckelbergh maakt het opgaan in elektronische netwerken en informatiestromen ons bijvoorbeeld weer kwetsbaar voor computervirussen en cyberaanvallen. En misschien kan de wetenschap ons genetisch veranderen, maar als daar dan een ‘nieuwe mens’ uit voortkomt zal die ook weer nieuwe lichamelijke en psychische kwetsbaarheden vertonen. Coeckelbergh: ‘We kunnen onze existentiële kwetsbaarheid niet zomaar opheffen. Ons bestaan zelf is ‘een blootgesteld-zijn-aan’ en onze pogingen om nieuwe schilden te maken creëren steeds weer nieuwe Achilleshielen.’
De auteur pleit daarom voor grondige ethische en politieke reflectie over nieuwe technologieën en de nieuwe risico’s en kwetsbaarheden die ze met zich mee zouden kunnen brengen. De toekomst van de mens staat immers op het spel. Bij een dergelijke ethiek gaat het niet om de ‘objectieve’ risico’s van nieuwe technologieën en hoe we deze kunnen incalculeren, maar om de vraag hoe technologie het menselijke bestaan verandert en zou kunnen veranderen. In zoverre we dit al kunnen sturen is het belangrijk om na te denken over wat voor mensen we in de toekomst willen worden.
Over de auteur
Dr. Mark Coeckelbergh doceert filosofie aan de Universiteit Twente, o.a. voor de masteropleiding Philosophy of Technology. Zijn onderzoek valt binnen het onderzoeksinstituut CTIT. Coeckelbergh is managing director van het 3TU Centre for Ethics and Technology. Eerder publiceerde hij onder meer Growing Moral Relations (2012), Imagination and Principles (2007) en andere boeken en artikels over mens, moraal en techniek. In 2007 ontving hij de prijs van de Nederlandse Vereniging voor Bio-ethiek. Voor meer informatie over het boek: Human Being @ Risk: Enhancement, Technology, and the Evaluation of Vulnerability Transformations (Springer, maart 2013).
Bron: Universiteit Twente
