Ode aan de grondleggers van eHealth en Health 2.0

Georg Hennemann en Robert Mol zijn de echte pioniers op het gebied van eHealth en Health 2.0. Zij stonden letterlijk aan de wieg van alle digitale innovaties van het Nederlandse Health 2.0 landschap. Zij waren ruim 10 jaar geleden de eerste die aan de slag gingen met nieuwe mogelijkheden van internet en de zorg. Georg en Robert waren de artsen die het gewoon zelf in praktijk brachten, want beter de wereld van participatieve gezondheidszorg zelf vorm te geven dan alleen maar te blijven hangen in inspireren.  Robert en Georg brachten de nieuwe technologieën in hun eigen spreekkamer, en starten hiermee ruim  10 jaar geleden een revolutie in communicatie met de patiënt.  De enorme impact die het had zorgde ervoor dat  deze geweldige uitdagingen gemeengoed aan het worden zijn in de gezondheidszorg.  Robert Mol en Georg Hennemann zijn ook de oprichters van de NVEH, het eerste en nog steeds enige kenniscentrum voor de toepassing van eHealth.

Professioneel verder met promoten eHealth!

De tijd van meewarige blikken is voorbij. In de medische wereld wordt nauwelijks meer openlijk getwijfeld aan de inzet van technologie om zorg op afstand te kunnen leveren. Toch blijft er volgens Georg Hennemann en Robert Mol – de twee grondleggers van de NVEH – nog volop werk aan de winkel om zorgverleners over hun koudwatervrees heen te helpen.

“Laatst hoorde ik een jonge huisarts roepen dat zij haar patiënten toch echt altijd face to face wil zien. In wat voor wereld leef jij, dacht ik toen!” Robert Mol en Georg Hennemann  komen ze nog steeds tegen: collegae die de digitale stap voorwaarts nog altijd niet durven of willen zetten. Maar dat worden er wel steeds minder, mede dankzij het missiewerk van de NVEH in de afgelopen zeven jaar. Wybo Vons deed een interview met de grondlegger van de eHealth in NederlandMol en Henneman weten uit eigen ervaring welke impact online communicatie heeft op de zorg. Mol is huisarts en daarnaast al sinds 2001 actief als emaildokter (www.emaildokter.nl). Daarnaast was hij NVEH-bestuurslid tussen 2005 tot 2012. Emeritus hoogleraar interne geneeskunde Hennemann – NVEH-voorzitter tussen 2005 en 2007 – werkt ondanks zijn hoge leeftijd (80) nog altijd 80 uur per week. Iedereen met vragen aan www.mijnspecialist.nl voorziet hij via zijn uitgebreide netwerk van een begrijpelijke en steunende second opinion.

Steeds minder weerstand

Beide artsen hebben van dichtbij de massieve weerstand tegen digitale zorgverlening in de afgelopen tien, twaalf jaar geleidelijk aan zien afbrokkelen. In dezelfde periode nam de maatschappelijke interesse voor online zorgtechnologie juist toe. “Tijdens symposia die mede door toedoen van Hans Becker van Humanitas werden geïnitieerd over de nieuwe kansen van online zorgtechnologie (tussen 2000 en 2005 ) zagen we hoe de discussies alle kanten opschoten”, vertellen beide pioniers. Wilde eHealth echt een kans krijgen, dan moest er meer lijn komen in alle initiatieven om dat te bevorderen. En zo ontstond bij hen het plan om de NVEH op te richten en een actieve lobby te starten.

De contacten met de overheid lopen in eerste instantie stroef en zijn alles behalve stimulerend. De media blijken daarentegen wel geïnteresseerd in eHealth. Er gaat vrijwel geen maand voorbij zonder interviews. Mede daardoor neemt het aantal meewarige blikken van collega’s al snel af. Mol, Hennemann en een handvol collega-koplopers worden niet langer voor gek verklaard als ‘Willy Wortels’ die maar raak experimenteren. In plaats daarvan krijgen ze meer en meer erkenning als toonaangevende zorgvernieuwers.

Wind mee
“Langzamerhand kregen we de wind mee”, zeggen Mol en Hennemann terugblikkend. De technische mogelijkheden om zorg op afstand te gaan verlenen nemen hand over hand toe. Bovendien realiseren steeds meer zorgverleners, verzekeraars en beleidsmakers zich dat de inzet van eHealth meer is dan het vrijblijvend gebruik van wat handige ‘speeltjes’ die het nodige gebruiksgemak voor patiënten opleveren. Voor alle betrokkenen wordt steeds duidelijker dat de inzet van innovatieve zorgtechnologie essentieel is om de gezondheidszorg de komende decennia draaiend en betaalbaar te houden.

Natuurlijk is face to face contact met patiënten soms nodig. Maar als dat wordt aangevuld met digitale monitoring en behandeling kan daarmee een kostenbesparing en een kwaliteitsimpuls worden gerealiseerd. En juist dat is hard nodig in deze tijd van bezuinigingen en oplopende personeelstekorten in de zorg. Kortom, het is niet of-of maar en-en.

Door deze sense of urgency onderkent een groeiende groep zorgaanbieders nu dat zij hun processen moeten kantelen, net zoals dat bijvoorbeeld in de bank- en reiswereld is gebeurd.

Nog veel onbenutte mogelijkheden
Hoewel deze ontwikkeling in de zorg de nodige tijd heeft gekost, is die nu niet meer te keren. En juist daarop dient de NVEH de komende jaren aan te sluiten, benadrukt Hennemann. Met name door kennis te delen op het terrein van implementatie, zodat allerlei nieuwe online communicatie-, monitor-, bewaking- en behandelmogelijkheden daadwerkelijk zorgbreed gestalte krijgen.

“Die mogelijkheden zijn nog in hoge mate onderbenut. En de remmende factor daarbij is de zorgverlener”, benadrukt de voormalig voorzitter. “Kijk bijvoorbeeld naar het aantal artsen of ziekenhuizen dat vragen van patiënten structureel per mail beantwoordt. Dat zijn er nog altijd veel te weinig. Veel artsen vinden het moeilijk om hierop over te stappen. Waarschijnlijk vanuit onzekerheid over de vraag of dat wel werkelijk leidt tot betere zorg. Daarom zal de NVEH deze collega’s over die koudwatervrees heen moeten helpen door hen de meerwaarde van eHealth en telemedicine te laten ervaren.”

Professioneel verder
“Het is goed dat de NVEH nu verder professionaliseert en wordt geleid door mensen die daar meer tijd aan kunnen besteden”, vult Robert Mol aan. Na zeven jaar in het NVEH-bestuur te hebben gezeten, heeft hij genoeg van al dat pushen van zaken die inmiddels overal volstrekt normaal worden gevonden, behalve in artsenland.

“Door alle speldenprikken die we vanaf 2001 hebben uitgedeeld is de stroperigheid gelukkig afgenomen. Dat heeft er in elk geval toe geleid dat partijen als de KNMG, VWS en zorgverzekeraars de meerwaarde van eHealth nu onderschrijven. Verder werken steeds meer zorgverleners achter een beeldscherm, waardoor de onderlinge communicatie veel sneller verloopt. Dat is winst, ook al kan dat nog wel een stuk professioneler.”

Om de inzet van eHealth te stimuleren, zal de NVEH vooral de pers moeten blijven opzoeken, vindt Mol. “Die stukjes in de krant worden goed gelezen. Dat is ons belangrijkste wapen. Zo kunnen we heel concreet successen laten zien. Patiënten weten daardoor wat er zoal mogelijk is. En zo zullen zij hun arts daar ook naar vragen. Dat houdt het vuur brandend.”

Tekst: Wybo Vons

Gastblog