Promotie: Bandenloze zorg kan en moet
Array
Promotie Math Gulpers, directeur verpleeghuis Luckerheide (MeanderGroep ZL)
Het vastbinden van bewoners van verpleeghuizen in Nederland zou compleet afgeschaft moeten en kunnen worden. Tot die conclusie komt Math Gulpers, directeur van Verpleeghuis Luckerheide in Zuid-Limburg, die vrijdag 19 april promoveert aan de Universiteit Maastricht. Hij deed een wetenschappelijke langetermijnevaluatie van de invoering van de methode `EXBELT’ in verpleeghuizen. Deze door UM-onderzoekers ontwikkelde methode beoogt vastbinden terug te dringen en te voorkomen. Dat blijkt te werken en er blijken niet meer valincidenten door bewoners te zijn, of daaruit voortkomende verwondingen. Daarnaast blijkt de methode goed te werken in de praktijk en zijn zowel medewerkers als naasten van de bewoners positief.
Naar schatting wordt in Nederland gemiddeld 12% van de verpleeghuisbewoners vastgebonden (`fixeren’ in vaktermen). EXBELT helpt verpleeghuizen veilig te stoppen met het vastbinden van bewoners. De methode omvat een instellingsverbod op gebruik van (Zweedse) banden in combinatie met scholing van personeel, consultatie door een gespecialiseerde verpleegkundige en gebruik van hulpmiddelen zoals infrarood waarschuwingssystemen en extra lage bedden om te voorkomen dat bewoners bijvoorbeeld uit bed vallen.
Binnen de Meandergroep, waar Math Gulpers directeur is van verpleeghuis Lueckerheide, verbood de Raad van Bestuur op 1 december2009 het vastbinden. Gulpers is een van de voorvechters van dit beleid. “We deden onze bewoners veel geweld aan door ze vast te binden. Hoe kun je iets betekenen voor mensen die je belemmert in hun vrijheid'” Dementerende ouderen worden vooral vastgezet om vallen en ernstige letsels te voorkomen. Het blijkt echter dat letsel door vallen niet verminderd wordt door fixatiebanden te gebruiken. Wel zijn er negatieve gevolgen voor de bewoners, zoals drukplekken, verlies van spierkracht en conditie, incontinentie en agressie.
Uit de evaluatiestudie blijkt dat in verpleeghuizen waar EXBELT werd ingevoerd twee jaar later bijna geen bewoners meer worden vastgebonden. Ook het gebruik van andere vrijheidsbeperkende middelen, zoals hoge bedhekken en diepe stoelen, is significant verminderd. Het gebruik van kalmerende geneesmiddelen nam tegelijkertijd niet toe en er waren ook niet meer valincidenten. Dat pleit voor een verdere verspreiding van EXBELT in andere Nederlandse verpleeghuizen. Math Gulpers: “De aandacht voor het niet vastbinden mag geen moment verslappen: het moet vast onderdeel van het beleid en de begeleiding van de medewerkers worden. Het beeld dat niet fixeren gevaarlijk zou zijn, is namelijk heel hardnekkig.”
De volledige titel van het proefschrift van Gulpers is: `EXBELT: expelling belt restraints from psychogeriatric nursing homes’.
