Zorgorganisaties kunnen veel mensen die pgb verliezen geen zorg bieden
Array
Tienduizenden mensen per 1 januari zonder zorg
42.000 budgethouders verliezen per 1 januari 2014 hun pgb. Zij hebben alleen begeleiding nodig voor minder dan 10 uur per week, waardoor zij straks niet meer mogen kiezen voor een pgb; zij moeten voor hun zorg aankloppen bij een instelling, de zogenoemde zorg in natura. Alleen die zal in veel gevallen nee verkopen. Ook Actiz, branchevereniging van thuiszorginstellingen, laat weten problemen te voorzien als deze groep volgend jaar op de deur klopt van zorginstellingen.
Directeur Aad Koster van Actiz: “Het kabinet draagt in de onlangs verschenen hoofdlijnenbrief voor de langdurige zorg eigen regie hoog in het vaandel. Hierbij past het niet om mensen die hun zorg al via een pgb ontvangen in 2014 zeggenschap en keuzevrijheid te ontnemen. Het is beter om toe te werken naar een solide pgb en voortvarend te experimenteren met vormen van persoonsvolgende financiering en meer mogelijkheden tot flexibele zorg- en dienstverlening. De starre wet- en regelgeving biedt op dit moment te weinig ruimte om op korte termijn de specifieke, veelal gespecialiseerde hulpvraag van deze grote hoeveelheid cliënten in te gaan’.
De 10-uursmaatregel is voor deze 42.000 mensen dus een regelrechte ramp. Sinds deze maatregel werd bedacht en ingevoerd geeft Per Saldo aan bij het ministerie van VWS dat een pgb mogelijk moet blijven. Iedereen die kiest voor eigen regie moet kunnen kiezen voor een pgb. Bovendien is voor veel van deze mensen het pgb de enige manier om de juiste zorg te krijgen. Per 1 januari 2014 zullen zij verstoken raken van hulp omdat zorginstellingen deze gespecialiseerde begeleiding vaak niet kunnen leveren. Zorgvragers die dit jaar voor het eerst begeleiding aanvragen voor minder dan 10 uur per week en geen andere zorg nodig hebben, kunnen sinds 1 januari 2012 al niet meer kiezen voor een pgb.
Nee op het rekest
85% van de invullers zegt geen passende zorg te kunnen vinden bij instellingen (zogenoemde zorg in natura). 56 procent van alle invullers heeft zelfs al bij verschillende zorginstellingen geïnformeerd en nee op het rekest gekregen. Het gaat vaak om mensen met psychiatrische beperkingen zoals autistisch spectrum stoornissen, niet-aangeboren-hersenletsel en lichtelijk verstandelijk beperkingen. Zij hebben vaak moeite met veranderingen en hechten daarom aan een vaste begeleider. Bij zorginstellingen is het in de meeste gevallen lastig om altijd dezelfde begeleider te krijgen, terwijl ze dat met een pgb wel kunnen organiseren.
Daarnaast hebben ze allemaal in meer of mindere mate moeite in de sociale omgang met anderen. Daardoor luistert het heel nauw door wíe ze begeleid worden; klikt het met iemand? Wisselende begeleiders werken niet voor deze groep mensen. Zij laten zich niet helpen door mensen met wie ze geen vertrouwensband hebben opgebouwd. Bovendien kunnen zorginstellingen vaak juist niet op de momenten waarop er behoefte is aan begeleiding. Denk aan een paniekaanval en de schade die dat kan aanrichten. Het heeft weinig zin daar drie dagen later – al dan niet aan het bureau van een hulpverlener – over te komen praten.
Per Saldo roept kabinet op maatregel te schrappen
Toch wil dit kabinet deze maatregel gewoon doorvoeren. Zij denkt door deze maatregel geld te besparen, wat een misvatting is. Mochten mensen al zorg vinden bij een instelling, dan is dat een stuk duurder dan dat de zorg met een pgb wordt georganiseerd; zorg ingekocht met pgb kost gemiddeld 65 procent van het natura-tarief. Kortom, duurdere zorg, die vaak niet werkt en vaak niet op het juiste moment wordt gegeven.
Daarnaast is de zorgvraag van deze mensen nu klein. Als ze verstoken raken van zorg, zullen ouders en familie deze mensen moeten gaan helpen. Dit kan leiden tot overbelasting en burn-out, wat gaat leiden tot grotere aanvragen voor zorg. Ook daardoor wordt het alleen maar duurder.
Per Saldo en haar leden roept het kabinet op om deze maatregel niet door te voeren.
Belangrijkste resultaten meldactie:
Kunnen de mensen met een persoonsgebonden budget per 1 januari 2014 passende zorg krijgen zonder pgb?
– 56 procent heeft al geïnformeerd bij zorginstellingen (de zogenoemde zorg in natura) en weten daardoor dat ze daar niet de juiste hulp kunnen krijgen.
– 85 procent van de invullers zegt geen passende zorg te kunnen vinden bij instellingen (zogenoemde zorg in natura)
Wie hebben de vragenlijst tot nu toe ingevuld?
De actie liep van 1 maart tot 10 april 2013. Ruim 1100 mensen met een pgb voor minder dan 10 uur per week begeleiding hebben de vragenlijst ingevuld.
– De meeste invullers hebben te maken met psychiatrische problemen zoals autistisch spectrum stoornissen. Enkele invullers hebben niet-aangeboren-hersenletsel, zijn lichtelijk verstandelijk beperkt of hebben lichamelijke beperkingen.
– 46 procent van de invullers is met 5 uur of minder begeleiding per week geholpen.
Mensen met alleen begeleiding voor minder dan 10 uur – Welke zorg kopen zij nu in?
De trend uit de antwoorden van de invullers is dat alle mensen die begeleiding nodig hebben, zorg inkopen om geholpen te worden bij de dagelijkse taken (zoals opstaan, aankleden, tandenpoetsen, boodschappen doen, eten klaarmaken) en het structureren van de dag. Dus wanneer moet wat gebeuren en in welke volgorde. Daarnaast hebben deze mensen hulp nodig bij onverwachte gebeurtenissen en problemen waardoor de emoties alle kanten op kunnen ‘vliegen’. Het derde terrein waarop ze praktisch allemaal ondersteuning en begeleiding nodig hebben is bij het sluiten van contacten en het leren van sociale vaardigheden.
Daarnaast zijn er twee grote groepen zichtbaar uit de invullers van de vragenlijst:
– Mensen die 24 uur per dag toezicht nodig hebben
Het gaat dan vooral om kinderen met een ggz-problematiek die ook veel begeleiding nodig hebben naar en bij activiteiten buitenshuis. Daarnaast koopt deze groep zorg in waardoor de mantelzorgers (vooral ouders) worden ontlast, net als broers en zusjes (‘Even een keer rustig aan tafel de maaltijd eten’, ‘Even alle aandacht voor zusje van zonder dat we steeds worden onderbroken door haar broer’.) Een echt ‘pgb-product’ hiervoor is de zorgboerderij, zeer zelden verkrijgbaar als zorg in natura.
– Mensen wier zelfstandigheid bevorderd/vergroot moet worden
De zorg is vrij divers en loopt uiteen van kinderen leren meer zelfredzaam te worden (zelfstandiger maken door met heel veel geduld steeds opnieuw dingen uit te leggen, te leren, te doen en te herhalen) tot aan volwassen kinderen begeleiden naar zelfstandig wonen-leven-werken.
Hoe gaan de mensen straks verder als het pgb wegvalt?
Veruit de meeste mensen hebben deze open vraag ingevuld met: ‘Ik weet niet – paniek (zo’n 30 procent). Ook werden veel dezelfde andere gevolgen genoemd, onder meer:
– Ouders en gezinsleden zullen meer zelf moeten gaan doen. Dit kan leiden tot overbelasting en burn-outs, wat weer leidt tot grotere aanvragen voor zorg. Mantelzorgers kunnen in geval van burn-out en overbelasting minder tot geen zorg meer geven, wat tot hogere zorgkosten leidt.
Bovendien zullen in geval van kinderen broertjes en zusjes tekort gaan komen.
– Psychische terugval door afscheid van vaste begeleider(s) waardoor gevoel ’terug bij af’ erg opspeelt.
– Kinderen die weer alleen begeleid worden door ouders terwijl ze het juist fijn vinden om niet altijd bij hun ouders te zijn.
– Volwassen kinderen die zelfstandig wonen met behulp van begeleiding komen weer thuis wonen.
Waarom kunnen mensen niet terecht bij zorginstellingen (zorg in natura)?
– Zoals ook uit deze actie blijkt, hebben de mensen om wie het gaat vaak moeite met veranderingen en hechten daarom aan een vaste begeleider. Daarnaast hebben ze allemaal in meer of mindere mate moeite in de sociale omgang met anderen. Daardoor luistert het heel nauw door wíe ze begeleid worden; klikt het met hen? Bij zorginstellingen is het vaak al lastig om altijd dezelfde begeleider te krijgen, laat staan om een vertrouwensband op te bouwen. Ook is het voor zorginstellingen vaak niet mogelijk op de momenten waarop de zorgvrager begeleiding nodig heeft een zorgverlener te sturen. Hierdoor is de zorg via instellingen voor de meeste mensen die alleen begeleiding nodig hebben voor minder dan 10 uur per week geen passende zorg.
– Deze groep neemt vaak geen zorg per dagdeel af, maar bijvoorbeeld een uur op elke middag van een doordeweekse dag. Veel zorginstellingen werken enkel en alleen met dagdelen.
Bron: ANP Perssupport
