Het ‘Dedicated Schakeljaar’ ter verkorting van het opleidingscontinuum

Pilotproject ‘Dedicated Schakeljaar OOR-ON’:
Het opleiden van medisch specialisten is kostbaar en duurt lang. Al ruim tien jaar geleden werd in het rapport ‘De arts van straks’ een pleidooi gehouden om de basis- en vervolgopleidingen beter op elkaar af te stemmen. Centraal in dat advies stond het concept van het laatste jaar van de basisopleiding als ‘schakeljaar’ naar de vervolgopleiding waardoor – passend bij een competentiegericht opleidingstraject van een eerstejaars student tot jonge klare specialist – eerder verworven competenties in de vervolgopleiding tot een verkorting van de opleidingsduur zouden kunnen leiden.
De meeste umc’s hebben inmiddels hun laatste jaar ingericht met een semiartsstage of oudste coschap. Regelgeving van het CGS maakte het echter tot nu toe onmogelijk vrijstelling te krijgen op basis van competenties die verworven waren vóór het artsexamen. Nu het CGS regelgeving voorbereidt dat wèl mogelijk te maken ontstaat een nieuwe situatie waardoor het schakeljaar daadwerkelijk gebruikt kan worden als instrument om het opleidingstraject te verkorten.

Vanaf 1 april 2014 kunnen studenten starten met het schakeljaar. Dit betekent dat wij als projectgroep nu op zoek zijn naar enthousiaste, bevlogen opleiders die bereid zijn om samen met ons het schakeljaar verder uit te werken en te implementeren. Van de opleiders wordt verwacht dat zij samen met het (regionale) opleidingsteam een opleidingsprogramma maken met leerdoelen, leermiddelen en toetsen, waarbij een substantieel deel van de competenties van het 1e jaar van de vervolgopleiding worden verkregen. Het programma moet uiteraard worden afgestemd op de te behalen algemene eindtermen van de masteropleiding, opdat een geïntegreerd schakeljaar programma voor de studenten wordt gemaakt. De studenten kunnen solliciteren voor een schakeljaarplaats bij die opleidingen die meedoen met het pilotproject van het ‘Dedicated Schakeljaar’. De opleiders selecteren zelf, tezamen met (regionale) opleidingsteam, de studenten. Bij gebleken geschiktheid kan de student direct in 2015 instromen in de vervolgopleiding, met korting voor EVC (max 6 maanden korting). Het streven is dat in onze OOR-ON in totaal 30 studenten in 2015 direct instromen in de vervolgopleiding via het schakeljaar met dus maximal een half jaar korting op de medisch specialistische vervolgopleiding.

Landelijke Projectgroep ‘Dedicated Schakeljaar’ ingesteld door de NFU
De NFU heeft de projectgroep ‘Dedicated Schakeljaar’ ingesteld, waarin ook de OCG zitting heeft, onder voorzitterschap van prof. dr. Jan Borleffs, opleidingsdirecteur UMC Groningen (zie kader rechts). Het concept projectplan wordt momenteel uitgewerkt en besproken met alle stakeholders. Er is reeds overleg geweest met VWS waarbij in principe positief is gereageerd op dit initiatief.

Het ‘Dedicated Schakeljaar’ in relatie tot bezuinigingsopdracht Rutte II
Het pilotproject ‘Dedicated Schakeljaar’  sluit aan bij het regeringsbeleid om de beschikbare gelden voor de financiering van de vervolgopleidingen de komende jaren drastisch te verminderen. In het regeerakkoord van het kabinet Rutte II is bepaald dat het aantal jaren van publieke bekostiging voor medische vervolgopleidingen wordt geharmoniseerd tot de opleidingsduur zoals geformuleerd in de EU-richtlijn voor erkenning van beroepskwalificaties (2005/36/EU). Voor de meeste opleidingen betekent dit een rigoureuze korting op de opleidingsduur van de medisch specialistische vervolgopleidingen. Structureel houdt het cabinet vanaf 2020 rekening met een besparing van €180 miljoen. Het kabinet heeft daarnaast al eerder een structurele korting aangekondigd op de opleidingsgelden van € 15 miljoen in 2013, oplopend tot € 90 miljoen in 2016. In totaal betekent dat dus een bezuiniging van € 270 miljoen, meer dan een derde van het huidige budget voor de opleiding van medisch specialisten (± € 750 miljoen).

Het ‘Dedicated Schakeljaar’ –  Verkorting van de duur van het opleidingscontinuum, bezuiniging en behoud van kwaliteit
Het landelijke project heeft twee belangrijke doelstellingen. Enerzijds is het bedoeld als antwoord op de bezuinigingen van de overheid op de vervolgopleidingen. In het rondetafel overleg tussen NFU, NVZ, OMS, jonge Orde, LVAG en KNMG is overeenstemming bereikt over de invoering van het dedicated schakeljaar. In dat opzicht is het project bedoeld om te voldoen aan de bezuinigingsopdracht. Anderzijds is niets bekend over het effect van het dedicated schakeljaar op de inhoud en de kwaliteit van de vervolgopleiding. Dit aspect van het project vormt de basis van het evaluatieonderzoek dat een apart onderdeel vormt van het landelijke project.

Wat is het ‘Dedicated Schakeljaar’?
Het schakeljaar omvat het 6e jaar van de initiële studie geneeskunde. In dit schakeljaar behaalt de student niet alleen de algemene eindtermen van de masteropleiding maar ook een substantieel deel van de competenties van het 1e jaar van de (medisch specialistische) vervolgopleiding. Deze ‘eerder verworven competenties’ (EVC) tellen mee voor de medisch specialistische vervolgopleiding hetgeen resulteert in een verkorting van de medisch specialistische vervolgopleiding (6 maanden). Voor de Eerstelijnsvervolgopleidingen is het nog niet mogelijk om korting te krijgen in verband met Europese regelgeving. Bij deze eerstelijnsvervolgopleidingen zullen de EVC’s ruimte geven om meer verdieping aan te brengen tijdens de opleiding.

Globale opzet van het landelijke pilotproject plan ‘Dedicated Schakeljaar’  (2013-2019)
Mei-december 2013:
inventarisatie bij de wetenschappelijke verenigingen naar de visie op het schakeljaar en het verzilveren van EVC waardoor korting op de medisch specialistische vervolgopleiding.
In januari 2014 starten landelijk 300 studenten in het dedicated schakeljaar. Dit betreft 10-15% van het totale aantal studenten en 20% van het aantal AIOS die starten met de vervolgopleiding. Gemiddeld betekent dit dat ongeveer 37 studenten per UMC starten met het dedicated schakeljaar.
In januari 2016: uitbreiding van het aantal studenten dat instroomt in schakeljaar (20%?)
Evaluaties: eind 2015 en 2017  zal het project geëvalueerd worden op belangrijke punten als uitval, verworven competenties etc, etc.

Daar er sprake is van enige tijdsdruk, gezien de taakstelling, en dus het plan is om in 2014 studenten te laten starten in het schakeljaar is voor deze pilotfase van het project voorgesteld om te starten met enthousiaste opleiders en opleidingsteams waarbij deze opleiders de studenten aansluitend laten instromen in de vervolgopleiding en ook de EVC willen erkennen, wat dus leidt tot verkorting van de medisch specialistische vervolgopleiding.

Aantal plaatsen voor schakeljaarstudenten in relatie tot aantal beschikbare opleidingsplaatsen
Een opleider mag meer studenten laten instromen in het schakeljaar dan dat er plaatsen beschikbaar zijn in 2015 in de vervolgopleiding daar wij ervan uitgaan dat 80% van de studenten in het schakeljaar uiteindelijk geschikt/gekwalificeerd zijn voor de opleiding. Daarnaast is het mogelijk dat de opleider meer studenten wil laten instromen in het schakeljaar dan dat men kan faciliteren met een opleidingsplaats in 2015 opdat de opleider een ruimere keuze heeft om de meest geschikte kandidaten te selecteren. De projectgroep vindt enige concurrentie en marktwerking daarbij op zijn plaats.  De project heeft echter besloten  dat er een reële kans op aanname moet zijn van minimaal 33%. Dus indien een opleider 1 opleidingsplaats in 2015 reserveert voor een schakeljaar student, dan kan de opleider maximaal 3 studenten selecteren die in 2014 het schakeljaar volgen. Bij gebleken geschiktheid ontvangen de twee niet-geselecteerde studenten hiervoor een certificaat, hetgeen van grote toegevoegde waarde mag/kan worden geschouwd voor het CV.

Belang van het dedicated schakeljaar
Deelname aan dit NFU schakeljaar project is van groot belang om bij te dragen aan de taakstelling, waarvoor wij tezamen de verantwoordelijkheid dragen. Tevens biedt dit schakeljaar de mogelijkheid om het opleidingscontinuum te verkorten middels EVC maar ook door directe doorstroom van student in de vervolgopleiding.  Op deze wijze dragen wij ook bij aan onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Bij de eerstelijnsvervolgopleidingen zal het schakeljaar bijdragen aan een betere aansluiting tussen basiscurriculum en vervolgopleiding en tot verkorting van de wachttijd. Tevens biedt dit project de gelegenheid om te onderzoeken wat het effect is van het dedicated schakeljaar op de inhoud en kwaliteit van de vervolgopleidingen.

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.