Stamceltherapie straks mogelijk effectieve behandeling artrose
Array
Kraakbeenschade, ontstekingen en pijn verminderen na injecties met stamcellen uit beenmerg
Artrose, in de volksmond ook wel gewrichtsslijtage genoemd, kan in de toekomst wellicht worden behandeld met stamceltherapie. Het injecteren van lichaamseigen stamcellen uit het beenmerg in beschadigde gewrichten laat bemoedigende resultaten zien. Dat heeft orthopedisch chirurg in opleiding Gerben van Buul ontdekt na jaren onderzoek. Van Buul promoveert op 28 november op zijn studie.
Artrose komt in Nederland dikwijls voor, bij ouderen, maar ook steeds vaker bij relatief jonge mensen. Artrose is een aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten kwetsbaar en dun wordt en het gewricht ontstoken raakt. Daardoor treedt schade op in het gewricht. De aandoening geeft pijnklachten waardoor de patiënt zich steeds moeilijker kan (voort)bewegen. Behandeling is op dit moment vooral gericht op pijnbestrijding. Als dat niet meer helpt, rest een operatie waarbij de patiënt een gewrichtsprothese krijgt. Deze gewrichtsprothese heeft echter een beperkte houdbaarheid.
Promovendus Van Buul vond een veelbelovende, maar nog niet uitontwikkelde nieuwe methode. Stamcellen zijn cellen die nog niet zijn uitgerijpt tot een volwassen cel. Ze worden onder andere gevonden in het beenmerg, een rode substantie die zich in de platte beenderen van het menselijk lichaam bevindt. Stamcellen kunnen zich nog ontwikkelen tot allerlei soorten cellen: botcellen, vetcellen, en dus ook tot kraakbeencellen. De gedachte was, dat als deze niet uitgerijpte cellen in een gewricht en dus in de buurt van het kraakbeen werden geïnjecteerd, zij zouden uitgroeien tot nieuw kraakbeen.
Nieuw kraakbeen kwam er nauwelijks, maar de stamcellen hadden wel een positief effect op processen die gepaard gaan met artrose. De stamcellen werkten als een soort eiwitfabriekjes die ontstekingsremmende factoren en groeifactoren maakten. De cellen hadden positieve effecten op de ontstekingen en de kraakbeenafbraak. In samenwerking met de afdeling radiologie werd ontdekt dat de cellen na injectie betrekkelijk lang aanwezig bleven in de gewrichten. Tevens werd de pijn iets minder.
De vakgroep orthopedie heeft inmiddels een subsidieaanvraag ingediend voor vervolgonderzoek bij patiënten, om te zien of de gevonden effecten zich ook bij mensen voordoen. Ook zal worden onderzocht welke processen zich in de stamcellen en het kraakbeen afspelen. Stamceltherapie is nu nog een bijzonder kostbare behandeling. Maar als de werking van de stamcellen kan worden doorgrond, kan die werking wellicht worden gereproduceerd in medicatie. Dan wordt de therapie waarschijnlijk goedkoper en kan die worden ingezet voordat aanzienlijke schade ontstaat aan het gewricht.
