Kwaliteit van leven na hartoperatie hangt samen met kwaliteit van leven voor hartoperatie
Array
De kwaliteit van leven van een patiënt voorafgaand aan een hartoperatie is een belangrijke voorspeller voor de kwaliteit van leven die een patiënt ervaart na een hartoperatie. Dit toont Thanasie Markou, cardio-thoracaal chirurg in Isala, aan in zijn promotieonderzoek Kwaliteit van leven na bypassoperatie. Daarnaast stelt hij ook vast dat patiënten met een slechte kwaliteit van leven niet geweigerd kunnen worden voor een hartoperatie, omdat er geen aantoonbaar verband is tussen slechte kwaliteit van leven en kans op sterfte. Het vraagt wel om goede voorlichting voorafgaand aan de hartoperatie over risicofactoren op mogelijk overlijden tijdens de ingreep of erna, maar ook om eerlijke informatie over het effect van de ingreep op de kwaliteit van leven na de operatie.
Voorspellers kwaliteit van leven
Uit het promotieonderzoek van Markou blijkt dat de meeste patiënten een toename van kwaliteit in leven ervaren na een hartoperatie. Maar er zijn enkele variabelen die als voorspeller kunnen dienen voor het resultaat van een hartoperatie op de kwaliteit van leven.
Uit het promotieonderzoek blijkt dat patiënten met een lage kwaliteit van leven voorafgaand aan de operatie meer kans hebben om winst te boeken na de operatie. Ook speelt mobiliteit een belangrijke rol in de beleving van kwaliteit van leven. Zo komt naar voren dat patiënten met een lage mobiliteit voor de ingreep, meer kans hebben om een betere mobiliteit te krijgen na een hartoperatie. Dit in tegenstelling tot patiënten die voorafgaand aan de operatie een hoge mobiliteit hebben. Ook geslacht, leeftijd en het type hartoperatie bepalen het effect op de kwaliteit van leven.
Vrouwen starten voorafgaand aan een hartoperatie vaak op een lager niveau van kwaliteit van leven dan mannen, maar ervaren na de hartoperatie vaak een verbetering in hun kwaliteit van leven, al blijven ze op dat niveau achter bij de mannen. Waarschijnlijk komt dit voort uit de combinatie van comorbiditeit (meerdere aandoeningen tegelijkertijd) en een hogere leeftijd bij vrouwen op het moment dat ze een hartoperatie moeten ondergaan.
Ook blijkt uit het promotieonderzoek van Markou dat patiënten van 75 jaar en ouder minder winst in kwaliteit van leven ervaren na een hartoperatie, dan jongere patiënten. Daarnaast maakt het onderzoek duidelijk dat men resultaten over kwaliteit van leven bij patiënten met een bypassoperatie niet kan extrapoleren voor een patiëntengroep die een aortaklepoperatie ondergaat. Het type hartoperatie is dus ook een voorspeller voor de mate van kwaliteit van leven na de ingreep.
Verwachtingen patiënten
Markou stelt daarnaast vast dat patiënten niet geweigerd moeten worden voor een bypassoperatie op basis van een lage kwaliteit van leven vóór de operatie. Er is namelijk niet aangetoond dat een lage kwaliteit van leven samen hangt met een hogere kans op sterfte tijdens of na een hartoperatie. Het is wel belangrijk om patiënten voorafgaand aan de ingreep te informeren over hun kans op overlijden tijdens of kort na de ingreep. Maar net zo belangrijk is ze ook voor te lichten over het effect dat ze kunnen verwachten op de kwaliteit van hun leven. Patiënten met een lage kwaliteit van leven voor de operatie zullen namelijk relatief meer kwaliteit van leven gaan ervaren na de operatie, dan patiënten die voor de operatie al een goede kwaliteit van leven hadden. Dus als je een goede kwaliteit van leven had voorafgaand aan de hartoperatie, is er een grotere kans dat de kwaliteit van leven minder wordt in vergelijking met patiënten die een lage kwaliteit van leven hadden voor de operatie. Volgens Markou moeten patiënten daar eerlijk en in alle openheid voorafgaand aan een hartoperatie over worden voorgelicht.
Aanbevelingen klinisch onderzoek
In een tijd van groeiende interesse in onderzoeken naar de kwaliteit van leven stelt Markou vast dat er steeds meer behoefte is aan goed klinisch onderzoek over de kwaliteit van leven na hartchirurgie. Belangrijk daarbij is dat de patiëntgroep dan zo compleet mogelijk in beeld wordt gebracht. Hij doet hier op basis van zijn promotieonderzoek dan ook vijf aanbevelingen voor.
CV Thanasie Markou
Thanasie Markou (Nijmegen, 1971) studeerde Geneeskunde in Nijmegen. Hij deed zijn promotieonderzoek op de afdeling Cardio-thoracale chirurgie van het Radboudumc en promoveerde op donderdag 14 november 2013. Hij is werkzaam als cardio-thoracaal chirurg in het topklinische ziekenhuis Isala te Zwolle. De afdeling Thoraxchirurgie maakt in het Zwolse ziekenhuis onderdeel uit van het Isala Hartlongcentrum.
