In de meeste gevallen komt longkanker door roken
Array
Kijk vanavond, 31 januari, naar Nieuwsuur over longkanker, ‘De onzichtbare kanker’ met longarts Wanda de Kanter. Zij toont de eerste fragmenten uit 9 portretten van patiënten die Frans Bromet maakte in opdracht van De Kanter en Pauline Dekker.
In de meeste gevallen komt longkanker door roken
Longkanker is de meest dodelijke kankersoort, wereldwijd en ook in Nederland. Toch krijgt de ziekte weinig aandacht. Er gaat ook veel minder onderzoeksgeld naar longkanker in vergelijking met bijvoorbeeld borstkanker. Hoe kan dat?
Dodelijke slachtoffers
Per jaar krijgen twaalfduizend mensen in Nederland longkanker en sterven er tienduizend mensen aan de ziekte. Er overlijden meer mensen aan longkanker dan aan borstkanker, prostaatkanker en darmkanker bij elkaar opgeteld. Vaak wordt de ziekte pas laat vastgesteld, als er al uitzaaiingen zijn, en genezing uitgesloten is.
De gemiddelde overlevingsduur na een longkankerdiagnose is 9 maanden, na 5 jaar is 85 procent overleden. Sinds 2007 eist longkanker meer dodelijke slachtoffers onder vrouwen dan borstkanker (longkanker jaarlijks 4.000, borstkanker 3.000)
Stigma
Van de meeste gevallen van longkanker (80 procent) is roken de oorzaak. Bij gelijke blootstelling aan kankerverwekkende stoffen krijgen vrouwen eerder longkanker dan mannen. Vrouwen zijn later gaan roken dan mannen en zijn nu bezig aan een ‘inhaalslag’.
Vanwege dat roken heerst er rond longkanker volgens artsen een groot stigma. Veel longkankerpatiënten hebben gerookt en voelen zich schuldig. Na de diagnose is de eerste vraag uit de omgeving vaak: “heb je gerookt?”
Het stigma zorgt ervoor dat patiënten de ziekte soms verhullen. Dit kan leiden tot isolatie en depressie. Volgens longarts Wanda de Kanter (AvL) is roken geen vrije keuze, en is het volkomen onterecht om te denken dat longkankerpatiënten zelf schuld hebben aan de ziekte. “De meeste rokers beginnen als kind, puber, dan praat je niet over vrije keuze. Roken is een ernstige ziekte, een verslaving,” aldus De Kanter.
Onderzoeksveld
KWF financiert de helft van het kankeronderzoek in Nederland. KWF laat Nieuwsuur weten dat zij op dit moment dertig onderzoeken naar longkanker financiert, voor een bedrag van bijna 12 miljoen euro. Dat is veel minder dan de 95 onderzoeken naar borstkanker: daar steekt het kankerfonds bijna 50 miljoen in.
KWF geeft de volgende verklaring voor dat verschil: “Er worden drie keer zoveel aanvragen ingediend bij KWF voor borstkanker dan voor longkanker. KWF krijgt vanuit minder onderzoeksinstellingen aanvragen voor longkanker dan voor borstkanker. Dit zou een aanwijzing kunnen zijn dat het onderzoeksveld voor longkanker veel kleiner is.”
Ook in de Verenigde Staten bestaat dat verschil. De federale overheid geeft aan kankeronderzoek, per kankerdode, voor longkanker: 1.450 dollar uit en voor borstkanker 20.802 dollar.
Lobby
Volgens de Groningse long-oncoloog Harry Groen (UMCG) is het al jaren zo dat longkankeronderzoek veel minder geld krijgt. Hij en ook longarts Wanda De Kanter denken dat dat mede komt door een ontbrekende patiëntenlobby. De twee patiëntenverenigingen voor longkanker zijn klein, hebben weinig leden, en een groot verloop.
“Het klinkt wellicht plat, maar de longkankerpatiënt leeft te kort om goed te kunnen lobbyen”, aldus Monique van Orden van het longkankerinformatiecentrum (LIC), een van de patiëntenorganisaties. Het LIC en Longkanker NL krijgen bij elkaar 80.000 euro subsidie per jaar. De borstkankervereniging krijgt daarentegen meer dan 1 miljoen euro subsidie op jaarbasis.
DNA-analyse
Long-oncoloog Groen ziet in de behandeling van longkanker wel lichtpunten. De laatste jaren is het namelijk mogelijk om via DNA-analyse longtumorweefsel te onderzoeken in het laboratorium.
Groen: “Voor ongeveer 30 procent van de patiënten biedt dat nu mogelijkheden. Zij hoeven dan geen chemo en krijgen gerichte medicatie waardoor ze waarschijnlijk toch weer een of twee jaar langer leven. Helaas is dit nog lang geen standaard zorgaanbod in elk ziekenhuis. Dat moet snel veranderen.”
9 Filmpjes
Om de zichtbaarheid van longkankerpatiënten te vergroten heeft longarts De Kanter, samen met collega Pauline Dekker, filmmaker Frans Bromet 9 filmpjes laten maken van longkankerpatiënten en/of hun nabestaanden. Ze willen zo het schuldgevoel en het stigma rond roken weghalen omdat het hier gaat om een ernstige verslaving. De schuld ligt volgens de longartsen bij de tabaksindustrie en de politiek.
De DVD zal op 4 februari, op Wereldkankerdag, worden afgeleverd bij het Kabinet en de Tweede Kamer. Ook komen de filmpjes online op de website van KWF en tabaknee.nl. Het filmproject is mogelijk gemaakt door de Muntendamprijs (50.000 euro) die beide artsen hebben gekregen voor hun activiteiten die kanker moeten voorkomen.
Bron:TabakNee
