PWC: Grote onzekerheden in jaarrekeningen ziekenhuizen

De omzetverantwoording in de jaarrekeningen 2013 van Nederlandse ziekenhuizen en universitaire medische centra (UMC) bevat grote onzekerheden. Als die onzekerheden blijven, kunnen accountants sectorbreed geen goedkeurende verklaring afgeven bij de jaarrekeningen. De omzet is niet goed in te schatten door diverse onzekerheden, zo bevestigen ook diverse partijen in het FD. Daarbij is het van belang om onderscheid te maken tussen de invloed van de bestrijding van zorgfraude en de complexiteit van financiering en facturatie.

PwC heeft in de zomer van 2013 al gewaarschuwd dat als de complexiteit van de financiering in de zorg niet snel wordt aangepakt de onzekerheden in de jaarrekeningen van 2013 groot zullen zijn. Dat was niet de eerste keer. De accountants die in de ziekenhuizen actief zijn, schreven eind 2011 al een brandbrief aan de NZa en later ook aan het Ministerie van VWS. In februari 2013 verscheen een ‘Audit Alert’ van de NBA voor de controles door accountants over 2012.

Terugwerkende kracht
De onzekerheden in de omzet vloeien nu onder andere voort uit een niet-sluitend facturatiesysteem met open normen die nog niet zijn ingevuld en nieuwe normen die met terugwerkende kracht zijn aangescherpt door de Nederlandse Zorgautoriteit. Daardoor kunnen facturen massaal gecorrigeerd of geweigerd worden door zorgverzekeraars. De jaarrekening geeft in dat geval geen getrouw beeld meer van de financiële positie van ziekenhuizen.

De facturatie staat onder extra toezicht vanwege de aanpak van ‘zorgfraude’. Maar het gebrek aan een heldere normstelling maakt de controle van ziekenhuizen op facturen complex en vergroot de onzekerheid voor belanghebbenden in de zorg. Niet elke onbegrijpelijke factuur is onjuist en niet elke onjuiste factuur is fraude.

Vorig jaar rode vlag
Ook vorig boekjaar was het opstellen en controleren van jaarrekeningen van ziekenhuizen een complexe exercitie (zie ook interessante links aan de rechterkant van deze tekst). Dankzij een Handreiking van de NZa over de ontbrekende normstelling hoe de omzet te berekenen, coulance op enkele aspecten en dankzij de dempende werking van schaduwbudgetten, aanneemsommen en plafondafspraken tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars was de omzet in de jaarrekening binnen bandbreedtes destijds nog bepaalbaar. Omdat de facturatie niet in die mate direct de omzet in de jaarrekening bepaalde, kon toen veelal nog tot een goedkeurende verklaring met een toelichtende paragraaf worden afgegeven bij de jaarrekening. Deze ‘rode vlag’ van de toelichtende paragraaf wees financiers, zoals banken en zorgverzekeraars op de complexiteit en inherente onzekerheden rond de omzetbepaling.

Naast de jaarrekening moeten ziekenhuizen zich ook verantwoorden over de facturenstroom en de juistheid daarvan. In het besloten verkeer tussen ziekenhuizen, verzekeraars en NZa werden al langer controleverklaringen met voorbehouden afgegeven bij de facturatieverantwoordingen, ingegeven door beperkingen in het landelijke systeem en de controleerbaarheid.

Situatie 2013 ernstiger
Over 2013 is volgens PwC, dat veel ervaring heeft in de ziekenhuisbranche, de situatie ernstiger. Zo werken veel onzekerheden van boekjaar 2012 door in boekjaar 2013 en is er wederom gebrek aan tijdig vastgestelde spelregels. Daarnaast kunnen ziekenhuizen en zorgverzekeraars niet uit de voeten met nieuwe registratienormen. Ook kan de naleving van met terugwerkende kracht werkende normen niet sluitend worden vastgesteld. Verder zijn er nog onopgeloste landelijke problemen uit het verleden, zoals de afwikkeling van transitiebedragen en oudere bekostigingsjaren.

Een ander verschil met vorig jaar is dat schaduwbudgetten, aanneemsommen en plafondafspraken niet meer dezelfde dempende werking hebben. Transitiebedragen die beoogden risico’s te dempen, zijn in 2013 eerder een extra onzekere balanspost geworden. Aanneemsommen zijn maar een deel van de omzet en plafondafspraken zijn minder overschreden omdat de productie(waarde) en prijzen in de sector dalen. Facturatie bepaalt dus veel directer de omzet in de jaarrekening

Al deze onzekerheden cumuleren, en leiden sectorbreed tot verklaringen met een beperking bij de ziekenhuizen. De accountant moet zo’n beperking geven als de juistheid en volledigheid van een deel van de bedragen in de jaarrekening niet kan worden vastgesteld.

Snel actie
De facturatie van ziekenhuizen is al jaren ingewikkeld. Dat komt mede door de overgang van de oude bekostigingsmethode naar de DOT-systematiek en prestatiebekostiging. PwC waarschuwt dat door ‘systeemfalen’ het vertrouwen in de sector en de financierbaarheid ervan snel kan afnemen. In een veel te complex systeem met open normen die achteraf ingevuld en vastgesteld worden, zal de zweem van zorgfraude nooit verdwijnen. Dat is vanuit maatschappelijk oogpunt een slechte zaak. Daarnaast nemen de zorgkosten toe als ziekenhuizen als gevolg van het uitblijven van een goedkeurende verklaring worden geconfronteerd met hogere kapitaallasten.

PwC pleit voor snelle actie van alle betrokken partijen om transparantie in de omzetverantwoording van ziekenhuizen en UMC’s te verbeteren. Dat kan middels een sectorbreed programma dat a priori normen stelt, deze zorgvuldig en toetsbaar inregelt en de enorme complexiteit en subjectiviteit uit de spelregels haalt. ‘Correct declareren’ met de integriteit die past bij de maatschappelijke verantwoordelijkheid, maar wel op basis van vooraf bekende, voor betrokkenen werkbare én toetsbare normen. PwC is volledig bereid om mee te denken over oplossingen voor de ontstane situatie.

Bron: PWC

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.