Open MRI scanner heeft geen meerwaarde bij hersenoperatie

hersentumor1Een specifieke MRI-scanner die wordt gebruikt op de operatiekamer blijkt geen toegevoegde waarde te hebben bij de operatie van kwaadaardige hersentumoren. Dat blijkt uit promotieonderzoek van neurochirurg Pieter Kubben van Maastricht UMC+. De open MRI-scanner is zodanig ontworpen dat tijdens operaties scanbeelden gemaakt kunnen worden, maar heeft dus geen meerwaarde ten opzichte van traditionele technieken.

In 2005 is een dergelijke open, (ultra)lage veldsterkte  MRI scanner (iMRI) geïnstalleerd op de operatiekamers van het Maastricht UMC+. Het promotieonderzoek van Pieter Kubben is een evaluatie van het gebruik van het apparaat bij het chirurgisch verwijderen van kwaadaardige tumoren uit de hersenen, zogenoemde glioblastomen.

Verwijderen tumoren
Bij het beoordelen in hoeverre chirurgisch tumorverwijdering succesvol is, wordt gekeken naar de hoeveelheid resttumor die overblijft. In het geval van gliobastomen is deze beoordeling echter niet altijd betrouwbaar, omdat het zeer onduidelijk is waar de grens van het (kwaadaardige) tumorweefsel ligt. “Je probeert een donkere wolk die in een mistbank gehuld is te verwijderen, maar je weet niet goed waar de donkere wolk eindigt en waar de mist begint,” licht Kubben toe. “Er is niets of niemand die die grens tijdens of na de operatie helder aan kan geven.” De open MRI-scanner zou daar verandering in moeten brengen.

Navigatie
De scanner zou er toe bijdragen dat er tijdens de operatie goed genavigeerd kan worden in het operatiegebied. Dit blijkt tegen te vallen doordat er tijdens de operatie allerlei structuren en omstandigheden veranderen. Daardoor is het onduidelijk waar de beelden die verkregen worden precies van zijn. “Het is werk in uitvoering en het verleggen van de wegen wordt niet altijd goed zichtbaar in de routeplanner” zegt Kubben. Er is tevens maar een beperkte relatie tussen het beeld op de MRI scan en de uiteindelijke  aanwezigheid van kwaadaardige cellen. Het kan best wel zijn dat andere manieren van beeldvorming van de tumoren, bijvoorbeeld een PET-scan, veel adequater zijn en een realistischer beeld geeft van de situatie.

Onderzoeksresultaten
Al deze bezwaren zorgen ervoor dat  de onderzoeker concludeert dat de open MRI-scanner niet als bewezen effectiever kan worden gezien dan de standaardbehandeling bij de chirurgische verwijdering van een glioblastoom. Kubben: “Ik was zelf ook verbaasd over het resultaat en het was tegen mijn oorspronkelijke verwachtingen in. Hoewel het apparaat geen aantoonbaar beter resultaten oplevert en het  niet efficiënter is, wil dat niet zeggen dat het niet meer wordt gebruikt.” concludeert de onderzoeker. “Het is goed mogelijk dat bij andere ingrepen de MRI-scanner wel van toegevoegde waarde is, maar er is onderzoek voor nodig om dat te testen op doeltreffendheid en doelmatigheid. Wij kunnen  met de resultaten van dit onderzoek echter niet aanraden het apparaat aan te schaffen voor gebruik bij neurochirurgische verwijderen van gliobastomen.”

Pieter Kubben is op het onderzoek gepromoveerd op 6 februari 2014. Het onderzoek is beschikbaar als PDF, EPUB en iBooks format, en kan o.a. via iTunes gedownload worden. Het is te lezen op elke computer (incl tablets en smartphones). URL: http://kubben.nl/phd

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen