Therapietrouw achilleshiel voor COPD-patiënt
Array
COPD-patiënten die zich minder goed aan hun medicatie houden, hebben een slechtere longfunctie, worden vaker in het ziekenhuis opgenomen, hebben een slechtere kwaliteit van leven, een lagere arbeidsproductiviteit en ook een lagere levensverwachting. Dat blijkt uit de analyse van een groot aantal wetenschappelijke publicaties, die deze maand is gepubliceerd in het tijdschrift Respiratory Medicine. “Dit betekent natuurlijk niet dat het dus ‘eigen schuld’ is van de patiënten”, zegt dr. Niels Chavannes, huisarts en associate professor aan het Leids Universitair Medisch Centrum en een van de auteurs van deze literatuurstudie.
“Het betekent wel dat we als hulpverlener nog beter uit moeten leggen waar de medicatie goed voor is, en wat patiënten er daadwerkelijk van kunnen verwachten”,
Voor het onderzoek werden twaalf grote onderzoeken geanalyseerd op een eventuele relatie tussen therapietrouw en zowel de medische als de economische resultaten. Uit dat onderzoek blijkt onder meer dat de totale kosten van de gezondheidszorg hoger worden wanneer COPD-patiënten zich slechter aan hun voorgeschreven medicatie houden. Daarbij hebben ze ook meetbaar meer verlies van arbeidsproductiviteit.
Kwaliteit van leven
De kwaliteit van leven was gemiddeld genomen beter onder de mensen die zich beter aan hun therapie houden. Toch kwam daar een wisselend beeld naar voren. Sommige studies zagen juist een bétere kwaliteit van leven onder de mensen met een slechtere therapietrouw. “Dat kan wellicht komen doordat mensen soms hun medicatie minder trouw gaan gebruiken wanneer ze een tijd lang weinig klachten hebben ervaren”, aldus Chavannes.
Lagere levensverwachting
Van de twaalf onderzochte studies keken twee ook naar de levensverwachting. Eén vond een meetbaar effect van slechte therapietrouw op de levensverwachting. Het viel daarbij op dat ook de patiënten die zich beter aan een placebotherapie hielden een betere levensverwachting hadden. De auteurs veronderstellen dat dit komt omdat mensen die zich beter aan welke therapie dan ook houden, hoe dan ook een gezondere levensstijl hebben.
Schuld
De resultaten van dit onderzoek laten zien dat er betere voorlichting moet komen bij het verstrekken van ingewikkelde medicatie voor COPD-patiënten, zegt Chavannes: “Een veelgenoemd probleem is het oerwoud van verschillende puffertjes. We denken ook dat het glashelder moet zijn wat iemand van een medicijn kan verwachten. Sommige medicatie helpt wél bij het verminderen van de kans op ‘longaanvallen’, maar dat voel je niet dagelijks op je luchtwegklachten. Als dat niet duidelijk wordt gemaakt, raken mensen teleurgesteld en zullen ze de medicijnen minder trouw gaan gebruiken.”
Geïntegreerde aanpak
Het wetenschappelijk tijdschrift Thorax publiceerde deze maand ook een zogenoemde Cochrane-review, een gezaghebbend literatuuroverzicht, rond de waarde van integraal ziektemanagement bij de aanpak van COPD. Uit dat onderzoek blijkt dat COPD-patiënten baat hebben bij een integrale aanpak van hun ziekte. Een therapie op basis van zowel medicatie als voeding en leefstijl, begeleid door artsen, verpleegkundigen en fysiotherapeuten, biedt patiënten een betere kwaliteit van leven, betere fysieke prestaties en minder langdurige longaanvallen. “Wanneer mensen de verantwoordelijkheid nemen om hun eigen gedrag aan te passen, krijgen ze daarmee ook weer controle over hun leven, en het omgaan met ziekte. Meestal gaat het dan ook weer beter met de therapietrouw”, stelt Chavannes.
