Aderverkalking beter onder controle
ArrayEen schadelijke vorm van aderverkalking lijkt in Nederland steeds minder voor te komen. Dat concluderen wetenschappers van het UMC Utrecht na een grootschalig onderzoek onder patiënten. De uitkomsten van het Utrechtse onderzoek worden binnenkort gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Circulation.
Klik op afbeelding om te vergroten
Bron: UMC Utrecht
Instabiele plaques
Aderverkalking doet een bloedvat dichtslibben en kan daardoor een hart- of herseninfarct veroorzaken. Zo’n dichtslibbing – ook wel plaque genoemd – kan stabiel zijn of instabiel (deze laatste hebben een grotere kans dat er stukjes loslaten die verder op in de bloedbaan afsluitingen veroorzaken). Vooral instabiele plaques geven daarom een hoog risico op een herseninfarct of hartinfarct. Stabiele plaques kunnen ook een afsluiting van de bloedvaten veroorzaken, maar dit gaat meestal gepaard met minder schade aan hart en hersenen. Tijdens het onderzoek van het UMC Utrecht vonden de wetenschappers bij de patiënten met verloop van tijd steeds minder instabiele plaques en juist vaker stabiele plaques.
Twijfel
De veranderingen in de afgelopen 10 jaar waren zó groot dat de wetenschappers in het begin twijfelden aan hun resultaten. Onderzoeksleider en hoofd van de afdeling Experimentele Cardiologie van het UMC Utrecht prof. Gerard Pasterkamp: “We dachten eerst dat er een fout in onze gegevens moest zitten, maar dat bleek niet het geval. Alle controles lieten zien dat de uitkomsten toch écht kloppen. Het lijkt er dan ook op dat de meer gevaarlijke vorm van aderverkalking in Nederland aan terrein verliest.”
Rookverbod
De oorzaak van deze verandering richting meer stabiele plaques is nog onduidelijk maar de artsen denken dat het samengaat met enerzijds het verbeteren van de zorg en anderzijds preventieve maatregelen tegen aderverkalking, zoals het gebruik van cholesterolverlagers en bloeddrukverlagers. Ook kan de invoering van het rookverbod in openbare ruimtes invloed hebben gehad op de bevindingen.
Mysterie
Het Utrechtse onderzoek krijgt veel aandacht van collega’s uit het buitenland. In landen als de Verenigde staten en Engeland is al jaren sprake van een afname van het aantal ernstige herseninfarcten en ook het aantal dodelijke hartinfarcten lijkt in de Westerse wereld af te nemen. Tot nog toe kon slechts worden gegist naar het mechanisme achter deze afnames. Het Utrechtse onderzoek waarin een trend naar meer stabiele plaques wordt gevonden lijkt een belangrijk deel van het mysterie te hebben ontrafeld.
Scherp blijven
Toch is het nog veel te vroeg om de vlag uit te hangen, vindt prof. F. Moll, hoofd van de afdeling Vaatchirurgie in het UMC Utrecht. “Zo zien we bijvoorbeeld dat er relatief steeds meer vrouwen aan aderverkalking lijden. En ook de enorme toename van overgewicht en diabetes kan in de toekomst voor een terugval zorgen in deze positieve ontwikkeling. We moeten dus scherp blijven en zeker niet achterover gaan leunen.”
Referentie:
Lammeren GW van, Ruijter HM den, Vrijenhoek JEP, Laan S van der, Velema E, Vries JPM de, Kleijn DPV de, Vink A, Borst GJ van de, Moll FL, Bots ML, Pasterkamp G. Time dependent changes in atherosclerotic plaque composition in patients undergoing carotid surgery. Circulation 2014, in press.
Bron: UMC Utrecht
