Mucositis in plaats van neutropenie bepaalt risico op bacteriëmie

stamcelHet risico op bacteriëmie bij patiënten die met chemotherapie worden behandeld voorafgaand aan een stamceltransplantatie, wordt niet zozeer bepaald door lage aantallen neutrofielen maar meer door het optreden van gastro-intestinale mucositis. Dat melden Nijmeegse onderzoekers in Transplant Infectious Disease (2014; epub 13 maart). Met dit inzicht wordt het misschien mogelijk om gerichter te behandelen met antibiotica.

Bij patiënten die voorafgaand aan een stamceltransplantatie worden behandeld met chemotherapie komt neutropenie frequent voor. Dat kan gevaarlijk zijn, omdat sinds de jaren 60 van de vorige eeuw bekend is dat bij neutropenie koorts het enige symptoom is van een infectie. Patiënten worden daarom bij het optreden van koorts, ofwel febriele neutropenie, direct behandeld met antibiotica. Er werd wel gedacht dat het infectierisico met name was gerelateerd aan het optreden van neutropenie, maar recentelijk zijn er aanwijzingen gekomen dat gastro-intestinale mucositis – ontstekingsreacties in het maag-darmkanaal – hierbij een belangrijke rol speelt.

Alexandra Herbers en collega’s (Radboudumc) onderzochten deze hypothese door 2 patiëntencohorten te monitoren op het voorkomen van mucositis, neutropenie en het voorkomen van bacteriën in de bloedbaan. Eén cohort werd behandeld met een myeloablatief regime dat leidde tot gastro-intestinale mucositis, een ander met een niet-myeloablatief regime dat niet gepaard ging met deze bijwerking.

In beide groepen kwam ernstige neutropenie voor. Hoewel de neutropenie significant langer duurde in de groep die de niet-myeloablatieve behandeling had gekregen, kwam in deze groep minder bacteriëmie voor dan in de groep behandeld met het myeloablatieve regime, respectievelijk bij 2 van de 19 patiënten en bij 8 van de 18. Daarbij ging de myeloablatieve behandeling veelvuldig gepaard met ontstekingsreacties, terwijl die slechts beperkt werden gezien bij de niet-myeloablatieve behandeling.

Testen op de aanwezigheid van gastro-intestinale mucositis – met citrullinebepalingen – is mogelijk behulpzaam bij het beslissen over behandeling met antibiotica bij stamceltransplantatiepatiënten, concluderen Herbers et al.

Bron: NTvG/Twan van Venrooij

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen