Zorgverzekeraars zijn aanbestedende dienst
De voorzieningenrechter Zeeland-West-Brabant heeft met het vonnis van 19 juni 2014 heeft aanbestedingen in de zorg op de kop gezet. Zorgverzekeraars zijn publiekrechtelijke instellingen en daarom aanbestedende diensten, zo stelt de voorzieningenrechter van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant in de zaak van de Amerikaanse leverancier van materialen voor stomapatiënten, Hollister tegen CZ. Het systeem van financiering onder de Zorgverzekeringswet is voor de voorzieningenrechter reden om private zorgverzekeraars te beschouwen als aanbestedende dienst. Inkoop van zorg door zorgverzekeraars is dientengevolge onderworpen aan de Aanbestedingswet 2012.
De rechterlijke uitspraak kan zeer grote gevolgen hebben voor de selectieve inkoop door alle zorgverzekeraars. Selectief inkopen moet dan altijd beargumenteerd worden en transparant zijn, met vermelding van de reden waarom bepaalde zorg wel of niet is gecontracteerd.
In de zaak van Hollister en CZ stelt de rechter dat de keuze voor één leverancier in strijd is met de Aanbestedingswet (Aw). De rechter motiveert het vonnis aldus: ‘Omdat CZ voor meer dan de helft door de staat wordt gefinancierd is de conclusie dat CZ moet worden aangemerkt als een publiekrechtelijke instelling en daarmee als aanbestedende dienst in de zin van artikel 1.1 Aw. Dit heeft tot gevolg dat bepalingen van deze wet op CZ van toepassing zijn. De voorzieningenrechter heeft in zijn oordeelsvorming onder meer nationale wetgeving, uitspraken van de Europese rechter, en het systeem van zorgverlening in Nederland betrokken.
CZ gaat tegen de uitspraak in beroep. Maar totdat een hogere rechter met een eventueel ander oordeel komt, zijn zorgverzekeraars in Nederland aanbestedende diensten en kunnen ziekenhuizen en andere zorgaanbieders gemakkelijker dan nu keuzes van verzekeraars aanvechten. Als de uitspraak overeind blijft zal dat vooral goed uitpakken voor zorgaanbieders; het speelveld tussen verzekeraars en aanbieders zal dan helemaal veranderen.
Trendbreuk met Hoge Raad