Rathenau Instituut: Ontwikkel keurmerk voor coachingsapps

En maak duidelijk wat er met de persoonlijke gegevens gebeurt die de e-coach verzamelt, en welk verdienmodel de aanbieder hanteert.
Er is geen garantie dat e-coaches, apps en draagbare apparaatjes die mensen adviezen geven, betrouwbaar zijn. Bij adviserende apps is meestal niet duidelijk op welke informatie de adviezen zijn gebaseerd. Ook is voor gebruikers vaak niet transparant hoe een app gefinancierd wordt en hoe er geld mee verdiend wordt. Ook is de privacy van de gebruikers onvoldoende geborgd. Dat concludeert het Rathenau Instituut in het rapport “Eerlijk advies. De opkomst van de e-coach”, dat vandaag verschijnt. Het instituut pleit voor een keurmerk, meer transparantie en inzicht in de verdienmodellen.

Het Rathenau Instituut heeft gekeken naar apps op het gebied van gezondheid, duurzaamheid en stress, naar digitale huishoudboekjes en naar sociale coaches: apps die tips geven voor de omgang met andere mensen. Deze apps kunnen een waardevolle aanvulling zijn op menselijke coaches: zo zijn ze 24 uur per dag beschikbaar en kunnen ze het bijhouden van gegevens makkelijker maken. Maar menselijke coaches hebben vaak beroepscodes waaraan ze moeten voldoen en waarin deskundigheid, respect voor privacy en autonomie en integriteit centraal staan. Deze codes gelden niet voor de adviezen van apps. Dat maakt het voor gebruikers onduidelijk hoe betrouwbaar de adviezen van digitale coaches zijn. Onduidelijk is bijvoorbeeld hoe betrouwbaar de meetgegevens zijn. Ook is vaak onhelder hoe goed de privacy van de gebruikers geregeld is en of hun gegevens bijvoorbeeld kunnen worden doorverkocht.
De onderzoekers van het Rathenau Instituut stellen dat bedrijven onderling afspraken moeten maken over kwaliteitscriteria voor apps en een branchekeurmerk moeten ontwikkelen. Zo’n keurmerk geeft gebruikers eenduidige informatie over wat de e-coach kan en op basis van welke informatie het advies tot stand komt. Ook moet voor gebruikers duidelijker worden wat er met de persoonlijke gegevens gebeurt die de e-coach verzamelt en welk verdienmodel de aanbieder hanteert. Bij integere e-coaches krijgen gebruikers daarnaast inzicht in de beïnvloedingstechnieken worden toegepast, zodat de autonomie van gebruikers wordt gerespecteerd.
Verder vraagt het Rathenau Instituut toezichthouders Autoriteit Consument en Markt (ACM) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) onderzoek te doen naar de verdienmodellen van e-coaching apps. Voor gebruikers is vaak niet duidelijk met hoeveel partijen ze eigenlijk in zee gaan door het gebruik van een enkele app en wat die partijen met hun data doen. De aanbevelingen van het Rathenau Instituut zijn erop gericht blijvend helderheid te bieden, ook als algemene voorwaarden wijzigen of als een app wordt overgenomen door een ander bedrijf.

Over het onderzoek

De bundel ‘Eerlijk Advies’ is tot stand gekomen onder redactie van het Rathenau Instituut met bijdrage van experts op de onderzochte gebieden: gezondheid, duurzaamheid, financiën, sociaal gedrag en stress.

Over het Rathenau Instituut

Het Rathenau Instituut stimuleert de publieke en politieke meningsvorming over wetenschap en technologie. Daartoe doet het instituut onderzoek naar de organisatie en ontwikkeling van het wetenschapssysteem, publiceert het over maatschappelijke effecten van nieuwe technologieën, en organiseert het debatten over vraagstukken en dilemma’s op het gebied van wetenschap en technologie.

Lees het volledige persbericht

Kool, L., J. Timmer en R. van Est (red.), Eerlijk advies. De opkomst van de e-coach. Den Haag, Rathenau Instituut 2014.

Gastblog