UMCG neemt orgaanperfusiekamer in gebruik; organen lager in goede conditie

Het UMC Groningen Transplantatiecentrum bewaart donororganen voor transplantatie voortaan in een speciaal hiervoor toegeruste orgaanperfusiekamer. In deze ruimte worden donororganen in perfusiemachines continu gespoeld met zuurstofrijke vloeistof en voedingsstoffen. De organen kunnen hierdoor niet alleen beter bewaard, maar ook verbeterd worden. Dit leidt ertoe dat het aantal donoren kan worden vergroot, doordat meer organen geschikt kunnen worden gemaakt voor transplantatie. Ook de slagingskans van een transplantatie kan hiermee worden vergroot. Het UMCG is het eerste transplantatiecentrum in Nederland en één van de eerste in de wereld met deze voorziening.

In de zogenoemde ‘Organ Preservation & Resuscitation’-unit op het operatiecentrum kunnen tegelijkertijd vier donororganen in vier perfusiemachines worden bewaard. In de machines worden de organen gedurende enkele uren voor de transplantatie continu gespoeld met zuurstofrijke vloeistof en voedingsstoffen. De organen kunnen daarbij ook worden verwarmd. Uit jarenlang onderzoek is gebleken dat met deze methode de kwaliteit van organen als longen, lever en nieren beter in stand wordt gehouden en zelfs kan verbeteren.

De orgaanperfusiekamer (Organ Preservation & Resuscitation-unit) van het UMCG. Foto: Henk Veenstra

De orgaanperfusiekamer (Organ Preservation & Resuscitation-unit) van het UMCG.
Foto: Henk Veenstra

Preservatie en kwaliteit
Tot op heden werden donororganen na uitname eenmalig uitgespoeld met koude, zuurstofloze vloeistof en vervolgens op ijs bewaard. Deze ‘cold storage’ zorgt ervoor dat de stofwisseling van het orgaan bijna volledig stil komt te liggen en het orgaan kan ‘overleven’ zonder dat het zuurstof krijgt toegediend. Gedurende deze preservatietijd gaat de kwaliteit van het orgaan echter achteruit, waardoor het risico bestaat dat deze na transplantatie minder goed functioneert. Ook hebben steeds meer donoren aandoeningen als diabetes en overgewicht. De organen van deze donoren zijn hierdoor van mindere kwaliteit. Toch is het belangrijk dat ook deze organen worden gebruikt voor transplantatie, omdat er nog altijd een tekort aan donororganen is.

Beter functioneren
Met machinale perfusie kan de preservatie en de kwaliteit van donororganen worden verbeterd. Tijdens het overlijdensproces komen er bijvoorbeeld ontstekingsbevorderende stoffen vrij die de longen aantasten. Er ontstaan dan vochtophopingen (oedeem) in de longen die na transplantatie de opname van zuurstof en de afgifte van kooldioxide belemmeren. Hierdoor moeten soms donorlongen worden afgewezen die gezond waren, maar door het overlijdensproces ongeschikt worden voor transplantatie. Met machinale perfusie kan het vocht uit de longen worden gehaald, waardoor deze toch geschikt worden voor transplantatie.

Bij sommige donoren, die zijn overleden na een hartstilstand, kunnen organen schade oplopen doordat de bloedcirculatie is gestopt. In het geval van de nieren kan dit betekenen dat de ontvanger na transplantatie nog een tijdje moet dialyseren. Met machinale perfusie is de kans groot dat de nieren het na transplantatie direct goed doen en dialyse niet nodig is. Ook bij levers biedt machinale perfusie verbetering. Patiënten die een lever hebben ontvangen van een hartdode donor krijgen na transplantatie vaak galwegproblemen. Door het toevoegen van zuurstof aan de donorlever via perfusie kan dit worden verminderd.

Van onderzoek naar klinische praktijk
Het UMCG doet al jarenlang onderzoek naar nieuwe bewaartechnieken voor donororganen. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van innovatieve producten, zoals zuurstofrijke machinale perfusiesystemen. Per orgaan verschilt de te gebruiken techniek en het stadium waarin de ontwikkeling zich daarvan bevindt. In 2013 had het UMCG twee primeurs met nieuwe technieken, waarmee respectievelijk afgekeurde donorlongen geschikt voor transplantatie werden gemaakt en uitgenomen donorlevers op lichaamstemperatuur in leven werden gehouden. In de orgaanperfusiekamer worden deze nieuwe technieken nu in de klinische praktijk gebruikt.

Sinds 2013 heeft het UMCG in pilotstudies in totaal 26 transplantaties uitgevoerd bij patiënten met donorlongen, -levers en -nieren die met machinale perfusie zijn behandeld. Omdat de ontwikkeling en toepassing van machinale perfusie per donororgaan verschilt, worden nog niet alle donororganen standaard met machinale perfusie behandeld. Voor nu geldt dat longen met bepaalde indicaties (waaronder longoedeem) voor transplantatie met machinale perfusie worden behandeld in de orgaanperfusiekamer in het UMCG.

Voor donorlevers en -nieren geldt dat de komende tijd gerandomiseerd onderzoek met controlegroepen (RTC’s) wordt uitgevoerd met (afgekeurde) donorlevers en -nieren om de resultaten van transplantatie verder te optimaliseren. Ook deze donororganen worden bewaard in de orgaanperfusiekamer. De verwachting is dat door machinale perfusie meer transplantaties met donororganen kunnen plaatsvinden. Voor de longen betekent dit dat het gemiddeld aantal longtransplantaties per jaar in Nederland (70) kan toenemen met 10 tot 20 transplantaties.

Bron: UMCG

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen