Resistentie van ESBL-bacteriën neemt wereldwijd toe

Doordat antibiotica te vaak of onjuist worden gebruik zijn steeds meer bacteriesoorten er ongevoelig voor geworden. Dit is ook het geval bij ESBL-producerende bacterie?n (extended- spectrum ?-lactamase (ESBL) producerende Enterobacteriaceae). Enterobacteriaceae komen van nature voor in de menselijke darm, maar kunnen ook infecties veroorzaken. Deze bacterie?n zijn echter steeds vaker resistent tegen belangrijke antibiotica waardoor het steeds lastiger wordt om zieke patie?nten te behandelen.

ESBL-producerende bacterie?n staan centraal in het proefschrift van Ilse Overdevest, arts- microbioloog bij PAMM.

Opsporen en type bepalen
In haar proefschrift beschrijft Ilse Overdevest de uitdagingen die gepaard gaan met de detectie en typering van ESBL-bacterie?n. Snelle en precieze opsporing en typering van de bacterie?n is belangrijk voor infectiepreventie maatregelen, om de juiste antibiotische therapie in te zetten en voor onderzoek naar de oorzaken van de toename van resistente bacterie?n. Ilse Overdevest heeft een aantal methoden onderzocht en komt tot de conclusie dat screeningsagars (met name de EbSAagar en Micro-Array (Check-Points) nuttige methoden zijn bij het zoeken naar ESBL-bacterie?n.

Algemene bevolking
ESBL-bacterie?n zijn niet alleen een probleem binnen ziekenhuizen maar ook in de algemene bevolking. Dit blijkt uit een survey binnen het promotieonderzoek waarin feces van huisartsenpatie?nten werd gescreend op ESBL. Hiervan bleek 10% positief. Dit geeft aan dat ook in Nederland dragerschap van de ESBL-bacterie voorkomt in de algemene bevolking.

Kippenvlees is vaak besmet met ESBL-producerende bacterie?n, dit is het geval bij 80% van het onderzochte kippenvlees. De bacterie?n gevonden op het kippenvlees zijn in veel opzichten vergelijkbaar met de bacterie?n die infecties veroorzaken bij mensen. Dit toont aan dat er een relatie is tussen ESBL in kippenvlees en dragerschap en infecties bij de mens.

Er zijn bepaalde typen ESBL-bacterie?n die zich zo? goed hebben aangepast aan de mens dat ze “bij ons horen”. Ze kunnen de menselijke darm gedurende jaren koloniseren. Dit type ESBL-bacterie, de ST131 E. coli, heeft zich wereldwijd verspreid. Het is lang onduidelijk geweest waarom dit type zo succesvol is en wereldwijd veel gezien wordt. De studie van Ilse Overdevest laat zien dat langdurig dragerschap waarschijnlijk de succesfactor is.

Bestaande middelen werken niet meer
Resistentie ontstaat door het gebruik van antibiotica. Het gevolg is dat antibiotica niet meer helpen en artsen moeten uitwijken naar andere middelen om infecties te bestrijden. Echter, het is niet de verwachting dat er op korte termijn nieuwe geschikte antibiotica worden ontwikkeld. Uiteindelijk betekent dit dat ziektes die we nu makkelijk kunnen genezen weer levensbedreigend worden. Daarom moeten we zuinig en doelmatig omgaan met de antibiotica die we nu hebben zodat we infecties kunnen blijven behandelen in afwachting van nieuwe antibiotica.

Common goods
Toch worden antibiotica veelvuldig ingezet. Dit kan het beste verklaard worden door de theorie van de “common goods”: antibiotica zijn goedkoop en voor iedereen toegankelijk. Mensen willen antibiotica gebruiken als ze ziek zijn in de hoop dat ze snel weer beter zijn. Zelfs als antibiotica niet perse nodig zijn om beter te worden. In de veterinaire sector is het in het belang van de boer om zijn dieren antibiotica te geven aangezien zieke dieren niet verkocht kunnen worden.

Maar hoe meer antibiotica we gebruiken, hoe sneller resistentie ontstaat. En dan heeft niemand meer iets aan antibiotica.

Wereldwijd zorgvuldig omgaan met antibiotica, zowel in de humane als in de veterinaire sector, is dus van essentieel belang om resistentieontwikkeling tegen te gaan.

Over Ilse Overdevest
Ilse Theresia Maria Alida Overdevest werd geboren op 9 december 1981 in Rotterdam. In 2000 behaalde ze haar VWO-diploma cum laude aan de Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur. Daarna vertrok zij naar Maastricht, alwaar zij in 2004 haar doctoraal diploma cum laude behaalde, en in 2006 de artsentitel verkreeg. Na 1,5 jaar als ANIOS interne geneeskunde te hebben gewerkt in het Ma?xima Medisch Centrum in Veldhoven, begon zij in 2008 aan de opleiding Medische Microbiologie. Onder leiding van Prof. Dr. J.A.J.W. Kluytmans begon zij tijdens haar opleiding met haar promotie onderzoek naar ESBL-producerende Enterobacteriaceae. Na afronding van haar opleiding in november 2014 is zij gaan werken als arts-microbioloog bij stichting PAMM in Veldhoven en is verbonden aan het Catharina ziekenhuis in Eindhoven.

Ilse Overdevest promoveert op woensdag 8 april 2015 om 11.45 uur in de aula van de Vrije Universiteit Amsterdam op haar proefschrift ‘Extended-spectrum ?-lactamase producing Enterobacteriaceae’.

Bron: Stichting PAMM

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.