Ziekenhuizen behandelen steeds minder patiënten

Jaarverslagenanalyse: meeste ziekenhuizen schrijven nog zwarte cijfers in 2014 ondanks toenemende kosten
Aan de jarenlang stijgende zorgconsumptie van patiënten in ziekenhuizen lijkt een einde gekomen. In 2014 daalde opnieuw het aantal patiënten dat een ziekenhuis bezocht, zowel bij klinische opnamen (- 3,7 procent), als de eerste polibezoeken (- 11,5 procent). Ook in 2013 was er al sprake van een aanzienlijke afname van het aantal patiënten (-9,4 procent). Ondanks de terugloop in patiënten schreven de meeste ziekenhuizen vorig jaar nog wel zwarte cijfers. Het rendement daalde wel, doordat de bedrijfslasten van ziekenhuizen harder stegen dan de omzet, onder andere door een toename van de behandelkosten. De kwetsbaarheid van ziekenhuizen neemt toe: een kwart van de ziekenhuizen heeft een lagere liquiditeitsratio dan de noodzakelijke 1,0. Dit blijkt uit een eerste analyse van jaarverslagen over 2014, de jaarlijkse thermometer van de zorg door Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg, en Verstegen accountants en adviseurs. De cijfers zijn gebaseerd op de jaarcijfers van het gros van de Nederlandse ziekenhuizen (94) die beschikbaar zijn via DigiMV.

sterftecijfersVoor het tweede jaar op rij is er sprake van een daling van het ziekenhuisbezoek, zowel van patiënten die worden opgenomen als patiënten die komen voor een polibezoek. Een verklaring voor deze daling is de verminderde zorgvraag door het hogere eigen risico. Een andere oorzaak is de zogeheten substitutie, enerzijds worden steeds vaker delen van de zorg ondergebracht bij huisartsen, anderzijds blijken patiënten steeds vaker een private kliniek (ZBC) te verkiezen boven een bezoek aan een ziekenhuis. Inmiddels daalt ook de beddencapaciteit van ziekenhuizen. De onderzochte ziekenhuizen hebben gezamenlijk 32.743 bedden: dit is 2,8 procent minder dan in 2013 toen de beddencapaciteit ook al daalde (- 2,5 procent). Opvallend is wel dat de gemiddelde ligduur weer is toegenomen van 5,2 naar 5,4 dagen.

Hogere reserves
Ondanks het dalende aantal patiënten nam de omzet van de ziekenhuizen met 1,6 procent toe. De bedrijfslasten (personeel, inkoop) stegen echter in 2014 met 2%. De netto financiële resultaten dalen dan ook van 2,4 procent in 2013 naar 2,1 procent in 2014. Het resultaat is positief beïnvloed door extra vergoedingen ter waarde van € 93 miljoen in het kader van de transitieregeling 2012 – 2013. Ziekenhuizen houden nadrukkelijk rekening met slechtere tijden en hebben daarom de positieve resultaten veelal gebruikt om hun reserves verder op peil te brengen. Dankzij de positieve resultaten is de vermogenspositie in 2014 verbeterd van gemiddeld 21,3 procent in 2013 naar 23 procent in 2014. Veertien van de 94 onderzochte ziekenhuizen hebben echter minder reserves dan de gangbare norm van 15 procent.
Een kwart van de ziekenhuizen heeft een liquiditeitsratio lager dan de wenselijke 1,0. Voor alle ziekenhuizen samen is de liquiditeit, de mate waarin aan de betalingsverplichtingen op korte termijn kan worden voldaan, het afgelopen jaar iets verbeterd van 1,1 naar 1,2. Veel ziekenhuizen hebben echter nog een flink deel met onderhanden werk uit DBC’s open staan. Dit legt een permanent beslag op de liquiditeit. In 2014 staat een DBC nog maximaal 1 jaar open, in 2015 wordt die termijn 120 dagen. Dat zal de liquiditeit positief beïnvloeden.  Ziekenhuizen zijn hierdoor voor de liquiditeit steeds vaker afhankelijk van de bevoorschotting door zorgverzekeraars.

Behandelkosten nemen toe
De totale inkoopuitgaven van de 94 onderzochte ziekenhuizen bedroegen in 2014 € 10,3 miljard. Daarmee is deze uitgavenpost bijna net zo omvangrijk als de uitgaven aan personeel (€ 10,7 mld). De inkoopuitgaven daalden vorig jaar licht met -0,4 procent als gevolg van dalende investeringen in bedrijven en gebouwen, technische installaties en andere vaste bedrijfsmiddelen. Uitgaven aan huur en leasing namen daarentegen met + 7,5 procent sterk toe. Ziekenhuizen lijken scherpere keuzes te maken tussen eigendom of voor langere tijd huren of leasen van bedrijfsmiddelen.
Ook de behandelkosten zijn vorig jaar opnieuw gestegen. In totaal bedroegen de patiënt- en bewonersgebonden kosten in 2014 € 4,0 miljard. In 2014 stegen deze kosten met + 4,8 procent net als in de voorgaande jaren harder dan de bedrijfsopbrengsten. Uit de analyses van Intrakoop blijkt dat hiervan circa 65 procent wordt uitgegeven aan kosten voor behandeling, waarvan een fors deel, 58 procent, voor rekening komt van medicijnen (inclusief bestralingsmiddelen en dialysebenodigdheden). De stijging van de kosten voor dure geneesmiddelen en de maatregelen waarbij extramurale geneesmiddelen worden overgeheveld vanuit het geneesmiddelenvergoeding-systeem (GVS) naar de ziekenhuiszorg, hebben waarschijnlijk bijgedragen aan de toename van de patiëntgebonden kosten.

Bron: Intrakoop

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen