Kankerpatiënt in Afrika vaak de dupe van corruptie

De medische zorg in Afrika heeft veel last van corruptie. De beste artsen en verpleegkundigen verlaten onder werktijd een overheidsziekenhuis om – veel beter betaald – te werken in een privékliniek. Het gevolg: patiënten krijgen ondermaatse zorg en worden zelfs vaak gedwongen smeergeld te betalen. De rol van het Westen hierbij is dubieus: financiële steun die bedoeld is voor zorg wordt door corrupte bestuurders illegaal weggesluisd naar westerse bankrekeningen. Over deze problematiek publiceren onderzoekers van VUmc en hun Keniaanse collega’s vandaag in het prestigieuze The Lancet Oncology.
Corruptie heeft grote gevolgen voor het functioneren van de gezondheidszorg in Afrika. Er zijn geen systemen om gezondheidszorgbudgetten, personeel en voorraden (medicijnen/apparatuur) te monitoren. “Daardoor gebruiken overheidsfunctionarissen zorgbudgetten voor hun eigen gewin. Corrupt gedrag wordt niet bestraft en goed gedrag wordt niet beloond”, schrijven auteurs Saskia Mostert (hoofdonderzoeker) en Gertjan Kaspers (hoogleraar kinderoncologie) van VUmc.

afrika Impact van corruptie
Medisch personeel in overheidsziekenhuizen verdient een laag salaris dat niet in verhouding staat met de genoten opleiding. Dit resulteert in ongemotiveerd personeel dat informele betalingen eist van patiënten. Daarnaast werken artsen, ondanks hun fulltime aanstelling in overheidsziekenhuizen, vaak onder werktijd in privéklinieken omdat dit veel beter verdient. Door de afwezigheid van artsen in overheidsziekenhuizen moeten patiënten het hier doen met medische zorg van onervaren personeel zonder supervisie. Het resultaat: lage kwaliteit en beperkte toegang tot zorg voor arme patiënten.

De rol van het Westen
In veel Afrikaanse landen wordt de gezondheidszorg in belangrijke mate gefinancierd door internationale financiële instituten, gezondheidszorgorganisaties en westerse donorlanden. Veel Afrikaanse leiders sluizen deze financiële steun illegaal weg naar westerse bankrekeningen. Westerse politici en media zijn hier opmerkelijk zwijgzaam over.

Hoe dan wel?
Bestaande pogingen om de medische zorg voor arme Afrikaanse patiënten te verbeteren richt zich vooral op het betalen van directe behoeften, zoals medicijnen. Dit heeft echter te weinig effect op de overlevingskansen van kankerpatiënten als er geen ervaren arts aanwezig is die gemotiveerd is om deze patiënten te helpen. Mostert: “De focus moet liggen op het grondig verbeteren van de structuur in ziekenhuizen. De huidige structuur houdt de corruptie alleen maar in stand en verhindert verbetering van de medische zorg. Westerse overheden moeten hun bedrijven en banken verbieden nog langer deel te nemen aan corruptiepraktijken in Afrika. Financiële steun en advies van westerse landen moet juist gebruikt worden om het beleid en de organisatiestructuur in de Afrikaanse gezondheidszorg te beïnvloeden.”

Sinds 2006 bestaat er een nauwe samenwerking tussen de afdelingen kinderoncologie van VUmc en het Moi Teaching en Referral Hospital in Eldoret, Kenia. VUmc is samen met KLM Health Services en KLM Aircares het project Doctor2Doctor gestart. De samenwerking met o.a. het Moi Teaching and Referral is gebaseerd op het overbrengen van kennis aan de medewerkers van het Afrikaanse ziekenhuis. De partners doen dit vanuit hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. In het kader hiervan werd het Nederlands-Keniaanse team door The Lancet Oncology uitgenodigd te publiceren over corruptie binnen de Afrikaanse zorg.

Bron: VUmc

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen