Tijdelijke Regeling Jeugdwet: KNMG vindt zorgen over privacy terecht

Array

privacy 2Sinds januari 2015 worden jeugdhulpaanbieders door de gemeenten uitbetaald. Jeugdhulpverleners mogen op basis van hun geheimhoudingsplicht echter geen persoonsgegevens aan de gemeente verstrekken. Op haar beurt heeft de gemeente gegevens nodig om de verleende zorg te kunnen controleren en vergoeden. Om dit op te lossen heeft het kabinet een tijdelijke regeling gemaakt, die terecht tot veel vragen en bezorgdheid leidt.

Waarom een tijdelijke regeling
De tijdelijke regeling voorziet in de juridische reparatie van een privacyprobleem in de Jeugdwet. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) wees op 16 maart jl. al op deze tekortkoming, die is ontstaan door overheveling van financiering van de Jeugd-ggz van zorgverzekeraars naar gemeenten. De gemeente heeft voor de financiële afwikkeling van declaraties gegevens nodig. Dit dwingt jeugdhulpaanbieders bij het declareren van verleende zorg tot het doorbreken van hun geheimhoudingsplicht.

Zorgen over bescherming van persoonsgegevens
De vandaag gepubliceerde tijdelijke regeling geeft jeugdhulpverleners de juridische grondslag om persoonsgegevens, die zij voorheen op hun declaraties aan de zorgverzekeraars vermeldden, nu naar de gemeente te sturen. De tijdelijke regeling waarborgt wel dat er niet méér gegevens worden uitgewisseld dan voorheen, toen de Jeugd-ggz nog onder de Zorgverzekeringswet en AWBZ viel. De vraag is of de gemeente voldoende is toegerust om zorgvuldig, veilig en vertrouwelijk met deze persoonsgegevens om te gaan. Omdat gemeenten sinds januari 2015 persoonsgegevens over iemands gezondheid ontvangen, is het van groot belang dat zij ook voldoen aan de eisen die hieromtrent in de Wet Bescherming Persoonsgegevens zijn opgenomen. Hierbij dienen zij ook te voldoen aan de bestaande normen voor ‘informatiebeveiliging in de zorg’. Dit is volgens de KNMG vooralsnog niet gegarandeerd.

Onder de Zorgverzekeringswet en de AWBZ waren de zorgverzekeraars gehouden aan strenge regels en een gedragscode voor de omgang met persoonsgegevens. De ontvangen persoonsgegevens mochten alleen worden gebruikt voor betaling van facturen en controle op de rechtmatigheid van de geleverde zorg. De behandeling van persoonsgegevens over iemands gezondheid was in beginsel toegewezen aan medisch adviseurs die ook gehouden waren aan het medisch beroepsgeheim. Op dit moment ontbreekt het aan dergelijke aanvullende regelgeving voor gemeenten. De KNMG is een van de vele partijen in het veld die hier op aandringen. In het kader van wetsvoorstel Wmo2015 pleitte de KNMG al eerder voor het aanstellen van medisch adviseurs: sociaalgeneeskundig opgeleide artsen met een zelfstandig medisch beroepsgeheim, die als enigen binnen de gemeente met deze gegevens mogen omgaan. Desondanks zijn gemeenten ook nu al wettelijk verplicht om persoonsgegevens goed te beveiligen tegen kennisneming door onbevoegden en tegen gebruik voor andere doeleinden.

Is de regeling noodzakelijk?
Het CBP, dé toezichthouder op de privacybescherming in Nederland, heeft vastgesteld dat een tijdelijke regeling op dit moment de enige juridische mogelijkheid is om een grondslag te bieden aan jeugdhulpaanbieders om persoonsgegevens aan gemeenten te verstrekken. Dit is nodig om te voorkomen dat de verlening van jeugdhulp stagneert en jeugdhulpaanbieders in financiële problemen raken. Het CBP heeft bij de bewindspersonen aangedrongen op een specifieke wettelijke bepaling die op korte termijn van kracht kan zijn en voldoet aan een set strikte voorwaarden, die de KNMG ondersteunt:

  1. Er dient zo snel mogelijk een regeling te worden opgenomen in de Veegwet VWS 2015 (zie hieronder);
  2. Er worden alleen gegevens verstrekt die gemeenten nodig hebben om rekeningen te betalen;
  3. Er wordt voorzien in een opt-out regeling. Dit houdt in dat een cliënt desgewenst een privacyverklaring kan ondertekenen bij de behandelend psycholoog of psychotherapeut, waarna de therapeut declaraties kan indienen zonder daarop informatie te vermelden die verwijst naar de diagnose;
  4. Gemeenten mogen geen materiële controle uitvoeren voordat de Veegwet in werking is getreden;
  5. Vertegenwoordigers van jeugdhulpverleners en gemeenten moeten gezamenlijk kunnen instemmen met de in de tijdelijke regeling opgenomen minimaal benodigde gegevens.


Op weg naar Veegwet VWS 2015
De ministeriële regeling biedt slechts een tijdelijke oplossing voor de tekortkoming in de Jeugdwet. De ministeries van VWS en VenJ werken aan de Veegwet VWS 2015. Deze belooft een uitgebreidere en definitieve regeling in samenspraak met diverse betrokken partijen, waaronder VNG, VWS, brancheverenigingen, beroepsverenigingen en het landelijke platform GGZ. De KNMG stelt hierbij het waarborgen van de vertrouwelijkheid van patiëntgegevens voorop.

Bron: KNMG

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen